کامپرشن تراپی | هزینه، مزایا، کاربردها، نحوه انجام، ابزارها و سوالات متداول

فشرده سازی درمانی چیست؟ چه کسانی به کامپرشن تراپی نیاز دارند؟ یکی از درمان های استاندارد فیزیوتراپی که هم در خانه و هم در کلینیک فیزیوتراپی انجام می گیرد و می تواند به بهبود مشکلات عضلانی، لنفاوی و وریدی خفیف یا متوسط کمک کند و در میان ورزشکاران نیز به شدت کاربرد دارد، کامپرشن تراپی (Compression therapy) می باشد. این روش درمانی با استفاده از تجهیزات مختلف می تواند به بهبود عملکرد، افزایش جریان خون، کنترل فشار خون و... کمک کند. در این مقاله شما را با این روش فیزیوتراپی آشنا کرده و موارد استفاده از آن و همچنین مزایا، هزینه، موارد منع استفاده و... را به شما ارائه خواهیم داد.

کامپرشن تراپی چیست؟

لغت Comeression به معنی فشرده سازی بوده و compression therapy روشی درمانی از تکنیک های فیزیوتراپی می باشد. مفهوم کلی این واژه اعمال فشار خارجی بر روی اندام بدن بوده که به منظور افزایش گردش و جریان خون و افزایش فعالیت سیستم وریدی و لنفاوی صورت می گیرد. در این روش درمانی، فیزیوتراپیست با توجه به میزان آسیب دیدگی و ناحیه آسیب دیده بدن، نوع انجام فشرده سازی را مشخص کرده و از وسایل مناسب آن استفاده می کند. در صورتی که فرد در نواحی غیر از دست و پا نیاز به اعمال فشرده سازی داشته باشد، فیزیوتراپیست از یک لباس الاستیک که دارای خاصیت فشردگی و کامپرشن می باشد، استفاده کرده و در غیر این صورت از جوراب، جوراب های ساق بلند فشرده سازی، جوراب شلواری مخصوص، آستین و ساق های مناسب کامپرشن استفاده می کند. سپس با اعمال فشرده سازی به اندام های بدن فشار آورده و به صورت یک ماساژ به بهبود گردش خون و سایر مایعات در بدن فرد کمک می کند. در این روش درمانی، دستگاه کامپرشن که به صورت لباس و دیگر تجهیزات می باشد، هوا را به بالشتک هایی که به دور اندام مختلف بدن قرار گرفته اند، فرستاده و با اعمال فشار مناسب و کنترل شده به تسکین تورم و دردهای عضلانی بدن می پردازد.

کامپرشن تراپی برای چه کسانی مناسب است؟

کامپرشن تراپی از روش های درمانی مناسب و مقرون به صرفه بوده و در خصوص افرادی که مشکلات حاد ندارند و دردهای آن ها شدید نیست، انجام گرفته و موثر خواهد بود. افرادی که دردهای شدید عضلانی دارند و یا وضعیت آن ها حاد می باشد، نمی توانند از این درمان استفاده کنند، چرا که ممکن است دچار پارگی و خونریزی داخلی شوند. بنابراین این روش درمانی برای افرادی مناسب است که دچار درد های عضلانی خفیف و یا متوسط شده باشند. همچنین این روش درمانی برای افرادی که دچار زخم های وریدی نیز می باشند، مناسب است.

هزینه کامپرشن تراپی

هزینه کامپرشن تراپی با توجه به ناحیه آسیب دیده و میزان آسیب و همچنین تعداد دفعات استفاده از دستگاه کامپرشن محاسبه می شود. البته تعداد جلسات درمانی و زمانی که فیزیوتراپیست در اختیار بیمار قرار می دهد و همچنین انجام کامپرشن در کلینیک، خانه و... بر روی هزینه این درمان تاثیر می گذارد.

مزایای کامپرشن تراپی

فشرده سازی یا کامپرشن تراپی نیز مانند دیگر روش های درمانی و فیزیوتراپی فواید و مزایای بسیاری داشته و می تواند در بهبود قسمت های مختلف وآسیب دیده بدن موثر واقع شود. مزایای این روش درمانی عبارتند از:

1. افزایش و بهبود گردش خون و لنف در بدن
2. افزایش و بهبود سوخت و ساز سلول های بدن (تامین و تولید انرژی)
3. دفع آسان و سریع مواد زائد و سموم از بدن
4. تحریک هورمون های بدن و ترشح طبیعی اندورفین به منظور ایجاد آرامش در بدن و تسکین دردهای بدن
5. بهبود و افزایش قدرت و عملکرد ورزشکاران
6. بهبود و کاهش التهابات و تورم های بافت های داخلی
7. بهبود و افزایش عملکرد و دامنه حرکتی
8. بهبود و افزایش سرعت در بازگشت خون به قلب (خون رسانی بهتر و سریع تر)
9. بهبود وضعیت واریسی رگ ها
10. کاهش تورم در نواحی مختلف آسیب دیده بدن
11. کنترل و کاهش فشار خون بالا در بدن و اندام ها
12. بهبود اختلالات ایجاد شده در خواب
13. کاهش و کنترل فشارهای عصبی
14. تسریع در بهبود بدن( درد، تورم و...) بعد از جراحی ها
15. کاهش و کنترل سنگینی و فشار اندام ها
16. کاهش سفتی، خشکی و اسپاسم های عضلانی

کاربردهای کامپرشن تراپی

فشرده سازی درمانی یا همان کامپرشن تراپی از جهات مختلف کاربرد داشته و می تواند به بهبود بسیاری از عوارض و مشکلات بدن کمک کند. در زیر موارد کاربرد این روش درمانی و عوارض قابل درمان و کنترل با این روش را برای شما شرح خواهیم داد:

1. التهابات و تورم در مفاصل مختلف بدن
2. زخم های ایجاد شده به دلیل دیابت (زخم هایی که بر روی پا و انگشتان پا ایجاد می شود.)
3. گزگز و مور مور در نواحی مختلف بدن و همچنین بی حسی در اندام های مختلف بدن
4. سرد شدن اندام وکاهش جریان وگردش خون
5. اختلال در خوابیدن و مشکل بد خوابی
6. دردهای عضلانی خفیف تا متوسط و خستی های مزمن و مداوم
7. بیماری های مفصلی از جمله روماتیسم، آرتروز، آرتریت و...
8. بیماری های عروق خونی و همچنین واریس
9. دوران بارداری و تورم اندام از جمله پاها
10. ترومبوز وریدی خفیف و یا متوسط

تجهیزات مورد استفاده در کامپرشن تراپی

روش درمانی و فیزیوتراپی کامپرشن تراپی، همان فشرده سازی توسط محصولات متنوع کامپرشن صورت می گیرد. در ادامه چندین نمونه از این محصولات را معرفی خواهیم کرد:

1. باند کامپرشن کششی کوتاه

   این باند حداقل میزان کشش را داشته و می توان بارها از آن استفاده کرد. این باند با ارائه پشتیبانی بسیار قوی فشار عضلات ساق پا شروع به کار کرده و ممکن است برای کسانی که ساق پاهای ضعیفی دارند گزینه مناسبی نباشد. از این باند در جهت کاهش ورم و بهبود زخم های خفیف استفاده می شود.

2. باند کامپرشن چند لایه

   این محصول کامپرشن یا فشرده سازی، چندین لایه داشته و به طور معمول ۳ الی ۴ لایه ای هستند. لایه های این باند به صورت ترکیبی بوده و از باندهای الاستیک و غیر الاستیک تشکیل شده است. این باندها به شکل مارپیچی و یا شکل هشتی بسته بندی شده و نیازی به تعویض مکرر آن نیست. همچنین نسبت به باندهای یک لایه در بهبود وضعیت بیمار موثرتر می باشند.

3. جوراب های کامپرشن ساق بلند

   این محصول به شکل جوراب های ساق بلندی بوده که باید بعد از بهبود زخم های وریدی از آن استفاده کرد. این جوراب ها تا بالای زانو آمده و با توجه به ابعاد دقیق پاها اعمال می شوند. در بهترین حالت، این جوراب ها باید بین ۳ تا ۶ ماه تعویض شوند، چرا که بعد از این مدت قابلیت و قدرت خود را برای اعمال فشار لازم از دست می دهند. (جوراب های کامپرشن بین ۳۰ تا ۴۰ میلی متر جیوه دارند، اما برای افراد متفاوت از فشارهای مختلفی استفاده می شود.)

سوالات متداول

1. کامپرشن تراپی برای چه کسانی خطرناک و ممنوع می باشد؟

   همه افراد نمی توانند از درمان به روش فشرده سازی و یا کامپرشن استفاده کنند، چرا که این روش درمانی در عین مفید و موثر بودن، می تواند خطرناک و مضر نیز واقع شود. افرادی که نمی توانند از این روش درمانی بهره ببرند عبارتند از:
   1. افرادی که فشار خون بالایی دارند.
   2. افرادی که اندامشان بیش از حد متورم می شود و این تورم به دلیل بیماری های قلبی و عروقی کنترل نشده می باشد.
   3. افرادی که بیماری های عروقی دارند. (البته بعضی از بیماری های عروقی مد نظر است.)
   4. افراد با آرترواسکروز شدید عروقی نیز نباید از این روش درمانی استفاده کنند.

2. آیا کامپرشن تراپی روشی ایمن و بی خطر است؟

   در حالت کلی باید گفت این روش درمانی مطمئن بوده و هیچگونه خطر و عارضه ای برای بیمار ایجاد نمی کند. ممکن است در حین فشرده سازی، فرد کمی احساس فشار و درد داشته باشد و بعد از آن نیز کمی حس گرفتگی و درد داشته باشد، اما بعد از مدتی تمام این عوارض از بین خواهد رفت و بدن به حالت آرام و ریلکس قرار خواهد گرفت. اما در صورتی که فرد واجد شرایط انجام این تکنیک نباشد و از شرایطی از جمله درد شدید و حاد عضلانی، خونریزی وریدی شدید، آرترو اسکروز شدید، تورم بیش از حد اندام به دلیل بیماری قلبی کنترل نشده و همچنین فشار خون بالا برخوردار باشد، نباید به هیچ عنوان از این روش درمانی استفاده کند، چرا که ممکن است، عوارض جبران ناپذیری برای او اتفاق بیافتد.

3. کامپرشن تراپی بر روی بدن ورزشکاران چه اثری می گذارد؟

   یکی از مهم ترین کاربرد های کامپرشن تراپی یا همان فشرده سازی در بهبود و حفظ سلامت ورزشکاران می باشد. این روش درمانی با اعمال فشار به نواحی مختلف بدن ورزشکاران موحب افزایش گردش خون، کاهش خستگی و کوفتگی بدن، کاهش درد و تورم های به وجود آمده در حین ورزش، تسکین عضلات بدن و همچنین جلوگیری از بروز آسیب های وریدی و اسپاسم عضلانی می شود. کامپرشن می تواند به تقویت عضلات، بهبود عملکرد، افزایش سوخت و ساز بدن در نواحی مختلف بدن ورزشکاران کمک کند و نقش حفاظتی کنترل کننده ای در سلامت آن ها داشته باشد. لازم به ذکر است که این روش درمانی می تواند به بهبود زخم ها و ناراحتی خفیف عضلانی بدن نیز بپردازد.

4. کامپرشن تراپی چگونه موجب بهبود و جلوگیری از مشکلات وریدی (نارسایی وریدی) می شود؟

   فشاری که در رگ های افرادی که دچار نارسایی مزمن وریدی هستند وجود دارد حدود ۴۰ میلی متر جیوه بوده و در افرادی که دچار نارسایی ورید هستند،ِ حدود ۲۲ میلی متر جیوه از فشار اصلی و استاندارد بیشتر است. کامپرشن تراپی یا همان فشرده سازی در رابطه با بهبود و کنترل مشکلات وریدی ایجاد شده به این شکل عمل می کند:
   1. ابتدا قطر رگ ها را کاهش داده و میزان خون ورودی به رگ ها را کاهش می دهد.
   2. موجب کاهش تورم شده و به گردش جریان خون بهبود می بخشد.
   3. همچنین ممکن است میزان سیتوکین و پورتئیناز ها را کاهش دهد و به بهبود نارسایی وریدی کمک کند.

5. مهم ترین دلایل ایجاد مشکلات وریدی و لنفاوی چیست؟

   مشکلات وریدی و لنفاوی به دلایل مختلفی ایجاد شده و موجب آسیب و ناراحتی بسیاری در نواحی مختلف بدن می شوند. عوامل موثر و دلایل ایجاد این مشکلات در بدن شامل موارد زیر می شوند:

   1. سن: افزایش سن یکی از عواملی است که می تواند موجب افزایش سایش و پارگی دریچه رگ ها شود.
   2. سوابق خانوادگی: در صورتی که یکی از اعضای خانواده فرد دچار مشکلات وریدی و لنفاوی باشد، ممکن است فرد نیز در معرض این خطر قرار بگیرد.
   3. شغل: طرز نشستن و ایستادن و همچنین مدت زمان آن می تواند موجب افزایش جریان خون و ایجاد مشکلاتی از جمله فشار خون بالا شود و بر روی رگ ها نیز اثر بگدارد.
   4. چاقی: یکی دیگر از عواملی که می تواند موجب ایجاد مشکلات وریدی و لنفاوی شود، چاقی و اضافه وزن می باشد. این عامل موجب فشار رگ ها و در نهایت ایجاد مشکلات وریدی می شود.