سندرم تقاطع چیست؟ | علائم بیماری تقاطع در مچ دست + درمان

آیا این مطلب برای شما مفید است؟

سندرم تقاطع، نوعی بیماری است که باعث درد ساعد و مچ دست می‌شود. این بیماری در واقع نوعی آسیب دیدگی است که بر اثر انجام حرکات تکراری با دست و استفاده بیش از حد از مچ دست ایجاد می‌شود.
سندرم تقاطع چیست؟ علائم اصلی آن کدام‌اند؟
چه چیزی باعث ابتلا به آن می‌شود؟ راه‌های تشخیص و درمان این بیماری کدام است؟
در ادامه این مقاله به بررسی علل، علائم، نحوه تشخیص و درمان آن و همچنین ارائه اطلاعات کامل و مفید درباره آن می‌پردازیم. پس با ما همراه باشید.

سندرم تقاطع چیست؟

سندرم تقاطع (Intersection syndrome) یک بیماری التهابی نادر است که در نقطه تقاطع بین اولین ماهیچه‌های قسمت پشتی و عضلات بازکننده شعاعی مچ دست به وجود می‌آید و با التهاب تاندون‌های مچ دست و پشت ساعد همراه است و باعث درد در پشت مفصل مچ دست می‌شود.

علائم سندرم تقاطع

مهم‌ترین علائم سندرم تقاطع عبارت‌اند از:

1. درد و حساس شدن تاندون‌های مچ دست
2. تورم تاندون‌ها
3. احساس ساییدن (کرپیتوس) با حرکت انگشتان
4. تحریک
5. درد، تورم و کرپیتوس در هنگام خم‌شدن، اکستنشن و حرکات پیچشی مچ دست بدتر می‌شود.
6. دردی که به انگشت شست و ساعد تابش می‌کند.

سندرم تقاطع معمولاً در چه افرادی ایجاد می‌شود؟

بیماری تقاطع معمولاً در اثر حرکات تکراری ایجاد می‌شود که بر تاندون‌های بازکننده مچ فشار وارد می‌کند. این بیماری در ورزشکاران، به‌ویژه قایقرانان، اسب سواران، وزنه‌برداران و تنیس‌بازان شایع‌تر است و همچنین می‌تواند بر کارکنان اداری که معمولاً فعالیت آنها شامل تایپ‌کردن است، باغبانان یا هرکسی که حرکات مکرر مچ و بازو را انجام می‌دهد نیز تأثیر بگذارد.

علت ابتلا به سندرم تقاطع چیست؟

در واقع، هر فعالیتی که نیاز به حرکت مکرر مچ به سمت پایین و انگشت شست را داشته باشد، می‌تواند منجر به سندرم تقاطع مچ دست شود. این حرکت باعث می‌شود که عضلات و تاندون‌های مچ دست بر روی یکدیگر ساییده شوند و باعث تحریک و تورم شوند. با پیشرفت التهاب، تاندون‌ها دیگر نمی‌توانند به‌راحتی حرکت کنند.

روش‌های تشخیص سندرم تقاطع چیست؟

پزشک معالج ابتلا به این سندرم را معمولاً با استفاده از روش‌های زیر تشخیص می‌دهد:

1. معاینه فیزیکی
   به‌ طور کلی، معاینه فیزیکی همراه با بررسی علائم تنها چیزی است که برای تشخیص لازم است. چالش تعیین این است که آیا درد ناشی از سندرم تقاطع (Intersection) یا تنوسینوویت (de Quervain) است، زیرا علت آنها بسیار مشابه است.
   پزشک ساعد و مچ دست بیمار را به‌دقت معاینه می‌کند تا دقیقاً محل درد شما را مشخص کند.
2. تصویربرداری
   اگر معاینه فیزیکی بی‌نتیجه باشد، پزشک ممکن است از روش‌های تصویربرداری زیر برای ارزیابی ساختارهای داخلی مچ دست استفاده کند:
   • MRI
     یکی از روش‌های تصویربرداری پزشکی است که از طریق یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی تولید شده توسط کامپیوتر، تصاویر دقیقی از اندام‌ها و بافت‌های بدن ایجاد می‌کند. برای گرفتن MRI ، بیمار در داخل لوله بزرگی (اسکنر) که حاوی آهنرباهای قوی است، دراز می‌کشد و اپراتور با استفاده از دستگاه تصاویر لازم را تهیه می‌کند.
   • سونوگرافی
     سونوگرافی یک روش پزشکی تشخیصی است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصاویر بصری دقیق از اندام‌ها، بافت‌ها یا جریان خون در داخل بدن استفاده می‌کند.

روش‌های درمان سندرم تقاطع

برخی از درمان‌هایی که ممکن است پزشک معالج برای بهبود این بیماری تجویز نماید، شامل موارد زیر هستند:

1. داروهای ضدالتهابی

   داروهای ضدالتهابی می‌تواند به کنترل تورم ناشی از سندرم تقاطع و کاهش علائم آن کمک کنند. این داروها شامل داروهای رایج بدون نسخه مانند ایبوپروفن و آسپرین است.

2. استفاده از آتل

   پزشک معالج شما حتی ممکن است استفاده از آتل را برای ناحیه موردنظر پیشنهاد دهد که از حرکت بیش از حد شست و مچ جلوگیری می‌کند و به نگه‌داشتن مچ در وضعیت خنثی کمک می‌کند.

3. تزریق کورتیزون

   اگر این اقدامات غیر تهاجمی نتوانست علائم بیمار را کنترل کند، پزشک ممکن است تزریق کورتیزون را پیشنهاد کند. کورتیزون یک داروی ضدالتهابی بسیار مؤثر است. تزریق کورتیزون معمولاً التهاب را در مراحل اولیه مشکل، کنترل می‌کند. بااین‌حال، اثرات کورتیزون معمولاً موقتی است و از چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد.

4. فیزیوتراپی سندرم تقاطع مچ دست

   پزشک معالج برای درمان این بیماری ممکن است شما را به یک فیزیوتراپیست ارجاع دهد. فیزیوتراپیست‌ها نیز با توجه‌ به شدت مشکل و سایر شرایط شما، درمان مناسب را انجام می‌دهند. برخی از مهم‌ترین روش‌های فیزیوتراپی بیماری تقاطع مچ دست شامل:

   1. اولتراسوند تراپی

      یک روش سونوگرافی درمانی است که از امواج صوتی بالاتر از محدوده شنوایی انسان استفاده می‌کند؛ اما تصویری تولید نمی‌کند. برخی از اثرات این روش شامل گرم‌کردن بافت، حل‌کردن لخته‌های خون، کاهش درد و تورم، بهبود گردش خون و رساندن اکسیژن و مواد مغذی بیشتر به بافت های تحت درمان است.

   2. تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)

      این روش شامل استفاده از جریان‌های الکتریکی با ولتاژ پایین برای درمان درد است. یک دستگاه کوچک جریان را به اعصاب یا نزدیک به آن می‌رساند و باعث کاهش درد و همچنین التهاب می‌شود.

   3. ماساژ درمانی

      ماساژ درمانی یک روش درمانی قدیمی است که از کشش و فشار در جریان ریتمیک استفاده می‌کند. ماساژدرمانی به کاهش تنش در عضلات خاصی که در اثر آسیب یا استرس ایجاد شده‌اند کمک می‌کند. ماساژ درمانی باعث بهبود فرایند گردش خون و افزایش اکسیژن رسانی به بافت‌های آسیب دیده می‌شود و روند بهبودی را تسریع می‌کند.

   4. تمرین درمانی

      یکی از روش‌های درمانی که فیزیوتراپیست‌ها برای کمک به بهبود علائم این بیماری ممکن است در برنامه درمانی بیمار قرار دهند، تمرین درمانی است. ورزش درمانی می‌تواند شامل انواع زیر باشد:
      • تمرینات کششی
        تمرینات کششی می‌تواند باعث افزایش عملکرد در کارهای فیزیکی و کاهش خطر آسیب‌دیدگی شود. همچنین به مفاصل کمک می‌کند تا در تمام دامنه حرکتی خود حرکت کنند. این تمرینات، جریان خون عضلانی را افزایش داده و باعث کارآمدی عضلات می‌شوند. همچنین توانایی انجام روزانه را افزایش می‌دهد.
      • تمرینات تقویتی
        تمرینات تقویتی نیز توسط فیزیوتراپیست شما تجویز خواهد شد. این تمرینات بر روی بهبود قدرت عضلات مچ و شست و همچنین توانایی دست برای گرفتن و اعمال نیرو در هنگام چرخش یا گرفتن تمرکز دارند.
      • تمرینات درمانی جهت جابه‌جایی و انتقال وزن
        علاوه بر تمرینات تقویتی، ممکن است فیزیوتراپ از روش‌هایی استفاده کند که مقداری مقاومت به حرکات انگشت و دست می‌افزاید، یا تمرینات ساده برای گرفتن توپ یا چرخاندن دسته را تجویز کند. با قوی‌تر شدن، از وزنه‌ها یا نوارهای مقاومتی برای افزایش قدرت استفاده می‌شود.

5. جراحی سندرم تقاطع

   در مواردی که درمان‌های محافظه‌کارانه با شکست مواجه می‌شوند، ممکن است برای تسکین علائم سندرم تقاطع، جراحی انجام شود. عمل آزادسازی تاندون با حداقل تهاجم معمولاً می‌تواند به‌صورت سرپایی انجام شود.
   این روش یک برش کوچک را بر روی محل تقاطع شروع می‌کند تا ماهیچه‌ها و تاندون‌های درگیر را آشکار کند. هنگامی که تاندون‌های ملتهب شناسایی شدند، جراح بادقت تنوسینوویوم تحریک شده را برمی‌دارد و غلاف تاندون را آزاد می‌کند. سپس پوست به هم بخیه می‌شود و یک پانسمان جراحی روی آن قرار می‌گیرد.

آیا فیزیوتراپی تأثیری در درمان سندرم تقاطع دارد؟

تمرکز اصلی درمان، کاهش یا از بین ‌بردن علت تحریک تاندون‌های شست است. فیزیوتراپیست ممکن است محل کار و نحوه انجام وظایف کاری شما را بررسی کند. او به شما پیشنهاداتی در مورد تنظیم بدن سالم و وضعیت مچ دست، تمرینات مفید و نکاتی در مورد نحوه جلوگیری از مشکلات آینده می‌دهد. ممکن است برای کنترل علائم نیاز به استفاده از آتل در شست خود داشته باشید.
احتمالاً باید شش تا هشت هفته در جلسات فیزیوتراپی شرکت کنید. بهبودی کامل سندرم تقاطع چندین ماه طول می‌کشد.

نحوه گذراندن دوره توانبخشی با کمک فیزیوتراپیست

دوره توانبخشی با کمک فیزیوتراپیست به صورت زیر گذرانده می‌شود:

1. با انجام حرکات فعال دست و تمرینات دامنه حرکتی، دوره توانبخشی خود را شروع خواهید کرد.
2. فیزیوتراپیست‌ها همچنین از کیسه‌های یخ، ماساژ بافت نرم و کشش دستی برای کمک به دامنه حرکتی استفاده می‌کنند.
3. هنگامی که بخیه‌ها برداشته می‌شوند، می‌توانید با فشاردادن و کشش نوار مخصوص، دست و شست خود را تقویت کنید.
4. فیزیوتراپیست‌ها همچنین از یک سری کشش‌های ملایم برای تقویت تاندون‌های مچ دست استفاده می‌کنند تا به‌آرامی زیر عضلات شست حرکت کنند.
5. فیزیوتراپیست به شما کمک می‌کند تا راه‌هایی را برای انجام وظایف خود بیابید که فشار زیادی بر انگشت شست و مچ شما وارد نمی‌کند. قبل از پایان جلسات درمانی، فیزیوتراپیست راه‌هایی را به شما آموزش می‌دهد تا از مشکلات بعدی جلوگیری کنید.

توانبخشی پس از جراحی

یک دوره توانبخشی پس از جراحی موردنیاز است. درد و علائم معمولاً پس از جراحی شروع به بهبود می‌کنند، اما ممکن است برای چندین ماه در ناحیه برش حساسیت داشته باشید.
در ابتدا، در طول روز زمانی را برای حمایت از دست خود درحالی‌که دستتان بالاتر از سطح قلب است، اختصاص دهید. در طول روز باید هرازگاهی انگشتان و شست خود را به‌آرامی حرکت دهید. پانسمان را روی دست خود نگه دارید تا زمانی که به پزشک مراجعه کنید.

چگونه می‌توان درد ناشی از سندرم تقاطع را کاهش داد؟

با رعایت نکات زیر می‌توان درد ناشی از این آسیب‌دیدگی را کاهش داد:

1. شما باید فعالیت‌هایی را که باعث بروز علائم می‌شوند، متوقف یا تغییر دهید.
2. هنگام انجام حرکات مکرر دست و شست، در فواصل زمانی مکرر استراحت کنید.
3. از انجام حرکات تکراری مانند تاب‌دادن، چرخاندن، حرکات سنگین گرفتن مچ دست خودداری کنید.
4. داروهای ضدالتهابی می‌توانند به کاهش درد و تورم کمک کنند.
5. یخ درمانی نیز به کاهش درد و تورم سندرم تقاطع کمک می‌کند.

درمان‌های اولیه برای بهبود سندرم تقاطع

برخی از درمان‌های اولیه برای کمک به بهبود این بیماری عبارت‌اند از:

1. استراحت
   توقف یا تغییر فعالیت‌هایی که باعث علائم شما می‌شوند بسیار مهم است. هنگام انجام حرکات مکرر دست و شست، مکرر استراحت کنید. از حرکات مکرر دست مانند گرفتن شدید، انحراف، یا چرخش و چرخش مچ دست خودداری کنید.
2. استفاده از کمپرس سرد
   کمپرس یخ روی مچ دست آسیب‌دیده هر بار به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه می‌تواند به تسکین علائم التهاب کمک کند.
3. فشرده‌سازی
   پوشیدن باند فشاری جریان خون را بهبود می‌بخشد و از قسمت آسیب‌دیده حمایت می‌کند.
4. قراردادن مچ دست در ارتفاعی بالاتر از سطح بدن
   مچ دست خود را در سطح قلب نگه دارید و دست خود را روی بالش قرار دهید. این به کاهش تورم کمک می‌کند.

سخن پایانی

سندرم تقاطع نوعی تاندونیت در مچ دست است. زمانی اتفاق می‌افتد که افراد مکرراً مچ دست خود را خم و راست می‌کنند و باعث می‌شوند تاندون‌های روی‌هم به یکدیگر ساییده شوند. در اکثر موارد بیماران بعد از ۱ تا ۲ هفته با درمان‌های محافظه‌کارانه بهبود می‌یابند. اگر فکر می‌کنید این بیماری را دارید، از فعالیت‌های مکرر مچ دست و ایجاد فشار به آن خودداری کرده و در اسرع‌ وقت به پزشک متخصص مراجعه کنید.

سؤالات متداول

1. سندرم تقاطع چه علائمی دارد؟

   شایع‌ترین علائم سندرم تقاطع درد و تورم است. علاوه‌برآن ممکن است صدای جیرجیر را بشنوید و با ساییده شدن تاندون‌ها به ماهیچه‌ها احساس خراش کنید. به این کرپیتوس می‌گویند. ممکن است در نقطه تقاطع تورم و قرمزی داشته باشید. درد می‌تواند به سمت پایین به انگشت شست یا در امتداد لبه ساعد گسترش یابد.

2. تفاوت سندرم تقاطع و تنوسینوویت چیست؟

   هر دو سندرم شامل التهاب در تاندون‌های مچ دست هستند. بااین‌حال، درد در نقاط مختلف شروع می‌شود. سندرم تقاطع باعث درد در نقطه تقاطع، حدود ۴ سانت بالاتر از ساعد می‌شود. تنوسینوویت De Quervain باعث درد در امتداد لبه مچ دست، نزدیک‌تر به دست می‌شود.

3. علت سندرم تقاطع چیست؟

   معمولاً در اثر تمرینات یا فعالیت‌های مکرر (کشش و خمش) یا حرکات تکراری که به تاندون‌های بازکننده مچ فشار وارد می‌کند، ایجاد می‌شود. اصطکاک روی تاندون‌های مچ دست باعث ایجاد درد و تورم در تنوسینوویوم می‌شود که تاندون‌ها را می‌پوشاند. اصطکاک مانع از حرکت صاف سرخوردن می‌شود.
   فعالیت‌های ورزشی مانند اسب‌سواری، قایق‌رانی، وزنه‌برداری، ورزش‌های راکتی و سایر حرکات تکراری مانند بیل زدن و ... می‌توانند باعث ایجاد سندرم تقاطع می‌شود.