افتادگی شانه: انواع + عوارض و علت | درمان با فیزیوتراپی و ورزش

چکیده مطلب

آیا می‌دانید که بعضی از عارضه‌های مربوط به بدن در عین اینکه می‌توانند موجب اختلال در عملکرد بدن شوند، از نظر روانی نیز می‌توانند فرد را دچار کاهش اعتماد به نفس کنند؟ یکی از این عارضه‌ها، ناهنجاری افتادگی شانه می‌باشد.

 در دنیای امروز افراد زیادی ساعت‌ها پشت میز کار خود می‌نشینند و توجهی به شرایط و وضعیت ستون فقرات خود ندارند. این موضوع و موارد مشابه با آن می‌توانند به وضعیت صحیح بدن آسیب برسانند و شما را با عارضه‌هایی از جمله عارضه افتادگی شانه همراه کنند.
آیا می‌دانید افتادگی شانه چیست و چرا به وجود می‌آید؟
علائم و نشانه‌های ابتلا به آن را می‌شناسید؟
به نظر شما برای افتادگی شانه چه باید کرد؟
در این مقاله مؤثر و مفید با رامتن همراه باشید تا علاوه بر پاسخ به سؤالات بالا، با چند ورزش برای رفع قوز و افتادگی شانه آشنا شوید.

افتادگی شانه چیست؟

عارضه شانه افتاده به وضعیتی گفته می‌شود که در آن شانه‌ها از شرایط عادی و موازی خود خارج شده و شکلی غیر طبیعی به دست آورده‌اند.

علائم افتادگی شانه

افتادگی شانه همانند دیگر آسیب های شانه با علائمی همراه بوده و در صورت مشاهده و احساس کردن این علائم و نشانه‌ها، باید در اسرع وقت برای تشخیص شدت عارضه و درمان مناسب آن به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کرد. این علائم عبارت‌اند از:

1. کسانی که به این عارضه مبتلا می‌شوند، به طور معمول گردنشان شبیه قو می‌باشد.
2. نامتقارن بودن و عدم توازن و برابری شانه‌ها
3. درد در گردن و ترقوه
4. درد و گرفتگی عضلات (اسپاسم)
5. اختلال در دست، بازو و...
6. حس فشار و تنش در ناحیه ستون فقرات و قفسه سینه
7. جلو آمدن سر و خم شدن شانه‌ها به سمت جلو
8. کشیدگی بدن به یک طرف

علل ایجاد افتادگی شانه

افتادگی شانه به دلایل خاصی اتفاق افتاده و موجب ناراحتی و همچنین کاهش اعتماد به نفس در افراد می‌شود. در ادامه شما را با علت افتادگی شانه آشنا خواهیم کرد:

1. آرتروزهای شانه
2. ضعف ماهیچه‌های بالای کمر
3. قد بسیار بلند و خم شدن‌های مکرر
4. انحرافات ستون فقرات
5. مشکلات ساختاری در ستون فقرات
6. بیماری‌هایی از جمله کیفوز یا قوز پشتی
7. قوز کردن
8. حمل وسایلی از جمله کوله پشتی با یک طرف بدن
9. انجام کارهای تکراری و مکرر با شانه
10. نشستن و خوابیدن‌های نادرست
11. راه رفتن‌های طولانی مدت
12. حمل اجسام و کیف‌های سنگین
13. خمیدگی‌های طولانی
14. عصب تحت فشار
15. عدم تقارن در لگن
16. کم تحرک بودن در طول شبانه روز

عکس افتادگی شانه

 

تشخیص افتادگی شانه

با مشاهده و احساس کردن علائم ذکر شده، فرد به پزشک مراجعه کرده و ایشان با بررسی وضعیت و شرایط بیمار و انجام روشهای تشخیصی و آزمایشات متفاوت، شدت عارضه را بررسی کرده و سپس برای درمان مناسب آن اقدام می‌کند. این آزمایشات و روشهای تشخیصی عبارت‌اند از:

1. بررسی فیزیکی

   لمس شانه و انجام حرکات فیزیکی از جمله بالا و پایین بردن و چرخاندن شانه، مشاهده تیغه‌های شانه، مشاهده تقارن و توازن شانه:

   • بررسی وضعیت کف دست

     بیمار به صورت عادی ایستاده و دست‌ها را در کنار بدن نگه می‌دارد. در این حالت اگر فرد دچار بیماری افتادگی شانه باشد، کف دست به سمت عقب خواهد بود.

   • دراز کشیدن و ارزیابی وضعیت شانه‌ها

     در این حالت اگر فرد دچار افتادگی شانه باشد، شانه‌های او از زمین فاصله خواهند داشت.
     بررسی نیم رخ بدن و مشاهده افتادگی شانه

2. اسکن‌های سه بعدی

   تصویربرداری و اسکن بدن برای برقراری تناسبات ناحیه و تشخیص میزان نامتقارن و نامتوازن بودن بدن و شانه‌ها

3. تصویربرداری

   تشخیص میزان آسیب شانه با استفاده از اشعه ایکس

روشهای درمان افتادگی شانه

برای رفع افتادگی شانه، روشهای درمان متفاوتی وجود دارند که در ادامه شما را با این موارد آشنا می‌کنیم:

1. دارو درمانی

   در مرحله اول، اگر بیمار دچار دردهای شدید شده باشد، پزشک داروهای ضد درد و ضد التهاب را برای او تجویز کرده و سعی می‌کند درد بیمار را تا حد زیادی کاهش دهد. اما باید توجه داشت که این روش تنها به کاهش و تسکین درد کمک می‌کند و در بهبود وضعیت کلی شانه‌ها نقشی ندارد.

2. داروهای ضد درد و التهاب

   بعد از استفاده از داروهای ضد درد و ضد التهاب، پزشک متخصص ارتوپدی برای بهبود وضعیت شانه و ثابت نگه داشتن آن در جهت کاهش درد و تورم و همچنین حفظ شانه از آسیب‌های بیشتر، به بیمار توصیه می‌کند تا از شانه بندهای طبی و بریس افتادگی شانه استفاده کرده و به وسیله آن شانه را ثابت نگه دارد.

3. درمان افتادگی شانه با فیزیوتراپی

   از درمان‌های رایج و موثر برای بهبود عارضه افتادگی شانه می‌توان به توانبخشی و فیزیوتراپی شانه اشاره کرد. در ابتدا فیزیوتراپیست به بررسی مشکل و شدت عارضه افتادگی شانه پرداخته و بعد از انجام معاینات دقیق با توجه به شرایط سلامت بیمار برنامه‌ای جامع و موثر برای بهبود وضعیت شانه، تعیین و تنظیم می‌کند. قسمتی از این برنامه درمانی شامل تکنیک‌های خاص و نوین می‌باشد. این تکنیک‌ها عبارت‌اند از:

   1. شاک ویو تراپی

      فیزیوتراپیست در کلینیک فیزیوتراپی با استفاده از شاک ویو تراپی و اعمال جریان الکتریکی به ناحیه آسیب دیده شانه، موجب افزایش گردش خون، کاهش تورم و درد شده و همچنین به بهبود بافت‌های آسیب دیده شانه می‌پردازد.

   2. اولتراسوند تراپی

      در این روش فیزیوتراپیست با استفاده از امواج صوتی در فرکانس‌های بالا شروع به تحریک بافت‌های آسیب دیده و افزایش گردش خون در بافت‌ها کرده و سپس به ترمیم بافت و کاهش درد و تورم آن می‌پردازد.

   3. کایروپراکتیک

      این روش به کمک دستان فیزیوتراپیست و بدون استفاده از دستگاه خاصی انجام می‌گیرد. فیزیوتراپیست با ماساژ دادن ناحیه آسیب دیده شانه به شکل دوار به افزایش جریان خون در بافت، کاهش تورم، تحریک و ترمیم بافت‌ها کمک کرده و باعث بهبود وضعیت افتادگی شانه می‌شود.

   4. تحریکات الکتریکی

      این روش با استفاده از الکترودها و اعمال جریان الکتریکی به شانه باعث بهبود وضعیت افتادگی شانه بیمار و همچینین تحریک و ترمیم بافت‌های آسیب دیده شانه می‌شود و به کاهش درد و تورم نیز کمک می‌کند.

   5. لیزر درمانی

      این روش درمانی با استفاده از اشعه و نور لیزر و تاباندن آن به ناحیه آسیب دیده انجام می‌شود. لیزرها به دو صورت لیزر پرتوان و لیزر کم توان بوده و هر کدام برای یک عارضه استفاده می‌شوند. بعد از نفوذ این اشعه و نور به داخل بدن، در نهایت موجب تحریک و ترمیم بافت‌های آسیب دیده و همچنین کاهش تورم و درد شانه بیمار می‌شود.

4. جراحی افتادگی شانه

   در شرایطی که آسیب و عارضه افتادگی با عارضه دیگری همراه باشد و یا درجه و میزان آسیب طوری باشد که نتوان با تکنیک‌ها و متدهای فیزیوتراپی آن را درمان کرد، پزشک متخصص، جراحی را برای بیمار تجویز می‌کند. این جراحی به روش‌های مختلفی انجام می‌گیرد و می‌تواند به شکل باز یا بسته و با استفاده از آتروسکوپ نیز انجام شود. در جراحی‌های آتروسکوپی، جراح یک برش کوچک بر روی شانه ایجاد کرده و دوربین را را به داخل بافت‌ها می‌فرستد. سپس با استفاده از مانیتور و دوریبن، نواحی آسیب دیده را به دقت مشاهده کرده و شروع به ترمیم آن می‌کند.

ورزش برای قوز و افتادگی شانه

بخش دیگری از درمان‌های فیزیوتراپی با استفاده از حرکات ورزشی و نرمشی مناسب انجام گرفته و باعث تقویت عضلات، بهبود و افزایش دامنه حرکتی شانه و همچنین افزایش انعطاف پذیری مفصل می‌گردند. ورزش شانه افتاده گزینه‌های متفاوتی بوده که عبارت‌اند از:

1. کشش دست‌ها به سمت پشت

    در این تمرین افتادگی شانه، ابتدا ایستاده و سپس با کمک دست چپ مچ دست راست خود را نگه دارید و به سمت پشت بکشید. باید دست‌ها را خیلی آرام به عقب بکشید و تا جایی که این کشش باعث ایجاد درد نشود، آن را ادامه دهید. این کار باعث می‌شود، بافت‌های نرم اطراف مفصل شانه دچار کشش شوند.( این تمرین را با هر دست و حدود 1 دقیقه انجام دهید.)

2. بالا بردن کتف و شانه با پرتاب

   در حالی که ایستاده اید، دست‌های خود را از عقب (پشت بدن) روی یک میز قرار داده و سپس زانوهایتان را خم کنید و خیلی آرام خود را به سمت پایین برده و بدن خود را از حالت ایستاده به حالت نشسته در بیاورید. از طریق این تمرین، بافت‌های جلویی شانه دچار کشیدگی شده و به ترمیم افتادگی شانه کمک می‌کنند. همانطور که ایستاده اید، ابتدا سمتی از شانه که دچار افتادگی شده است را از قسمت کتف، به صورت پشت سر هم و پرتابی به سمت بالا برده و تا 10 الی 15 ثانیه صبر کرده و این حالت را حفظ کنید. سپس خیلی آرام کتف را پایین بیاورید. (در صورتی که هر دو دست دچار افتادگی شانه هستند، این تمرین را با هر دو کتف انجام دهید.)

3. بالا بردن شانه

   برای این ورزش افتادگی شانه، صاف بایستید و سعی کنید شانه‌ها را به سمت بالا ببرید و سپس تا جای ممکن شانه‌ها را پایین بیاورید. این تمرین را 5 الی 10 مرتبه پشت سر هم انجام دهید. با انجام این تمرین تا حدودی شانه‌ها از حالت افتادگی خارج می‌شوند.

4. کشش به سمت بالا

   از دیگر حرکات اصلاحی افتادگی شانه، کشش به سمت بالا می‌باشد. برای این کار ابتدا بایستید و بدن را به حالت ریلکس در بیاورید. سپس دستان خود را از کنار به سمت بالا ببرید. (دستان بالای سر قرار بگیرند.) دست‌ها را در هم دیگر قفل کنید و به طرف بالا بکشید. در این حالت، عضلات زیر بغل دچار کشیدگی می‌شوند. (این تمرین را در حالت دراز کشیده و خوابیده نیز می‌توانید انجام دهید. در این صورت باید به پشت بخوابید و پشت دست‌های خود را به زمین نزدیک بدهید به زمین برخورد کند.)

5. کشش با وزنه

   ابتدا بایستید. دو وزنه تهیه کرده و با کمک دستانتان وزنه‌ها را نگه دارید. بهتر است وزنه‌ها از 5 کیلو تا 14 کیلو وزن داشته باشند. شانه‌ها را به سمت بالا برده و بعد از چندین لحظه به سمت پایین برگردانید. (این تمرین باعث و بهبود و تقویت عضلات کتف و همچنین شانه افتاده می‌شود.)

6. نزدیک کردن دو کتف و انقباض عضلات

   در حالی که صاف ایستاده اید، دست‌ها را کنار بدن قرار داده و سپس به آرامی عضلات کتف و شانه را سفت و منقبض کنید. در همین وضعیت شانه‌ها را بالا و پایین ببرید. نفس عمیقی بکشید و بدن را در همین شکل به طور ثابت حفظ کنید. عضلات شانه را از حالت انقباض دربیاورید و فرم بدن و شانه‌ها را دوباره بررسی کنید. (بهتر است، مقابل آینه قرار بگیرید تا بتوانید حرکات و وضعیت شانه‌ها را به طور دقیق مشاهده کنید.) سپس این تمرینات را در 2 الی 3 ست 10 تایی انجام دهید

7. کشش گوش تا شانه

   می‌توانید بشینید یا بایستید، سپس به آرامی گردن را به یک طرف خم کرده و بدون اینکه فشار زیادی به گردن بیاورید، گوش خود را به شانه نزدیک کنید، نیازی به چسبیدن گوش به شانه نیست. بلافاصله بعد از آن، گردن و سر را به حالت قبل برگردانید. این تمرین را پشت سرهم تکرار کنید.( توجه کنید قبل از اینکه این تمرین را انجام دهید باید عضلات گردن را با نرمش نرم و گرم کنید.)

8. کشش T

   در حالی که به پشت دراز کشیده اید، زانوهایتان را طوری قرار دهید که کف پا روی زمین بگیرد. دست‌ها را باز کرده و کف دست‌ها را به سمت بالا بگیرید.( در این وضعیت بدن شما شکلی شبیه به T انگلیسی دارد.
   حوله ای را به شکل رول شده زیر ستون فقرات قرار داده تا کشش و فشار بیشتر شود. اگر از حوله استفاده کردید حتما نواحی باسن و سر را روی آن قرار بدهید. روزانه ده دقیقه این تمرین را انجام دهید.

9. کشش روی دیوار

   از دیگر حرکات اصلاحی سرشانه افتاده، کشش روی دیوار است. برای این کار پشت خود را به یک دیوار تکیه داده و دست را از قسمت آرنج خم کنید. سپس پشت دست را طوری قرار دهید که مماس با دیوار باشد. درحالیکه دست‌ها و آرنج روی دیوار قرار دارند، آرنج و دست‌ها را بالای سر خود ببرید و دوباره به سمت پایین بکشید. (یک حرکت پروانه ای یا بال فرشته، بر روی دیوار خواهید داشت.)

10. کشش با باند کشی

    ابتدا بایستید و پاهای خود را به اندازه عرض لگن باز کنید. یک کش ورزشی را در دستان خود بگیرید و از هر دو طرف آن را بکشید. سپس عضلات شانه را منقبض کنید و به آرامی آن را شل و رها کنید. دست‌های خود را همراه با کش ورزشی در جهت بالا و پشت سر برده و این حرکت را به صورت رفت و برگشتی تکرار کنید. (در 3 ست 12 مرتبه ای)

مراقبتهای بعد از جراحی افتادگی شانه

بعد از انجام عمل افتادگی شانه، برای نتیجه گیری بهتر باید نکات و مراقبت‌هایی انجام بگیرد. این مراقبت‌ها عبارت‌اند از:

1. بالا قرار دادن شانه از روی زمین برای کاهش درد و تورم
2. استفاده از داروهای ضد التهاب و ضد درد
3. بستن شانه بند طبی و بریس برای کاهش درد و تورم و همچنین ثابت نگه داشتن و حفظ کردن شانه از آسیب‌هایی از جمله فشار و ضربه
4. انجام تمرینات مخصوص فیزیوتراپی با رعایت اصول
5. انجام منظم روشها و جلسات فیزیوتراپی
6. ماساژ درمانی
7. درست نشستن و درست خوابیدن
8. قرار گیری شانه به شکل صحیح در هنگام انجام کلیه فعالیت‌ها
9. عدم وارد کردن هر گونه فشار به شانه و حمل وسایل سنگین
10. عدم حمل بار و کوله با یک طرف بدن

عوارض افتادگی شانه

افتادگی شانه می‌تواند موجب مشکلات و عوارضی در بدن شود. این عوارض عبارت‌اند از:

1. ایجاد درد در اطراف شانه و گردن
2. ضعیف شدن عضلات شانه
3. اختلال و کاهش در دامنه حرکتی مفصل شانه
4. اختلال و کاهش عملکرد قلب و ریه
5. کاهش اعتماد به نفس فرد و زیبایی اندام و بدن
6. ایجاد سر دردهای میگرنی و دردناک، گرفتگی عضلات چشم و همچنین مشکل در گوش
7. آسیب به عصب، بی حسی و یا درد در بازو

پیشگیری از افتادگی شانه

برای جلوگیری از بروز عارضه شانه افتاده، بهتر است نکات زیر را در نظر بگیرید:

1. اگر بیش از اندازه پشت میز می‌نشینید، هر چند وقت یک بار به بدن خود استراحت داده و برخی از حرکاتی که در این مطلب برایتان بیان شد را انجام دهید.
2. سعی کنید ورزش را در زندگی خود بگنجانید.
3. از بلند کردن اشیا و وسایل سنگین اجتناب کنید.
4. از حمل بارهای سنگین مانند کوله پشتی با یکی از شانه‌های خود بپرهیزید و وزن آن را بین هر دو شانه خود پخش نمایید.
5. وجود درد و ناراحتی در بازو و شانه‌های خود را جدی بگیرید. می‌توانید برای این کار از ارزیابی بدن خود در کلینیک فیزیوتراپی رامتن بهره مند شوید. تنها کافی است تا با ما تماس بگیرید.

سوالات متداول

1. آیا می‌توان از ناهنجاری افتادگی شانه جلوگیری کرد؟

   با رعایت چندین نکته می‌توان از افتادگی شانه‌ها جلوگیری کرد. قرار گیری شانه در جای مناسب و وضعیت مناسب به هنگام انجام همه فعالیت‌ها تاثیر بسزایی در شکل شانه و افتادگی آن دارد.

   1. برای این کار فرد نباید با یک طرف بدن وسیله‌ای را حمل کند.
   2. در هنگام کار کردن با کامپیوتر و کارهای پشت میزی نباید قوز کند.
   3. هنگام رانندگی نباید به سمت جلو خم شود.
   4. تمرینات ورزشی و نرمشی مناسب انجام شود.

2. افتادگی و گرد شدگی شانه در چه سنینی اتفاق می‌افتد؟

   این عارضه به طور معمول در سنین نوجوانی اتفاق افتاده و در شانه فرد نمایان می‌شود. البته در افراد سالمند نیز به دلیل کهولت سن و قوزها، غلط نشستن، عدم حفظ تعادل و... نیز می‌تواند اتفاق بیافتد. چنانچه این عارضه در سنین نوجوانی اتفاق افتاد، بهتر است سریعا برای درمان آن اقدام کرد، چرا که با گذشت زمان به تدریج شدت افتادگی شانه بیشتر شده و ممکن است فرد دچار آسیب‌های جدی‌تری از جمله تاندونیت، آرتروز و ... شود.

3. انواع افتادگی شانه کدام‌اند؟

   از انواع شانه افتاده می‌توان به افتادگی شانه راست، افتادگی شانه چپ و یا هر دوی آنها با هم اشاره داشت.

4. برای افتادگی شانه باید به چه دکتری مراجعه کنیم؟

   به طور معمول حرکات اصلاحی شانه افتاده می‌توانند نقش بسزایی در بهبود این ناهنجاری داشته باشند، پس شما با مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی و با کمک فیزیوتراپیست مجرب می‌توانید بهبودی خود را به دست آورید.
   در صورتی که شرایط حادی وجود داشته باشد، فیزیوتراپیست برای درمان‌های مورد نیاز شما را به متخصص ارتوپدی ارجاع خواهد داد.