دیسک گردن؛ علائم، روش‌های تشخیص و درمان

دیسک گردن

دیسک گردن یکی از شایع‌ترین علل درد گردن به‌خصوص در سنین میان‌سالی است. حدود ۲ درصد از افراد در طول زندگی خود درد و مشکلات مربوط به دیسک گردن را تجربه می‌کنند. دیسک‌ها وظیفهٔ حافظ و کمک به حرکت مهره‌های گردنی را بر عهده دارند.
چنانچه این دیسک‌ها در اثر ضربه، آرتروز و موارد مشابه آسیب ببینند باعث درد و بی‌حسی در گردن و اندام‌هایی مثل دست‌ها و پاها خواهند شد. برای بهبود این درد معمولاً پزشکان استراحت، فیزیو‌تراپی، داروهای ضدالتهاب و در مرحلهٔ آخر جراحی را توصیه می‌کنند. در ادامهٔ این مقاله به بررسی مفصل‌تر علت، علائم و درمان دیسک گردن می‌پردازیم.

دیسک گردن چیست؟

آشنایی با دیسک گردن

دیسک‌های بین مهره‌ای، ساختار‌های غضروفی و ژله‌ای مانندی هستند که در بین مهره‌های ستون فقرات قرار می‌گیرند. شش دیسک در بین مهره‌های گردنی وجود دارند که وظیفهٔ این دیسک‌ها، خنثی‌کردن ضربه‌ها، حمایت از مفاصل در هنگام حرکت گردن و تسهیل حرکات ستون فقرات از طریق کمک به لغزش مهره‌ها روی یکدیگر است.
لایه بیرونی این دیسک‌ها محکم‌تر بوده و آنولوس فیبروزوس نام دارد. همچنین هسته دیسک‌ها که نرم‌تر و ژله‌‌ای‌تر است نوکلئوس پالپوزوس نام دارد و وظیفهٔ دریافت و خنثی‌کردن ضربه‌ها را انجام می‌دهد. انواع بیماری‌های دیسک گردن شامل بیرون‌زدگی دیسک و تحلیل دیسک هستند که نتایج تقریباً یکسانی دارند. دیسک گردن زمانی پیش می‌آید که لایه محافظ بیرونی تضعیف و یا پاره شود.
دیسک‌ها نیز مثل سایر قسمت‌های غضروفی بدن، رگ خونی برای تغذیه ندارند و مواد غذایی و اکسیژن مورد نیاز خود را از طریق انتشار و از بافت‌های اطراف می‌گیرند. به همین دلیل است که در صورت آسیب‌دیدگی، معمولاً دیسک‌ها بهبود کامل پیدا نمی‌کنند یا بهبود آن‌ها همراه با تشکیل بافت جوشگاهی ضعیفی است که مجدداً احتمال پاره شدن و آسیب‌دیدگی دارد.

علائم دیسک گردن چیست؟

بیرون‌زدگی این دیسک‌ها از بین مهره‌های گردن که در اصطلاح عوام به آن دیسک گردن می‌گویند، باعث سایش مهره‌ها به یکدیگر و ایجاد درد می‌شود. علاوه‌برآن دیسک بیرون‌زده می‌توانند به بافت‌های اطراف مثل ریشه‌های عصبی و نخاع نیز فشار وارد کنند.
درهرحال، شایع‌ترین علامت، درد گردن است. علاوه بر درد گردن بیرون‌زدگی دیسک ممکن است علائمی مثل درد انتشار یافته به شانه، بازو و دست، بی‌حسی و مورمور شدن و احساس خواب‌رفتگی در بازو و دست را نیز ایجاد کند. علائمی مثل بی‌حسی، مورمور شدن و خصوصاً ایجاد ضعف و ناتوانی در عضلات، نشانه مشکلات جدی‌تر و ضرورت مراجعه به پزشک هستند.
بی‌حسی و ضعف اندام‌ها ممکن است در فعالیت‌های عادی فرد از جمله نوشتن و تایپ‌کردن، لباس پوشیدن و نگه‌داشتن اشیا اختلال ایجاد کنند. ماهیت و شکل درد ممکن است در افراد مختلف کاملاً متفاوت باشد. از دردهای مبهمی که گسترده هستند و مشخص‌کردن محل آن‌ها دشوار است تا دردهای تیز و نیزه مانند که محل آن‌ها کاملاً مشخص و محدود است.
این علائم ممکن است به‌آرامی و در طولانی‌مدت یا به‌صورت ناگهانی و حاد بروز کنند. دردها عموماً با حرکت تشدید یافته و با استراحت بهتر می‌شوند. در حالتی که دیسک‌ها تنها ریشهٔ اعصاب را درگیر کنند، معمولاً علائم فقط در یک‌دست دیده می‌شود؛ اما چنانچه نخاع به طور کامل توسط دیسک جابه‌جا یا تخریب شده تحت‌فشار قرار بگیرد، علائمی مثل دشوار شدن حرکت دست‌وپا، اختلال در حفظ تعادل و هماهنگی حرکات بدن، اختلال در کنترل عملکرد مثانه و روده‌ها و ضعف و بی‌حسی در هر نقطه‌ای زیر گردن ممکن است وجود داشته باشد.

علت دیسک گر‌دن چیست؟

یکی از شایع‌ترین علل بروز دیسک گردن افزایش سن است. با افزایش سن، دیسک‌های بین مهره‌ای انعطاف‌پذیری و لغزندگی خود را از دست می‌دهند. همچنین دوام ساختار‌های اطراف که دیسک را بین مهره‌ها نگه می‌دارند نیز کاهش می یابد و می‌توانند به‌آسانی پاره شوند.

ژنتیک

ژنتیک نیز می‌تواند در بیماری دیسک نقش داشته باشد. بعضی از افراد از نظر ژنتیکی بیشتر مستعد آسیب و بیرون‌زدگی دیسک‌ها و تحلیل زودرس آن‌ها هستند. آسیب به گردن در اثر تصادفات یا ورزش نیز یکی دیگر از علل شایع است. حرکات بلند کردن، فشار دادن، خم‌شدن و چرخیدن درصورتی‌که به‌درستی انجام نشوند می‌توانند عامل ایجاد دیسک گردن باشند.

سبک زندگی

یکی از مهم‌ترین علت‌های به وجود آمدن دیسک گردن، سبک زندگی نادرست است. زمانی که در وضعیت‌های نامناسب بنشینید، دراز بکشید یا بایستید؛ یا در صورت استفاده مکرر از تلفن همراه یا کامپیوتر در حالت‌های بدن نامناسب ممکن است در معرض مبتلا شدن به دیسک گردن باشید؛ چرا که در این حالت‌های بدنی فشاری که به مهره‌های گردن و دیسک‌ها می‌آید، بسیار زیاد است.

افزایش سن و بیماری‌های زمینه‌ای

افزایش سن و بیماری‌های زمینه‌ای

علاوه‌برآن بیماری‌هایی مثل آرتروز، سرطان و مننژیت نیز می‌توانند با بیماری‌های دیسک‌ها مرتبط باشند. باوجوداینکه افزایش سن مهم‌ترین عامل مستعد کننده برای ابتلا به بیماری‌های دیسک است و راه‌حلی ندارد، می‌توان با استفاده از روش‌های زیر از بروز دیسک گردن جلوگیری کرد:

  • ورزش منظم و تقویت عضلات
  • تمرین برای بلند کردن صحیح اشیا
  • تمرین برای داشتن حالت بدن مناسب
  • پوزیشن مناسب بدن در هنگام خواب
  • عدم استفاده از سیگار

تشخیص دیسک گر‌دن چگونه انجام می‌شود؟

تشخیص دیسک گردن معمولاً با استفاده از علائم و نشانه‌های بیمار، معاینه و تصویربرداری است.

معاینه پزشک متخصص

پزشک گردن، دست‌ها و پاها را به طور کامل برای بررسی وجود علائمی از جابه‌جایی دیسک‌ها و فشار به نخاع و ریشه‌های عصبی بررسی می‌کند. لمس عمیق گردن برای بررسی حالت‌های غیرطبیعی ممکن است انجام شود. علاوه‌برآن ممکن است از شما درخواست کند که حرکات مشخصی را انجام دهید تا انعطاف‌پذیری، دامنه حرکتی و حرکاتی که در آن‌ها درد گردن و دست افزایش و کاهش پیدا می‌کند را شناسایی کند.

تصویربرداری برای تشخیص دیسک گردن:

تصویربرداری برای تشخیص دیسک گردن

تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس X-ray و MRI و CT اسکن بهترین روش‌های بررسی موقعیت مهره‌ها و دیسک‌های گردنی هستند که در تشخیص مشکلات دیسک گردن به کار می‌روند. با استفاده از این روش‌ها، محل و میزان آسیب مشخص می‌شود. علاوه‌برآن ممکن است مشکلاتی مثل تنگی کانال نخاعی یا التهاب مفاصل مهره‌های گردن نیز به‌این‌ترتیب از مشکلات دیسک افتراق داده شوند.

درمان دیسک گردن چیست؟

در درمان دیسک گردن، شانس اینکه بتوانید با استفاده از ورزش‌های مخصوص، فیزیوتراپی، دارو و سایر روش‌های غیرجراحی علائم را کاهش دهید وجود دارد. در واقع ۹۵ درصد بیماران به همین ترتیب طی تقریباً ۶ هفته بهبود نسبی پیدا می‌کنند و نیازی به جراحی نخواهند داشت. درصورتی‌که این روش‌ها کارساز نباشند، گزینهٔ جراحی مطرح می‌شود.

گردن‌بند طبی و استراحت:

گفتیم که در مبتلایان به دیسک گردن دردها با حرکت گردن تشدید پیدا می‌کنند. استفاده از گردن‌بندهای طبی و بی‌حرکت نگه‌داشتن گردن می‌تواند به کاهش درد کمک کند و باعث کاهش التهاب و بهبود علائم شود.

فیزیوتراپی برای دیسک گردن:

فیزیوتراپی گردن یکی از بهترین روش‌های درمان دیسک در این ناحیه است. تمرین‌های فیزیوتراپی برای دیسک گردن معمولاً شامل خم‌کردن، حرکات چرخشی و حرکات کششی هستند که به بازگشت دیسک به محل خود و فاصله‌گرفتن آن از ریشه‌های عصبی و نخاع کمک می‌کنند.

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی:

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن، ناپروکسن، آسپرین و مواردی ازاین‌قبیل معمولاً در مورد دیسک‌هایی که درد آن‌ها به طور خودبه‌خود کاهش پیدا نمی‌کند، تجویز می‌شوند.

کورتیکواستروئیدها:

چنانچه سایر داروهای ضدالتهابی در حذف درد ناشی از دیسک گردن موفق عمل نکنند، ممکن است پزشکان به استفاده از کورتیکواستروئیدها به‌صورت خوراکی یا تزریقی روی‌آورند. کورتون‌ها به کاهش سریع التهاب دیسک و بافت‌های اطراف آن و در نتیجه کاهش و حذف درد کمک می‌کنند.

جراحی:

درصورتی‌که علائم دیسک گردن پایدار و پیش‌رونده باشند و به درمان‌های غیرجراحی جواب ندهند، بهتر است بیمار تحت عمل جراحی قرار بگیرد. باتوجه‌به شدت علائم، نتایج تصویربرداری و تمایل بیمار، جراحی انجام می‌شود. جراحی فیوژن اولین انتخاب برای دیسک‌های گردن است.
از عوارض این جراحی می‌توان به کاهش یا ازدست‌رفتن انعطاف‌پذیری و حرکت مهره‌های جراحی شده اشاره کرد. دومین روش جراحی استفاده از دیسک مصنوعی است. در این روش جراح دیسک آسیب‌دیده را با یک دیسک مصنوعی که ساختار و بافتی مشابه دیسک‌های طبیعی دارد، جایگزین می‌کند.

درمان دیسک گردن در منزل چگونه است؟

درمان دیسک گردن در منزل چگونه است؟

کمپرس گرم با افزایش گردش خون به کاهش سفتی و گرفتگی عضلات و بافت‌ها کمک کرده و باعث کاهش درد می‌شود. استراحت‌کردن و بی‌حرکت نگه‌داشتن گردن نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. بااین‌حال، دیسک گردن نیاز به مراجعه به پزشک دارد و درمان‌های خانگی ممکن است تنها برای مدت کوتاهی درد را کاهش دهند.

فیزیوتراپی گردن در کلینیک رامتن

گتفیم یکی از بهترین روش‌های درمان دیسک گردن، استفاده از فیزیوتراپی است. اگر به دنبال کلینیک فیزیوتراپی معتبر می‌گردید که پزشکان در آن با دانش و بهترین دستگاه‌های روز معالجات شما را انجام دهند، به کلینیک رامتن مراجعه کنید. فیزیوتراپی گردن در رامتن با دستگاه‌های پیشرفته و پروتکل‌های درمانی معتبر روز دنیا انجام می‌شود.

کلام آخر

در این مقاله به بررسی دیسک گردن، علل ایجاد، علائم و درمان آن پرداختیم. دیسک‌ها ساختار‌های غضروفی بین مهره‌ها هستند که به حرکت و انعطاف‌پذیری ستون مهره‌ها کمک می‌کنند و در اثر حرکات نامناسب گردن، تصادفات و آسیب به گردن و افزایش سن ممکن است آسیب ببینند.
درصورتی‌که دیسک‌های گردنی آسیب ببینند، شایع‌ترین علامت درد در گردن و دست‌ها خواهد بود. با افزایش فشار دیسک به نخاع علائمی مثل ضعف و بی‌حسی عضلات و عدم تعادل نیز ممکن است دیده شوند. درمان دیسک گردن معمولاً شامل استراحت، استفاده از داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی و جراحی است.

سؤالات متداول:

  1. علائم دیسک گردن چه مدت طول می‌کشد؟
    در صورت درمان‌نکردن دیسک گردن می‌تواند عوارض دائمی ایجاد کند؛ اما با استفاده از روش‌های غیرجراحی در بسیاری از موارد طی ۶ تا ۱۲ هفته بهبود پیدا می‌کند.
  2. شایع‌ترین دیسک گردن چیست؟

    بیرون‌زدگی دیسک بین مهره‌های شماره ۵ و ۶ گردنی شایع‌ترین حالت بیرون‌زدگی دیسک گردن است.