فیزیوتراپی زانو | آسیب ها و روشهای درمان درد، فیزیوتراپی زانو در منزل و هزینه 1402

فیزیوتراپی زانو چیست؟

زانو یکی از مفاصل استراتژیک بدن است. به علت محل قرار گیری زانو در بدن و آناتومی مفصلی آن و همچینین عضلات مهمی که به زانو وصل هستند، این مفصل علاوه بر عملکرد بالا دارای ریسک آسیب زیاد هم می باشند. در ورزشکاران به ویژه ورزشکارانی که با اندام تحتانی خود زیاد کار می کنند و کارهایی مثل فرود، پرش یا استارت زدن های ناگهانی دارند، آسیب به زانو بیشتر اتفاق می افتد. در صورت ایجاد مشکل برای زانو، ابتدا یا یک ارزیابی کامل منشا آسیب مشخص می شود، سپس با اقدامات مناسب مشکل باید مدیریت شود. بعد از هرگونه آسیب در زانو بهتر است به پزشک مراجعه کنید. بسیاری از آسیب های زانو با فیزیوتراپی قابل درمان می باشد. فیزیوتراپی زانو می تواند در بسیاری از موارد از جراحی ها جلوگیری کند. بسته به مکانیسم آسیب که ممکن است ضربه، افزایش سن و یا بیماری های مفصلی باشد، نوع درمان فيزيوتراپي زانو متفاوت است.

بازگشت بیمار به مرحله ای که قادر باشد، فعالیت‌های روزمره و عادی خود را بدون هیچ گونه کمکی پیش ببرد که از جمله تاثیر فیزیوتراپی بر زانو به حساب می آید، هدف فیزیوتراپی محسوب می‌شود. اگر فرد زانو درد نداشته باشد، می تواند بسیاری از فعالیت های روزمره را به آسانی انجام دهد، اصولاً تکنیک های فیزیوتراپی تخصصی زانو به منظور حفظ استقامت ماهیچه ها و بهبود حرکات آن ها طراحی شده و آموزش می‌دهد که تغییر موقعیت از حالتی به حالت دیگر چگونه به شکل صحیح صورت گیرد، همچنین در صورت لزوم، روش استفاده از وسایل کمکی در هنگام راه رفتن را آموزش می‌دهد.
همانطور که می ‎دانیم زانو وزن بدن را تحمل می‌کند، به همین دلیل از دیگر نقاط بدن آسیب‌ پذیرتر است و در حین کار و ورزش در معرض خطر قرار دارد. وزن بالا و فعالیت‌های سنگین از عواملی هستند که احتمال آسیب دیدن زانو را بیشتر می کند. به ازای از دست دادن هر یک کیلو 4 کیلو از وزن متحمل بر زانو کاسته می‌شود.
برای پیشگیری از آسیب های جدی به محض احساس درد پس از تجویز پزشک می توان به کلینیک فیزیوتراپی مراجعه کرد و به انجام تمرینات پرداخت. اما در مواردی آسیب دیدگی اتفاق افتاده است. در این مرحله آسیب های وارده به بافت باید ترمیم شود و نیازمند زمان است تا بهبودی در اندام‌ها مشاهده شود. در این مرحله فشار از روی بافت برداشته می شود. در ادامه قصد داریم شما را با سوال فیزیوتراپی زانو چگونه است؟ و نیز نحوه فیزیوتراپی زانو آشنا نماییم.

فیزیوتراپی زانو برای چه افرادی لازم است؟

فیزیوتراپی و توانبخشی زانو از روش های موثر و مفید در درمان آسیب های زانو می باشد. فرقی ندارد شخص مصدوم و بیمار جوان است یا پیر و آسیب جزئی است یا خیر، در صورتی که آسیب های زانویی در عملکرد و فعالیت های روزانه فرد اختلال ایجاد کنند، باید خیلی زود اقدام به درمان کرد. در افراد جوان روند بهبودی معمولا سریع تر از افراد پیر می باشد. در صورتی که فرد در درمان سهل انگاری کند، می تواند باعث ایجاد مشکلات بیشتر و جدی تری شود. زیرا اگر آسیب های جزئی درمان نشوند به تدریج به آسیب های کلی و جدی تری تبدیل خواهند شد. فیزیوتراپی به روش های مختلف انجام می گیرد و بخشی از آن مربوط به فعالیت های ورزشی است. افرادی که دچار آسیب مینیسک و پارگی لیگامان ها، آسیب های تاندون، کشیدگی تاندون ها، شکستگی ها و دررفتگی های مفصل زانو می شوند، بعد از تشخیص پزشک باید به فیزیوتراپیست مراجعه کنند و لازم است درمان های فیزیوتراپی را انجام بدهند. این آسیب ها معمولا با دردهای مکرر و شدید، قفل شدن زانو، اسپاسم، خشکی مفصل، تورم، عدم توانایی در خم و راست کردن زانو، صدا دادن زانو و ... همراه می باشند. همچنین بیماری هایی از جمله پوکی استخوان، آرتزوز زانو، بورسیت یا تورم کیسه محافظ اطراف زانو، سندرم های پاتلوفمورال، نیز برای درمان به فیزیوتراپی نیاز دارند و در آخر افرادی که زانوی خود را جراحی کرده اند و جراحی تعویض مفصل زانو انجام داده اند، برای بدست آوردن قدرت و افزایش دامنه حرکتی و بهبود زانو و پا نیاز به انجام فیزیوتراپی دارند.

انواع مشکلات زانو که با فیزیوتراپی زانو درمان می شوند

1. آسیب مینیسک
2. پارگی لیگامان ها
3. آسیب های تاندون
4. کشیدگی تاندون ها
5. شکستگی ها و دررفتگی های مفصل زانو
6. قفل شدن زانو
7. صدا دادن زانو
8. آرتروز زانو
9. بورسیت زانو
10. سندرم پاتلوفمورال
11. پوکی استخوان
12. خشکی مفصل زانو

فیزیوتراپی زانو در منزل

فیزیوتراپی و توانبخشی زانو به با توجه به شرایط بیمار صورت انجام می گیرد. شاید فکر کنید که فیزیوتراپی در منزل بازدهی بالا و نتیجه خوبی ندارد. اما باید گفت این طرز تفکر کاملا اشتباه است. در اکثر کلینیک هایی که فیزیوتراپی در منزل را نیز انجام می دهند، فیزیوتراپیست دستگاه های قابل حمل خود را به منزل بیمار آورده و برای درمان بیمار از آن ها استفاده می کند. اما گاهی مراکز درمانی افرادی را که مدرک تحصیلی در این رشته نداشته و یا مبتدی هستند را برای انجام فزیوتراپی به منزل بیمار می فرستند که در این صورت درصد ریسک در درمان بیمار بسیار زیادتر است. گاهی بیمار به دلایل کهولت سن، عدم توانایی در حرکت و راه رفتن، راحت بودن، صرفه جویی در وقت و ... از مراکز درمانی می خواهد تا برای انجام فیزیوتراپی زانوی خود یک متخصص فیزیوتراپیست را به منزل او بفرستند. خانه محیط راحت تر و بی استرسی برای بیمار است پس در نتیجه درمان راحت تر انجام می شود و همچنین مشاوره و صحبت با بیمار در منزل بهتر از کلینیک می باشد. فیزیوتراپیست با استفاده از دستگاه های الکترو تراپی، سی پی ام، تکنیک ها و روش های مختلف درمانی و تمرینات ورزشی شروع به فیزیوتراپی زانو می کند. ایتدا با بیمار و اطرافیان او صحبت کرده و به طور دقیق شرایط زانوی بیمار را بررسی کرده و سپس با توجه به نوع مشکل و آسیب بیمار اقدام به تنظیم یک برنامه دقیق درمانی و تمرینی می پردازد. فیزیوتراپیست در منزل، کلیه آموزش های لازم را به بیمار و یا اطرافیان او می دهد. این آموزش ها شامل : استفاده از عصا و واکر، راه رفتن با عصا و واکر، جابجایی بیمار، مراقبت های لازم، ماساژهای مناسب، تغذیه مناسب، تمرینات ورزشی و نرمشی مناسب و ... می باشند.

حرکات فیزیوتراپی زانو در منزل

شما می توانید برخی حرکات ورزشی زانو را برای تقویت عضلات زانو، بهبود دامنه حرکت زانو و بهبود انعطاف پذیری زانو در منزل انجام دهید. اما بهتر است برنامه تمرینی منزل بعد از معاینه و بررسی مفصل زانو توسط فیزیوتراپیست شما به صورت اختصاصی با توجه به توان و آسیب شما طراحی شود تا از آسیب های ورزشی پیشگیری شود.

هزینه فیزیوتراپی زانو در منزل و کلینیک فیزیوتراپی

قیمت هر جلسه فیزیوتراپی زانو بعد از معاینه توسط فیزیوتراپیست و بسته به کارهایی که لازم است برای شما انجام شود مطابق با تعرفه های انجمن فیزیوتراپی ایران محاسبه و اعلام می شود.

توجه: برای مشاهده هزینه فیزیوتراپی پا به صفحه فیزیوتراپی پا مراجعه فرمایید

هزینه فیزیوتراپی زانو با لیزر

قیمت فیزیوتراپی زانو با لیزر مطابق با تعرفه های اعلام شده توسط انجمن فیزیوتراپی ایران می باشد.

پوشش بیمه برای هزینه فیزیوتراپی زانو

فیزیوتراپی از روش های درمانی زانو بوده و طبق تعرفه بیمه با توجه به نوع بیمه، تحت پوشش و حمایت قرار می گیرد. چنانچه فرد بیمار توانایی مراجعه به کلینیک و مراکز درمانی فیزیوتراپی را نداشته باشد و تشخیص داده شود که بهتر است در خانه به درمان بپردازد، بیمه همانند کلینیک درمانی، درمان در خانه را پذیرفته و طبق تعرفه بخشی از هزینه درمان را پوشش داده و می پردازد. اما اگر مشخص شود فرد واجد شرایط مراجعه به کلینیک و مراکز درمان های فیزیوتراپی و توانبخشی بوده و به دلیل راحتی خود و بدون هیچ محدودیت و مشکلی درمان را درخانه انجام داده است، بیمه هیچ بخشی از درمان را تقبل نکرده و هزینه درمان زانو را پوشش نخواهد داد.(تمامی مشکلات زانو و فیزیوتراپی آن تحت پوشش بیمه می باشند.)

مزایا و فواید فیزیوتراپی زانو

فیزیوتراپی زانو اثرات مثبت زیادی دارد. فیزیوتراپی می تواند عمر مفصل زانو را افزایش دهد تا بیمار سالهای بیشتری بتواند از زانوی سالم بهره مند باشد. همچنین فیزیوتراپی با تقویت عضلات اطراف همچون عضله چهارسر، عضله همسترینگ و دیگر عضلات اطراف آن موجب کاهش فشار از روی زانو می شود که خود در افزایش کارایی و افزایش طول عمر مفصل زانو بسیار اثرگذار است
فیزیوتراپی آسیب های وارده به زانو را ترمیم می کند. در طی روز با حرکات خم و راست شدن پیوسته مفصل در حین راه رفتن، ایستادن و حتی نشستن آسیب های خفیف و جزیی به زانو وارد می آید. این آسیب های ریز که میکروتروما نام دارد پس از گذشت سالها تبدیل به آسیبهای بزرگ جدی تر می شود. فیزیوتراپی به آسانی می تواند ضایعات وارده را درمان کرده و از ریشه دار شدن آنها پیشگیری کند.
امواج بکار رفته در فیزیوتراپی مانند لیزر پرتوان و اولترا سوند از موثرترین مدالیته های درمانی برای مشکلات مفصل زانو هستند. همچنین جریان های الکتریکی با تحریک اعصاب و عضلات زانو موجب تقویت و مهار دردهای زانو می شوند.

مراحل و چگونگی فیزیوتراپی زانو

فیزیوتراپی زانو مانند دیگر فیزیوتراپی ها و درمان ها با توجه به نوع عارضه و تشخیص پزشک انجام می گیرد. بعد از تجویز پزشک، فرد به فیزیوتراپیست مراجعه می کند. فیزیوتراپیست در جلسه ای به صحبت با بیمار پرداخته و با بیمار آشنا می شود. در صورتی که فیزیوتراپی در جهت بهبود فرد بعد از جراحی زانو انجام شود، ابتدا فیزیوتراپیست آموزش های لازم و مراقبت های لازم را قبل از جراحی به بیمار و اطرافیان او آموزش می دهد و سپس برخی اطلاعات را به بیمار ارائه می دهد. در صورتی که فیزیوتراپی قبل از جراحی صورت بگیرد، فیزیوتراپیست ابتدا بعد از مشاوره و بررسی وضعیت بیمار و نوع و شدت عارضه نرمش ها و تمرینات ورزشی مناسب و مخصوصی را در جهت بهبود وضعیت بیمار مشخص کرده و یک برنامه ورزشی مناسب تنظیم می کند. سپس شروع به انجام روش های درمانی از جمله منوال تراپی، الکتروتراپی و... می کند. این روش ها با توجه به شرایط بیمار، واجد شرایط بودن (یعنی بیمار جز افرادی که منع از انجام روش فیزیوتراپی هستند نباشد.)، شدت و نوع عارضه و همچنین صلاح دید و تشخیص فیزیوتراپیست مشخص شده و انجام می گیرد. فیزیوتراپیست در مورد درمان ها با بیمار صحبت می کند و یک برنامه جامع در جهت درمان زانو به بیمار ارائه می دهد.
در مرحله ی آخر فیزیوتراپیست با توجه به میزان آسیب، نوع و شیوه درمان (کایروپراکتیک، لیرزدرمانی، اولتراسوندتراپی و ...) و تعداد جلسات هزینه کلی درمان را محاسبه کرده و به بیمار ارائه می دهد. در طول درمان اگر بیمار دچار هر ناراحتی و عارضه ای شود فیزیوتراپیست موظف است به درمان آن پرداخته و بیمار را راهنمایی کند. اکثر تمرینات فیزیوتراپی تحت نظر فیزیوتراپیست انجام می گیرند. فیزیوتراپیست می تواند درمان را در خانه و یا کلینیک انجام دهد که البته این به خواست بیمار و شرایط وی بستگی دارد.

روش های فیزیوتراپی زانو

فیزیوتراپی زانو با توجه به میزان آسیب وارد شده به زانو و همچنین نوع آسیب و علائم ایجاد شده با استفاده از تکنیک و روش های مختلفی انجام می گیرد. فیزیوتراپی به دو روش دستی و غیردستی تقسیم می شود. بخشی از درمان های فیزیوتراپی جزئی از منوال تراپی بوده و با حرکات دست موجب بهبود زانو و آسیب های آن می شوند و بخش دیگر با استفاده از دستگاه ها و جریان های متفاوت مغناطیسی، الکتریکی، رادیویی و.. انجام می شوند و به بهبود وضعیت زانو کمک می کنند. روش های فیزیوتراپی زانو عبارتند از:

1. کایروپراکتیک: کایروپراکتیک از روش های درمانی فیزیوتراپی بوده که توسط دست فیزیوتراپیست و متخصص کایروپراکتیک و با حرکت دوار و ماساژ دادن ناحیه آسیب دیده زانو انجام شود.
2. مگنت تراپی: امواج مغانطیسی و انتقال آنها به ناحیه آسیب دیده زانو موجب بهبود درد و تورم زانو شده و به ترمیم بافت های آسیب دیده کمک می کند.
3. اولتراسوند تراپی: انتقال امواج فراصوت به بافت های بدن توسط دستگاه اولتراسوند موجب افزایش گردش خون و در نهایت تحریک و ترمیم بافت های آسیب دیده و بهبود وضعیت زانو می شود.
4. تحریکات الکتریکی تنس: این روش توسط دستگاه تنس و الکترودهای متصل به زانوانجام شده و امواج الکتریکی به بافت های آسیب دیده زانو منتقل شده و موجب بهبود وضعیت زانو، افزایش گردش خون، تحریک و ترمیم بافت های آسیب دیده و کاهش درد و تورم می شود.
5. اوزون تراپی: این روش به شکل های متفاوتی انجام شده و به افزایش گردش خون، تحریک و ترمیم بافت های آسیب دیده، کاهش و تسکین درد و تورم کمک می کند.
6. لیزر تراپی: تاباندن اشعه و نور لیزر بر روی زانو و محل آسیب دیده و نفوذ این اشعه ها به داخل بافت های آسیب دیده زانو موجب افزایش گردش خون، تحریک و ترمیم آنها و همچنین کاهش تورم، درد و گرفتگی زانو می شوند.

فیزیوتراپی زانو با دستگاه

برای فیزیوتراپی زانو با دستگاه از دستگاه های مختلفی ممکن است استفاده شود. الکتروتراپی، اولتراسوند، مگنت، لیزر، دیاترمی، الکتروآکوپانکچر، شاک ویو و سی پی ام زانو از دستگاه های فیزیوتراپی زانو هستند که با توجه به مشکل شما مورد استفاده قرار می گیرند.

انواع فیزیوتراپی زانو

فیزیوتراپی از روش های توانبخشی موثر و کاربردی بوده که می تواند به بهبود اختلالت اسکلتی بدن از جمله اختلالات و مشکلات ایجاد شده در زانو کمک کند. این روش درمانی به متدها و روش های متفاوت و خاصی و همچنین باتوجه به وضعیت بیمار و شرایط زانوی بیمار انجام می گیرد. در حالت کلی فیزیوتراپی به دو نوع تقسیم می شود که بخشی از آن به تمرینات ورزشی و نرمشی اختصاص دارد که به آن تمرین درمانی می گویند و بخشی از آن توسط روش ها و تکنیک های دستی و غیر دستی، توسط فیزیوتراپیست انجام می گیرند. انواع فیزیوتراپی زانو به دو دسته کلی تقسیم می شود:

1. فیزیوتراپی غیرفعال زانو: بعضی از کارهایی که در درمان موثر هستند و توسط شخص دیگری انجام می گیرند و فرد بیمار درانجام آنها نقشی ندارد، درمان های غیر فعال فیزیوتراپی زانو هستند... این بخش شامل کمپرس های سرد و گرما، تکنیک های فیزیوتراپی، الکتروپراپی، منوال تراپی، و... بوده و حتی بهخشی از تمرین درمانی و نرمش های زانو را نیز شامل می شوند. تمامی این تکنیک ها به زانوی فرد کمک می کنند تا سریع تر به حالت عادی برگشته و بهبود یابد.
2. فیزیوتراپی فعال زانو: بخش دیگری از فیزیوتراپی زانو به نوع فعال اختصاص پیدا می کند. این بخش توسط خود بیمار انجام داده می شود. گاهی استفاده از کمپرس و بستن ناحیه آسیب دیده جزئی از درمان های فیزیوتراپی فعال نیز می باشند و توسط خود فرد انجام می گیرند، اما درحالت کلی این بخش شامل تمرین درمانی و ورزش و نرمش های متخص به زانو می شود که توسط خود بیمار و طبق برنامه تنظیم شده فیزیوتراپیست،انجام می گیرد و به بهبود سریع تر زانو، تسکین و کاهش درد و تورم و خشکی زانو(اسپاسم عضلانی)، عملکرد بهتر زانو قبل و بعد از جراحی و... کمک می کند.

عوارض فیزیوتراپی زانو

فیزیوتراپی زانو در صورتی که توسط یک فیزیوتراپیست و به صورت تخصصی انجام شود، عوارضی نخواهد داشت. فیزیوتراپیست بعد از معاینه کامل شما، پروتکل درمانی اختصاصی برای شما را طراحی می کند. این پروتکل درمانی با توجه به نوع آسیب، شدت آسیب، سایر بیماری ها و میزان توان شما طراحی خواهد شد. بنابراین هیچگونه خطر و یا عوارضی برای شما نخواهد داشت.

سوالات متداول

در رابطه با فیزیوتراپی زانو، ممکن است سوالاتی برای بیمار و فرد ایجاد شود که در این بخش به این سوالات و پاسخ آن ها می پردازیم:

1. آیا فیزیوتراپی زانو عوارضی به دنبال دارد؟ (عوارض فیزیوتراپی زانو چیست؟)

   باید گفت چنانچه فیزیوتراپی زانو توسط فیزیوتراپیست ماهر و به صورت تخصصی و تکنیکی انجام شود، نه تنها هیچ عارضه ای برای بیمار ایجاد نکرده بلکه کمک بزرگی به بهبود بیمار کمکمی کند. درمان شما با توجه به توصیه و تجویز پزشک بوده و در یک چارچوب دقیق و صحیح انجام می شود. با توجه به شدت آسیب برای شما درمان مناسب (تمرینات ورزشی، استفاده از دستگاه هایی مانند شاک ویو، لیزر و...) ارائه می شود. در نتیجه هیچ عارضه ای بیمار را تهدید نخواهد کرد.

2. آیا فیزیوتراپی زانو با درد همراه است؟

   یکی از ترس و نگرانی های بیماران در مورد فیزیوتراپی و روش های درمانی آن، ایجاد درد در هنگام فیزیوتراپی است. متخصصین فیزیوتراپی با به کار گیری روش ها و تکنیک های درمانی نظیر الکتروتراپی، مگنت تراپی، لیزر درمانی، شاک ویو، استفاده از آب گرم و یخ (ماساژ درمانی) موجب کاهش درد و تسکین تورم و درد زانوی بیمار شده و یا با انجام تمرینات ورزشی در بهبود وضعیت زانوی بیمار تاثیر مثبت می گذارند. بعضی مواقع (مانند جراحی تعویض مفصل زانو) با توجه به برگرداندن و بهبود دامنه حرکتی زانو ممکن است درمان با درد همراه باشد. زیرا فیزیوتراپیست برای بهبود زانو از تکنیک های دردناکی استفاده می کند. البته فیزیوتراپیست تمام سعی خود را می کند تا درمان شما با کمترین درد همراه باشد. مهم ترین مسئله این است که شما در مورد درد خود و دفعات تکرار و همچنین مدت زمانی که طول می کشد با فیزیوتراپیست خود صحبت کنید تا برنامه شما را جور دیگری تغییر داده و تنظیم کند.

3. آیا به فیزیوتراپی زانو بیمه تعلق می گیرد؟

   در صورتی که مرکز درمانی با بیمه ها قرار داد بسته باشد بخشی از هزینه را بیمه تقبل می کند. اگر فیزیوتراپی در خانه صورت بگیرد و بیمار واجد شرایط رفتن به کلینیک باشد، بیمه هزینه ای جهت درمان زانوی بیمار تقبل نخواهد کرد اما اگر بیمار قادر نباشد در کلینیک فیزیوتراپی زانوی خود را انجام بدهد، و در خانه فیزیوتراپی کند، بیمه بخشی از هزینه را می پردازد.

4. اگر بعد از فیزیوتراپی زانو، دوباره دچار درد شدیم چه کاری انجام بدهیم؟

   برگشت درد و یا بخشی از علائم بیماری بعد از فیزیوتراپی اتفاقی رایج در بین بیماران است. اگر در این وضعیت قرار گرفتید و درد زانو شما بیشتر شد و یا علائم بیماری مجددا ظاهر شد با متخصص فیزیوتراپی خود صحبت کنید تا دوباره شرایط شما را بررسی کند و یک درمان جدید برای شما در نظر بگیرد. گاهی بعد از بررسی به شما توصیه می کند که دوباره به پزشک مراجعه کنید. سپس با توجه به تجویز پزشک اقدام به درمان مجدد زانوی شما می کند.

5. جلسات فیزیوتراپی زانو به چه صورت است؟

   ابتدای درمان فیزیوتراپیست با توجه به درجه بیماری و آسیب زانو برای شما تعداد جلسات فیزیوتراپی را مشخص می کند. معمولا برای اکثر بیماران 8 تا 10 جلسه فیزیوتراپی (1 الی 2 بار در هفته) در نظر گرفته می شود. با توجه به شرایط زانو، گاهی تعداد جلسات کمتر و گاهی بیشتر می شود.