گودی کمر: تشخیص+عکس و فیلم | عوارض و درمان با فیزیوتراپی و ورزش

گودی کمر چیست؟

هنگامی که کمر دچار انحنای شدید می شود و ستون فقرات از حالت طبیعی خود خارج می شود گودی کمر به وجود می آید. هنگامی که راستای کمر آناتومیک خود را از دست می دهد، گودی کمر افزایش پیدا می کند. در پایین کمر یک تقعر تحتانی وجود دارد که به آن لوردوز می گویند و یک تحدب بالاتر از کمر وجود دارد که به آن کیفوز می گویند. هنگامی که این راستا حالت طبیعی خود را از دست می دهد، کمر درد به وجود می آید. در قسمت گردن نیز انحنای مقعری شکلی وجود دارد که به لوردوز گردنی معروف است. این حالت منحنی بودن که در ستون فقرات وجود دارد که به صورت یک فنر و یک مارپیچ می باشد، باعث می شود که ستون فقرات حالت انعطاف پذیری‌ داشته باشد و به راحتی حرکت کند. هنگامی که یک سری از عوامل باعث شود این منحنی ها از حالت طبیعی خود خارج شوند، دچار اسپاسم و گرفتگی عضلات می شویم و در این مواقع فشار به مفصل های پشت زیاد می شود. وقتی که این دردها ادامه دار باشند، مشکلات دیگری را مثل دیسک کمر و کمردرد به وجود می آورند. مشکلات گودی کمر در همه سنین دیده می‌ شوند. این به هم ریختگی انحنا هم در کمر وجود دارد و هم در گردن. هنگامی که این مشکلات در ستون فقرات به وجود می آیند، ممکن است باسن بیمار خیلی بزرگتر و برجسته تر دیده شود که این عارضه موجب درد شدید می‌ شود و همچنین ممکن است بر حرکات انسان تاثیر بگذارد. همانطور که می دانید ستون فقرات انسان ها به صورت حرف s می باشد که این حالت اس به بدن انسان کمک می کند تا فشار هایی که ممکن است به بدن وارد شود را خنثی کند و همچنین وزن سر را تحمل می کند و کمک می کند که سر در راستای لگن قرار بگیرد و این منحنی باعث می شود ساختارهای فیزیکی همیشه پایدار بمانند و به بدن کمک می کند تا به آسانی حرکت کند و خم شود. در کل برای اینکه درمان گودی کمر را انجام دهیم، باید این را در نظر داشته باشیم که خمیدگی که پیش آمده تا چه مقدار شدید است و اینکه چه عواملی باعث شده که این انحنا به وجود بیاید. اگر شما هنگامی که قسمت پایینی کمرتان را به جلو خم می کنید تغییر کند و از حالت خمیدگی طبیعی خود بیرون بیاید، لزومی ندارد که نگران درمان آن باشید، زیرا به راحتی با ورزش های روزانه و فیزیوتراپی کنترل می شود، ولی اگر شما هنگامی که به جلو خم می شوید گودی کمر در همان میزان قوس قبلی باشد باید حتما به دکتر مراجعه کنید.

علائم گودی کمر

یکی از نشانه ها و علائم گودی کمر، درد های عضلانی می باشد. وقتی که ستون فقرات از حالت طبیعی خود خارج می شود و شکل آن به صورت خمیده در می آید، عضله ها مجبور می شوند به سمت مخالف کشیده شوند. همین مسئله باعث می‌ شود که عضله ها دچار انقباض شوند و یا این که ممکن است فرد به گرفتگی عضله مبتلا شود. اگر شما به گودی گردن مبتلا شده اید،‌ بیشترین درد را در گردن خود احساس می کنید و بعد از آن این دردها به قسمت بالایی شانه و بخش های بالایی کمر نیز سرایت می کند. در بعضی از مواقع بیماران حتی نمی توانند گردن خود را حرکت دهند.

1. اگر شما عزیزان به هر کدام از این علائم دچار شده اید حتماً نزد پزشک بروید.
2. امکان دارد فرد دچار بی حسی در گردن و یا کمر خود شود، اگر شما دچار بی حسی هستید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
3. در بعضی از مواقع ممکن است که فرد احساس مور مور شدن در گردن یا کمر خود داشته باشد.
4. امکان دارد که فرد ناگهان دچار درد شدید به صورت برق گرفتگی شود. اگر شما دارای دردهای پی‌ درپی هستید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
5. امکان دارد بعضی از افراد کنترل ادرار خود را از دست بدهند.
6. در یک سری از افراد ضعف و بی حالی همیشه همراهشان است.

علت گودی کمر چیست؟

امکان ایجاد گودی کمر در هر سنی وجود دارد، یک سری از شرایط و عوامل خاصی باعث می شوند که این گودی ها افزایش یابد که ما در زیر به تعدادی از آنها اشاره می کنیم:

1. چاقی

   شایع ترین عاملی که باعث به هم زدن قوسی کمر می شود، چاقی مفرط می باشد. هنگامی که یک فرد دارای شکم بسیار بزرگ می باشد، موجب می شود که انحنای کمر زیاد شود و برای اینکه بتواند این حالت را جبران کند، ستون فقرات دچار انحنا و تحدب در قسمت پشتی خود می شود. این باعث می شود که گودی کمر زیاد شود و این حالت منجر به قوس پیدا کردن پشت کمر می شود. اگر این حالت در طولانی مدت ادامه پیدا کند باعث می شود، انحنای گردن هم به هم بریزد، همان طور که می دانید این چاقی ها در همه کشورها وجود دارد ولی در کشور ایالت متحده این مشکل همه گیر شده است. افرادی که چاق هستند خیلی بیشتر در معرض خطر ابتلا به انواع بیماری‌ ها قرار می گیرند که این بیماری ها عبارتند از: سرطان، ناراحتی قلبی و دیابت نوع ۲

2. لغزش مهره

   این حالت وقتی به وجود می‌ آید که یکی از مهره ها به سمت استخوانی که در زیر آن قرار دارد لغزش پیدا می کند که به این وضعیت لغزش مهره ها گفته می شود. این وضعیت را معمولا می توان با درمان های پزشکی و جراحی به راحتی از بین برد.

3. آکندروپلازی

   یکی از انواع شایع بیماری ها عارضه ای کوتولگی آکندروپلازی می باشد.

4. پوکی استخوان

   هنگامی که فرد به پوکی استخوان دچار می‌ شود، استخوان ها‌ تراکم بافتی خودشان را به مرور‌ زمان از دست می دهند و هنگامی که این حالت رخ می دهد، خطر شکستگی استخوان ها بسیار زیاد می شود.

5. استئوسارکوم

   نوع سرطان به نام استئوسارکوم وجود دارد که این سرطان استخوان قلم پا که در نزدیکی زانو قرار دارد و استخوان های ران که به زانو نزدیک هستند و استخوان های بالایی بازو که به شانه نزدیک هستند را درگیر می کند.

6. ناهنجاری ها

   ناهنجاری های مادرزادی که در ستون فقرات وجود دارد.

7. جراحی

   در بعضی از مواقع ممکن است بیماران جراحی کمر و پشت بدن داشته باشند.

8. وضعیت نامناسب اندام

   هنگامی که اندام وضعیت نامناسبی داشته باشد.

9. دیسک کمر

   عوارضی که مربوط به دیسک می شود.

تشخیص گودی کمر

هنگامی که شما به پزشک مراجعه می کنید، پزشک در ابتدا سابقه درمانی شما را بررسی می کند و هنگامی که معاینه را انجام داد، درباره اینکه چه علائمی دارید از شما سوالاتی می پرسد تا بتواند تشخیص درست را ثبت کند. در هنگام معاینه پزشک از شما می خواهد که به سمت جلو و پهلو خم شوید. با این کار می خواهد یک سری از موارد زیر را بررسی کند که عبارتند از:

1. انعطاف پذیری گودی کمر
2. گستره ی حرکتی شما
3. تراز بودن ستون فقرات
4. وجود هرگونه وضعیت غیر

پزشک بعد از اینکه شما را به طور دقیق معاینه کرد، چندین آزمایش برای شما می نویسد که این آزمایش ها به شرح زیر می باشد:

1. ام آر آی
2. عکس برداری
3. نوار عصب و عضله
4. سی تی اسکن
5. آزمایش خون

انواع گودی کمر

1. گودی در پایین کمر

   گودی در قسمت پایین کمر بیشتر به وجود می‌ آید که به این بخش پایینی کمر، مهره های کمرگاهی نیز گفته می شود. شما برای اینکه بتوانید تشخیص دهید که دچار این عارضه شدید یا نه می‌ توانید یک روش راحت و ساده را را انجام دهید، به این صورت که شما باید بر روی یک سطح صاف به پشت دراز بکشید. وقتی که در این حالت قرار گرفتید، می توانید با کمک دست هایتان فاصله بین کمر و سطحی که بر روی آن دراز کشیده اید را اندازه گیری کنید. اگر دست شما به راحتی از بین کمر و سطح رد شود، شما به گودی کمر مبتلا هستید. هنگامی که یک فضای بسیار زیادی بین کمر و سطح وجود داشته باشد این نشان دهنده ‌گودی زیاد کمر شما می باشد. اصولاً کسانی که از گودی شدید کمر رنج می برند، وضعیت بدنشان به صورت خمیده و یا به اصطلاح c شکل می باشد و در این وضعیت کپل ها و شکم آنها بیرون می زند.

2. گودی در قسمت گردن 

   هنگامی که یک فرد دارای ستون فقرات طبیعی می باشد، شکل ظاهری ستون فقرات شبیه به c باز می باشد و قوس آن بیشتر به سمت پشت گردن است، هنگامی که ستون فقرات از وضعیت طبیعی خود خارج می شود و به صورت غیر عادی به شکل منحنی و قوس دار‌ در می آید، گودی گردن ایجاد می شود. گودی گردن در چند حالت وجود دارد به طور مثال:
   1. امکان دارد که گودی بسیار شدید باشد.
   2. در بعضی از مواقع این گودی در سمت مخالف پدید می آید که به آن قوس گردن برعکس می گویند.
   3. ممکن است گودی به سمت راست متمایل شود.
   4. در بعضی از مواقع این گودی به سمت چپ متمایل می‌ شود.

گودی کمر در کودکان

کودکانی که به گودی کمر مبتلا هستند، اغلب دارای عضله های ضعیفی می باشند و یا گاهی ممکن است کفل های کودک بسیار سفت باشد. در اکثر مواقع عارضه گودی کمر کودکان دلایل مشخصی ندارد، ولی باید بگوییم که این گونه گودی های کمر به مرور زمان هنگامی که کودکتان بزرگ تر شود از بین می رود. در بعضی از مواقع ممکن است این گودی کمر نشان دهنده این باشد که لگن کودک شما در رفته است. این نشانه ها بیشتر در مواقعی به وجود می آید که کودک از جایی افتاده باشد و یا اینکه با یک وسیله نقلیه تصادف کرده باشد.
ممکن است که کودک یکسری مشکلات عصبی و عضلانی داشته باشد ولی به ندرت پیش می آید. ما در اینجا به چند نوع از این مشکلات عصبی و عضلانی اشاره می کنیم:

1. مینولومینگوسل

   این نوع بیماری، مادرزادی می باشد. هنگامی که کودک این وضعیت را دارد، در این حالت نخاع کودک از بین فضای خالی که در مهره های کمر به وجود آمده بیرون می آید و در بعضی از مواقع ممکن است که این نخاع در آن قسمت گیر کند.

2. دیستروفی

   این بیماری یک نوع ناهنجاری عضلانی مادرزادی می باشد که در این بیماری عضله های کودک بسیار ضعیف می شود.

3. آتروفی ستون فقرات-عضلانی

   این بیماری هم یک ناهنجاری مادرزادی محسوب می شود که در این حالت کودک حرکات غیر ارادی در عضله های خود دارد.

4. آرتروگریبوزیس

   این بیماری هنگامی به وجود می آید که استخوان ها حرکت طبیعی خود را از دست می دهند و نمی‌ توانند به صورت نرمال و عادی تکان بخورند.

گودی کمر در زنان باردار

زنانی که دوره حاملگی خود را می گذرانند، در اغلب مواقع این دردها را تجربه می کنند. این دردها به خاطر این به وجود می‌ آید که شکم و کفل های آنان بیرون می زند و این باعث می شود که گودی کمر به وجود آید. در کل باید بگوییم که این گودی کمرها به این خاطر در زنان باردار به وجود می آید که ستون فقرات بتوانند در راستای بدن تنظیم شوند، ولی تمام این دردهای کمری بعد از گذراندن دوران بارداری تمام می شود. معمولاً این دردها برای این ایجاد می‌ شوند که جریان خون در بدن تغییر کند.

روش های درمان گودی کمر

در بیشتر مواقع گودی کمر نیاز به درمان ندارد، ولی یک سری استثناهایی وجود دارد که برای فرد مشکل ایجاد کرده و برای درمان آن باید حتما اقدام کند. روش های درمان گودی کمر عبارتند از:

1. دارو درمانی

   پزشک برای کاهش درد شما دارو تجویز می کند.

2. فیزیوتراپی

   پزشک به شما توصیه می‌ کند که به صورت روزانه فیزیوتراپی را انجام دهید تا عضلات شما دوباره قدرتمند شوند و همچنین بتوانید به راحتی حرکت های طبیعی خود را داشته باشید.

3. بریس

   یکی از درمان های موثر برای گودی کمر کودکان، استفاده از بریس یا کمربند طبی می باشد، این کمربند ها کمک می کند که افراد بتوانند به حالت طبیعی بدن خود برگردند و از زیاد شدن قوس کمر آنها جلوگیری می ‌شود. کمر بند های طبی انواع متفاوتی دارند، پزشک سعی می کند بهترین نوع آن را که به ساختار بدنی شما کمک می‌ کند برای شما تجویز کند.

4. اوزون درمانی

   افرادی که به بیماری گودی کمر مبتلا شده اند می‌ توانند اوزون درمانی که یکی از جدید ترین روش های درمانی می‌ باشد را استفاده کنند. اوزون درمانی به این صورت می باشد که گاز اوزون را به نقاط ماشه ای عضلات کمر می زنند. هنگامی که این عمل انجام می‌ شود، عضلات کمر شروع به باز شدن می کند و اکسیژن و خونرسانی به بافت ها زیاد می شود و بافت ها شروع به ترمیم شدن می کنند.

5. کاهش وزن

   هنگامی که شما پیش پزشک می روید، پزشک به شما توصیه می ‌کند که شکل ظاهری بدن خود را کاملا حفظ کنید و اگر دچار اضافه وزن شده اید، باید حتماً یک رژیم غذایی مناسب را رعایت کنید.

6. قوزبند

   پزشک توصیه می کند که برای کودکان و نوجوانان خود قوزبند تهیه کنید.

7. جراحی

   در بعضی از مواقع ممکن است گودی بیماران بسیار شدید باشد و امکان دارد بافت های عصبی مورد آسیب قرار بگیرد، در این مواقع پزشک جراحی را پیشنهاد می کند.

8. مکمل های غذایی

   بیمارانی که به گودی کمر مبتلا هستند باید حتما از مکمل های غذایی استفاده کنند که یکی از این ویتامین ها ویتامین دی می باشد.

ورزش های اصلاحی شیب لگن قدامی

1. شیب لگن قدامی

   تمرینات زیر به شما کمک می‌ کند تا شیب لگن قدامی خود را اصلاح کنید:
   1. برای انجام این ورزش باید ابتدا به پشت دراز بکشید. کف پاهای خود را روی زمین بچسبانید و بعد از آن زانوهای خود را خم کنید و مفاصل ران را از یکدیگر فاصله دهید.
   2. در این قسمت سعی کنید باسن خود را منقبض کنید و بعد از آن لگن خود را به سمت بالا شیب دهید.
   3. در این حالت شما باید احساس کنید که هنوز کمرتان بر روی زمین قرار دارد. عضلات شکم به شما کمک می کند که به سمت عقب برگردید.
   4. در این قسمت به موقعیت طبیعی لگن خود برگردید شما می توانید این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید. لازم به ذکر است که شما این حرکت ورزشی را می توانید به صورت ایستاده نیز انجام دهید این کار کمک می کند عضلات سرینی بهبود یابد.

2. کشش عضلات چهار سر در وضعیت زانو زدن

   کسانی که به شیب لگن قدامی مبتلا هستند، عضلات چهار سر ران آنها بیش از حد معمول منقبض می شود. شما برای اینکه بتوانید این عضلات را شل کنید باید یک سری از کشش ها را انجام دهید:
   1. شما برای انجام این کشش ها باید در حالت زانو زده باشید.
   2. در این مرحله سعی کنید پای چپ خود را به سمت جلو آورید و زانوی راست خود را به سمت پایین خم کنید و کف پای چپ را بر روی زمین ثابت نگه دارید.
   3. ران راست شما باید در موازات زمین به صورت زاویه ۹۰ درجه قرار بگیرد.
   4. در این مرحله سعی کنید عضلات باسن خود را فشرده کنید و سعی کنید لگن را به سمت جلو هل دهید.
   5. شما باید در این وضعیت ۳۰ ثانیه باقی بمانید و بعد از آن این حرکت را برای طرف دیگر بدن خود تکرار کنید.

3. کشش چهار سر ران در وضعیت ایستاده

   یکی دیگر از حرکت های کششی عضلات چهارسر ران شما حرکت ایستاده می باشد برای اینکه این ورزش را انجام دهید باید به روش زیر عمل کنید:
   1. در این ورزش اول شما باید صاف بایستید و بعد از آن زانوی چپ خود را خم نگه دارید و بعد پا، یا مچ پای خود را از پشت بگیرید.
   2. بعد از آن مچ پا را تا آنجایی که می توانید به سمت باسن خود بکشید به صورتی که احساس ناراحتی و یا درد نداشته باشید.
   3. در مرحله بعد باید شکم و باسن خود را تا جایی که می‌ توانید فشرده نگه دارید و لگن را به سمت داخل هدایت کنید.
   4. شما باید سعی کنید در این مرحله ۳۰ ثانیه باقی بمانید و بعد از آن هم این حرکت را برای طرف مخالف بدن خود تکرار کنید.

4. حرکت اسکوات

   1. برای انجام دادن این ورزش شما باید پاهای خود را به اندازه عرض لگن باز نگه دارید، انگشتان پای شما باید به سمت جلو قرار داشته باشند، سعی کنید صاف بایستید.
   2. در این مرحله شما باید سعی کنید به صورت نشسته قرار بگیرید، به طور مثال باید فکر کنید که می خواهید بر روی یک صندلی بنشینید، در این حالت باید سعی کنید باسن خود را به سمت عقب هول دهید ولی باید بالا تنه شما صاف نگه داشته شود.
   3. در این قسمت باید شما سعی کنید که ران های خود را با سطح زمین موازی نگه دارید.
   4. باسن شما باید بسیار فشرده باشد ولی به سمت بالا قرار داشته باشد، بعد از آن به سمت موقعیت ایستاده حرکت کنید و لگن خود را کمی به سوی داخل متمایل کنید، این حرکت را بهتر است ۱۲ تا ۱۵ بار تکرار کنید.

5. حرکت پلانک

   حرکت پلانک یکی از بهترین حالت های ورزشی می باشد، زیرا باعث می شود نیروی مرکزی کاملاً تقویت شود، در این حرکت شما باید شکم خود را کاملا منقبض کنید و همچنین منقبض کردن باسن به این حرکت بسیار کمک می کند.
   1. برای اینکه شما بتوانید این حرکت را انجام دهید اول باید به صورت چهار دست و پا، پاهای خود را به سمت عقب بکشید به صورتی که انگشتان پا بتواند وزن بدن شما را بر روی خود کنترل کند.
   2. در مرحله بعد باید شما بقیه وزن بدن خود را بر روی ساعد ها و آرنج های خود قرار دهید، هنگامی که در این وضعیت قرار گرفتید شما به صورت یک خط کش باید صاف قرار داشته باشید.
   3. شما باید سعی کنید که کفل های خود زیاد بالا و یا خیلی به سمت پایین قرار نداده باشید.
   4. برای اینکه بتوانید در یک موقعیت مناسب قرار داشته باشید شما باید سعی کنید عضلات شکم و باسن خود را کاملا منقبض نگه دارید و این حرکت را باید ۳۰ تا ۶۰ ثانیه حفظ کنید.

6. حرکت پل

   1. برای انجام این حرکت شما باید بر پشت روی زمین قرار بگیرید، سعی کنید زانوهای خود را خم نگه دارید و کف پای خود را بر زمین فیکس کنید و سعی کنید کفل ها مقداری از همدیگر فاصله داشته باشند.
   2. در این قسمت شما باید سعی کنید باسن خود را منقبض کنید و به سمت بالا هدایت کنید.
   3. وقتی که خود را به سمت بالا کشیدید کمر شما باید از روی زمین کاملاً بلند شود در این حالت شانه های شما وزن بدن شما را پشتیبانی می کند.
   4. هنگامی که در این وضعیت قرار گرفتید باید سعی کنید عضلات خود را منقبض کنید و در این حالت ۵ ثانیه باقی بمانید.
   5. هنگامی که این وضعیت تمام شد شما باید به آرامی تک تک ستون فقرات تان را بر روی زمین متمرکز کنید و دوباره به حالت اولیه خود بازگردید به صورتی که کمر شما دوباره زمین را لمس کند، شما می توانید این حرکت را ۱۰ تا ۱۵ بار تکرار کنید.

7. حرکت قوس شکم

   1. در این حرکت شما باید کاملاً بر روی زمین دراز بکشید، بعد از آن زانو های خود را خم کرده و سعی کنید کف پای خود را بر روی زمین فیکس کنید. هنگامی که به این حالت قرار گرفتید سعی کنید کفل ها از هم فاصله داشته باشند.
   2. بعد از آن شما باید دست های خود را پشت سر قرار دهید، در این حالت آرنج ها باید با هم فاصله داشته باشند.
   3. در این مرحله شما باید سعی کنید عضلات شکم خود را منقبض کنید و قفسه سینه خود را به سمت جلو حرکت دهید.
   4. در این حالت باید سر و شانه شما از روی زمین بلند شود.
   5. شما برای اینکه بتوانید یک موقعیت بی خطر داشته باشید باید سعی کنید که چشم های خود را بر روی زانو های تان متمرکز کنید تا سرتان را بیش از حد طبیعی بالا نیاورید.
   6. بعد از آن باید سعی کنید دوباره به موقعیت اول برگردید پس بنابراین کمر خود را به سمت پایین کشیده و در موقعیت اولیه قرار می گیرید. شما می توانید این حرکت را ۱۲ تا ۱۵ بار در ست سه تایی انجام دهید.

عوارض گودی کمر

هنگامی که شیب لگن قدامی زیاد می شود، این شیب شدید باعث می شود که به استخوان های تحتانی کمر فشار زیادی وارد شود. این فشارها باعث می شود که خستگی عضلات به وجود بیاید. همچنین یک سری عوارض دیگر وجود دارد که ما در زیر به آن اشاره می کنیم:

1. امکان دارد که تنش عضلات گردن بسیار شود.
2. هنگامی که فرد به این عارضه مبتلا می‌ شود در قسمت پایینی خود درد زیادی را احساس می کند.‌
3. در بعضی از مواقع امکان دارد چرخش های داخلی مفصل ران و زانو اتفاق بیفتد.
4. در بعضی از مواقع به فلکسورهای مفصل ران فشار زیادی وارد می شود که این عارضه باعث می شود فرد دچار سیاتیک شود.
5. کسانی که به گودی کمر دچار می شوند، این افراد در معرض عارضه قلبی، ریوی و عروقی قرار می گیرند و این عارضه امکان دارد دیافراگم را هم تحت تاثیر خود قرار دهد و این قسمت از بدن نیز با مشکل روبرو می شود. افرادی که دچار عارضه گردن انحنای کمری می شوند، در اغلب اوقات دچار مشکل هایی مثل بی خوابی سردرد و تنگی نفس و سیاتیک می‌ شوند.