بهترین ورزشها، تمرینات و مراقبتها برای درمان کشیدگی مینیسک زانو

برای آشنایی با نقش فیزیوتراپی و انواع آن در درمان مشکلات و عارضه های زانو، صفحه فیزیوتراپی زانو را مطالعه کنید

مینیسک های زانو در کنار یکدیگر مانند یک بالشتک نرم عمل کرده و باعث کاهش شوک و جذب ضربه به زانو و پا شده و همچنین در هنگام ایستادن موجب تعادل و استحکام زانو، ثبات زانو و جلوگیری از کوبیدگی استخوان های ران و ساق پا در ناحیه اتصال و مفصل می شوند و ضربه بین آن ها را کاهش می دهند. نگران عملکرد زانوی خود بعد از جراحی مینسک هستید؟ به دنبال بهترین روش ها و تمرینات درمانی زانو هستید؟ در اینجا به بررسی مینسک و آسیب های آن (کشیدگی و پارگی)، فیزیوتراپی و الکتروتراپی زانو قبل و بعد از عمل مینیسک، پرداخته و بهترین روش های درمان و تمرینات ورزشی و مراقبت های لازم بعد از جراحی زانو را به شما ارائه می دهیم.

علائم پارگی های مینیسک زانو

از نشانه های پارگی های مینیسک زانو می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. ایجاد احساس صدای تق تق و جا به جایی در زانو
2. درد زانو مخصوصا در هنگام لمس کردن آن
3. تورم و التهاب زانو
4. عدم حرکت دادن زانو و یا محدودیت در حرکت زانو
5. قفل شدن زانو و گرفتگی ناگهانی زانو
6. خالی شدن زانو یا عدم ثبات و پایداری آن
7. لغزش در زانو ( نشانه ی شل شدن و جدا شدن قسمتی از غضروف مفصل است.)

تشخیص پارگی های مینیسک زانو

ابتدا پزشک علائم بیمار را بررسی کرده و به معاینه زانوی بیمار می پردازد و دامنه حرکتی زانو را ارزیابی می کند. سپس محل قرار گرفتن مینیسک زانو را بررسی کرده و تست مک کوری را انجام می دهد. سپس شروع به عکس برداری از زانو می کند.( پرتو نگاری با اشعه ایکس، تصویربرداری مغناطیسی یا ام آر آی )

روش های درمان پارگی مینیسک زانو

بعد از تشخیص آسیب مینیسک و نوع پارگی و شدت آن پزشک به درمان پارگی می پردازد.

1. دارو درمانی

   1. استفاده از داروهای ضد التهاب و تسکین دهنده درد و کاهش درد تورم
   2. گاهی نیز استفاده از مکمل های طبیعی مانند گلوکوزامین، اسید هیالورونیک و.. برای استحکام بافت های آسیب دیده.
   3. در صورت ادامه یافتن درد و التهاب، تزریق کورتیزون و یا استروئید

2. استفاده از بریس و زانوبند طبی

3. حرکات ورزشی

   هنگامی که پزشک تشخیص بدهد آسیب مینیسک از نوع پارگی جزئی و خفیف است، شما می توانید با تمرینات مناسب و صحیح ورزشی به بهبود و کاهش درد زانو کمک کنید. البته نباید فعالیت های سنگین انجام بدهید و باید تمامی تمرینات را با احتیاط و به آرامی و به طور منظم انجام دهید. فیزیوتراپیست انواع تمرین های استقامتی مناسب را تجویز می کند و در انجام این تمرینات به شما کمک خواهد کرد.

4. فیزیوتراپی و الکتروتراپی

   1. کایروپراکتیک یا ماساژ دستی

      فیزیوتراپیست برای کاهش تورم و درد زانوی بیمار، محل دردناک و آسیب دیده زانو را با حرکات دایره ای ماساژ می دهد.

   2. لیزر درمانی

      این روش از تکنیک ها و متدهای توانبخشی نواحی آسیب دیده بدن است که در آن با تاباندن مستقیم نور لیزر بر روی قسمت آسیب دیده زانو اثر گذاشته و به افزایش سرعت درمان و بهبود و کاهش درد و فرآیند سلولی کمک می کند. این درمان باعث کاهش و بهبود التهاب و تورم شده و همچنین به بهبود و تسکین درد زانو نیز می پردازد. لیزر درمانی یکی از روش های درمانی بدون درد بوده و حدود 2 تا 3 دقیقه طول می کشد.

   3. اولتراسوند

      متخصص فیزیوتراپی در روش اولتراسوند برای ترمیم بافت های آسیب دیده، عضلات، رباط ها و بهبودی زانو از دستگاهی به نام اولتراسوند استفاده کرده و با فرستادن امواج فراصوت به ناحیه آسیب دیده زانو، باعث افزایش گردش خون، متابولیسم بافت های آسیب دیده و انعطاف پذیری می شود.

   4. شاک ویو

      شاک ویو تراپی روش و تکنیک درمانی موثر در کلینیک فیزیوتراپی در جهت درمان عارضه های ارتوپدی از جمله آسیب های زانو بوده، و به بهبود دامنه حرکتی مفصل و ترمیم و بهبود عضلات آسیب دیده پرداخته و همچنین به کاهش درد و تسکین و بهبود آن و افزایش سرعت روند بهبود زانوی بیمار کمک می کند. امواج شاک ویو، باعث افزایش و بالا رفتن گردش و جریان خون در نواحی آسیب دیده و بافت ها شده و سلول های از بین رفته و آسیب دیده زانو را بازسازی و ترمیم می کند.

   5. اینترفرنشیال تراپی

      از دیگر روش های درمانی موثر در جهت بهبود آسیب های استخوان ها، عضلات و رباط و مفاصل و... روش اینترفرنشیال تراپی می باشد. در این روش با استفاده از یک تکه اسفنج بر روی پوست و اعمال جریان الکتریکی بسیار کم و ملایم در زانو حسی مانند سوزن سوزن شدن و گزگز کردن را ایجاد کرده و درنهایت و به تدریج، از شدت درد و تورم زانو کاسته و به کاهش التهابات زانویی کمک می کند. اینترفرنشیال یک روش مفید و موثر در درمان گرفتگی های عضلات زانو نیز می باشد.

   6. یونتوفروزیس

      این روش الکتروتراپی نیز روشی کاربردی در درمان التهابات زانو می باشد. پزشک با استفاده از این روش دارو را به بافت های ملتهب شده انتقال داده و به ترمیم نواحی آسیب دیده و کاهش تورم زانو می پردازد.

   7. اوزون درمانی

      یکی از درمان های کاربردی و ایمن که به تسکین درد پرداخته و آسیب دیدگی مینیسک را درمان می کند، اوزون تراپی می باشد. از این روش در جهت عارضه های دردناک عضلانی و اسکلتی اسفاده می

5. جراحی

   در صورتی که آسیب دیدگی و پارگی شدید و حاد باشد و با درمان غیر جراحی بهبود پیدا نکند، متخصص ارتوپدی زانوی بیمار را جراحی می کند و پارگی مینیسک را درمان می کند. این جراحی با هدف ترمیم بافت های آسیب دیده و یا از بین بردن آن ها و برداشتن کامل مینیسک زانو انجام می گیرد. این جراحی برای افراد زیر 30 سال موثرترین و بهترین روش درمان زانو محسوب می شود و درصد موفقیت آن برای افرادی که سریع تر و بلافاصله بعد از آسیب به درمان اقدام می کنند بیشتر است.

تمرینات فیزیوتراپی و ورزشی برای درمان کشیدگی مینیسک

بعد از پارگی مینیسک زانو به هنگام درد و کشیدگی مینیسک و همچنین بعد از جراحی های مینیسک زانو برای توانبخشی و بهبود فعالیت دوباره زانو و افزایش دامنه حرکتی، تعادل و ایستادن و راه رفتن نیاز به انجام تمرینات ورزشی مناسبی است که توسط فیزیوتراپیست به بیمار ارائه می شود. این تمرینات عبارتند از :

1. ابتدا روی زمین نشسته و یا دراز بکشید سپس پای خود را صاف کرده و مچ خود را بالا و پایین ببرید.
2. درحالیکه روی زمین دراز کشیده اید، با انگشت سبابه و انگشت شست خود، کشکک زانو را گرفته و در جهت بالا و پایین و همچنین چپ و راست حرکت دهید.
3. بعد از جراحی بهترین کار و مهم ترین کار راه رفتن به کمک عصا و بدون فشار آوردن به پای آسیب دیده است. روز بعد از جراحی شما می توانید شروع به راه رفتن کنید و هر دو پای خود را روی زمین قرار بدهید. اما حتما از عصا استفاده کرده و با پای آسیب دیده روی زمین فشار وارد نکنید. اگر این کار را درست انجام بدهید، برای بهبود زانوی شما بسیار مفید خواهد بود.
4. ابتدا روی زمین دراز بکشید. پاهای خود را صاف کرده و پای سالم خود را روی زمن نگه دارید، سپس پای آسیب دیده و جراحی شده خود را از روی زمین برداشته و تاجایی که می توانید بالا ببرید. سپس به تدریج سعی کنید پایتان را تاجایی که بر زمین عمود باشد، بالا ببرید. پاهایتان باید صاف باشند و عضله چهارسر ران باید منقبض و سفت شود. سپس به آرامی پای خود را پایین اورده و منقبض کنید و بعد از چند ثانیه عضله را شل کرده و به حالت اول برگردید. در نهایت استراحت کرده و مجدد این تمرین را انجام دهید. (10 مرتبه)
5. درحالیکه روی شکم بر روی زمین خوابیده اید، پاهایتان را صاف کنید و پای جراحی شده خود را از زمین بلند کنید. زانوی پای آسیب دیده و جراحی شده را خم کرده و پاشنه پا را به سمت باسن خود بیاورید. حدود 5 ثانیه در این حالت بمانید و سپس به آرامی پای خود را شل کرده و پایین بیاورید. استراحت کنید و مجددا این تمرین را تکرار کنید. (10 مرتبه )
6. روی زمین نشسته و پای جراحی شده و آسیب دیده خود را صاف کنید. سپس عضلات ران خود را سفت و منقبض کرده و پای خود را بکشید. چند ثانیه بعد کشش را قطع کرده و عضلات را شل کنید و به حالت عادی دربیایید. سپس استراحت کنید و این تمرین را مجددا انجام دهید. (10 مرتبه)
7. درحالیکه روی زمین دراز کشیده اید، پاشنه پای جراحی شده و آسیب دیده خود را به عقب ببرید و تا جای ممکن زانو را خم کنید و به سمت عقب بکشید. 5 ثانیه در این وضعیت مانده و خیلی آرام پا را شل کرده و زانویتان را شل و صاف کنید و در همان حالت، عضلات چهارسر ران خود را سفت و منقبض کنید و بعد از چندین ثانیه عضلات را شل کرده و استراحت کنید. روزی 3 ست 20 تایی این تمرین را انجام بدهید.
8. درحالیکه روی صندلی نشسته اید در مقابل خود یک صندلی و یا یک میز قرار دهید و پای آسیب دیده خود را روی آن قرار بدهید. به زانوی خود یک وزنه سبک بسته و در همان حالت بمانید. این تمرین را می توانید با بستن یک وزنه سبک به مچ پا نیز انجام بدهید و روی تخت دراز کشیده و پای جراحی شده خود را آویزان کنید.
9. ابتدا ایستاده و با دستان خود یک نیمکت یا صندلی را بگیرید. زانو های خود را کمی خم کنید و لگن را به سمت پایین ببرید. به حالت نیمه نشسته در آمده و 10 ثانیه در همان حالت بمانید.( تاجایی نیم خیز شوید که زانو بالاتر از لگن قرار بگیرد.) سپس خیلی آرام به حالت عادی خود برگشته و بایستید و استراحت کنید. در نهایت دوباره این تمرین را تکرار کنید.(10 مرتبه)
10. درحالیکه مقابل یک مبل یا میز ایستاده اید، به کمک یک باند ورزشی و بستن آن به پایه مبل یا میز و مچ پای خود، به آرامی زانوی خود را به اندازه 45 درجه خم کنید و چند ثانیه در این وضعیت بمانید. سپس به آرامی به حالت عادی و اول خود برگشته و کمی استراحت کنید. این تمرین را مجددا تکرار کنید. (10 مرتبه)
11. ابتدا برای حفظ تعادل خود از دیوار و یا یک صندلی بگیرید و پاشنه پا را از زمین بلند کرده و روی پنجه پاهایتان بایستید. 10 ثانیه به همان شکل ایستاده و سپس به آرامی پاشنه پاهایتان را روی زمین قرار دهید و استراحت کنید. این تمرین را مجددا تکرار کنید.(10 مرتبه)
12. ابتدا روی صندلی بنشینید و پای جراحی شده را بلند کرده و صاف کنید. (تاجایی پا را بلند کنید که فشار بیش از حد به زانویتان فشار نیاید.) سپس زانو را خم و راست کنید و با هر بار صاف کردن زانو عضلات ران را منقبض و سفت کنید و چند ثانیه این حالت را حفظ کنید. سپس پا را روی زمین گذاشته و کمی استراحت کنید.(پا را کاملا شل کنید) بعد از 1 تا 2 دقیقه استراحت، مجددا این تمرین را تکرار کنید.
13. یکی از تمرینات موثر جهت بهبود زانو و افزایش دامنه حرکت، پا دوچرخه بر روی هوا و یا پا دوچرخه بر روی دوچرخه ثابت است. برای انجام پادوچرخه بر روی هوا روی زمین دراز بکشید و هر دو پای خود را از روی زمین بلند کنید. زانوهایتان را خم کرده و مانند حالت رکاب زدن دوچرخه شروع به تکان دادن پاها در هوا کنید. 10 بار این حرکت را انجام داده و سپس استراحت کنید. همچنین برای انجام پادوچرخه روی دوچرخه ثابت نیز روی دوچرخه نشسته و پاهای خود روی پدال قرار داده و درجهت عقب رکاب بزنید سپس در صورتی که توانایی رکاب زدن به سمت جلو را داشتید چندین رکاب به سمت جلو نیز بزنید. بین حرکت جلو و عقب حتما استراحت کنید. این کار به تقویت عضلات پا نیز بسیار کمک می کند.
14. روی زمین دراز کشیده و هر دو پای خود را خم کنید. سپس در حالی که کف پاها و نیم تنه فوقانی روی زمین قرار گرفته باسن خود را بالا آورده و چند ثانیه در این حالت بمانید. سپس به آرامی باسن را روی زمین قرار داده و خیلی آرام پاها را صاف کرده و استراحت کنید. این تمرین مجددا تکرار کنید.( 5 تا 10 مرتبه)

مراقبت های بعد از جراحی مینیسک زانو

پس از انجام جراحی مینیسک زانو، مراقبت های ویژه ای را باید رعایت کنید که عبارتند از:

1. تا دو هفته بعد از عمل، زیاد و طولانی مدت نایستید، زیرا باعث افزایش درد و تورم زانو می شود.
2. از زانو بندهای طبی مخصوص همراه با سیستم آب سرد کن استفاده کرده و یا کمپرس سرد تهیه کرده و بر روی ناحیه جراحی شده زانو قرار دهید.
3. تا دو هفته بعد از جراحی زانو را بالاتر از سطح قلب قرار دهید به ویژه هنگام خوابیدن. (زیر زانو بالشتی قرار بدهید.)
4. به طور مداوم و ممتد زانو را سرد نکنید و هرچند دقیقه اجازه
   بدهید زانو گرم شود و دوباره آن را سرد کنید.
5. در زمان انجام تمرینات ورزشی تحت هیچ شرایطی عجله نکنید و به زانو و پای خود فشار نیاورید.
6. زانو را خیس نکنید.
7. هیچ ورزشی را بدون اجازه پزشک انجام ندهید. تمامی ورزش ها با صلاح دید پزشک و زیر نظر فیزیوتراپیست انجام شود.
8. در صورتی که دچار عوارضی از جمله تب شدید بودید، حتما به پزشک مراجعه کنید.