شین اسپلینت (درد ساق پا) | علل، علائم، تشخیص، پیشگیری و درمانها

روزانه افراد زیادی به دلیل انجام فعالیت های سنگین، شغل های سخت با حرکات تکراری و همچنین سوانح و فعالیت های ورزشی حرفه ای و مداوم دچار آسیب در نواحی مختلف بدن می شوند. یکی از این نواحی که به شدت در معرض آسیب های گوناگون و بیماری های مختلف قرار گرفته، پا می باشد. پا متشکل است از انگشتان، کف، مچ، ساق، زانو و ران که هرکدام از این نواحی دچار آسیب شود، می تواند در نهایت باعث اختلال حرکتی و عملکردی پا شود. یکی از این عوارض و آسیب های پا، شین اسپلینت (Shin Splints) می باشد. در این مقاله شما را با این عارضه آشنا کرده و بهترین راه حل های درمانی را به شما پیشنهاد خواهیم کرد.

شین اسپلینت (درد ساق پا) چیست؟

یکی از استخوان های مهم پا، استخوان تیبیا یا ساق پا می باشد. این استخوان به دلایل مختلفی می تواند دچار آسیب و شکستگی شود. زمانی که تاندون ها و رباط های متصل به تیبیا آسیب می بینند، دچار تورم و التهاب می شوند. با التهاب این تاندون ها در ناحیه جلویی ساق پا یا همان استخوان تیبیا، درد شدیدی احساس می شود که به آن عارضه شین اسپیلینت می گویند. شین اسپلینت با فشار مکرر و مداوم و تنش های استرسی بر روی پا و ساق پا اتفاق می افتد که به این حالت سندرم استرس تیبیا نیز گفته می شود. با وارد شدن ضربه به زمین توسط پا، استخوان تیبیا خمیده و کج می شود. اگر این ضربه ها مداوم باشند، فرد به عارضه شین اسپلینت دچار خواهد شد.

علائم شین اسپلینت

همراه با عارضه شین اسپلینت، علائم و نشانه هایی در پا و بدن فرد ایجاد و مشاهده می شود. به هنگام احساس و مشاهده این نشانه ها باید جهت تشخیص دقیق و همچنین درمان سریع به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کرد. این علائم عبارتند از:

1. دردهای شدید و یا مداوم در جلوی ساق پا
2. تورم و التهاب ساق پا
3. درد ساق پا بعد از انجام فعالیت های ورزشی
4. افزایش درد ساق پا با دویدن
5. سفت شدن ساق پا و کاهش قابلیت ارتجاعی
6. عدم انعطاف پذیری پا
7. بی حسی و احساس ضعف در پا و ساق پا
8. احساس داغی و حرارت در جلوی ساق پا
9. احساس درد ساق پا حتی درمان استراحت

علل درد ساق پا

عارضه شین اسپیلینت به دلایل مختلفی اتفاق می افتد که در این قسمت با هم به بررسی این دلایل می پردازیم:

1. از مهم ترین دلایل ایجاد این عارضه، وارد شدن فشارهای مداوم و مکرر به پا و همچنین وارد شدن ضربه به ساق پا می باشد.
2. چرخش بیش از حد پا در نهایت موجب کم شدن قوس کف پا می شود.
3. صافی کف پا از دیگر عوامل ایجاد شین اسپیلینت می باشد.
4. شکستگی های کوچک و خفیف در ناحیه پایینی استخوان های ساق پا
5. شکستگی هایی باعث فشار بر ساق پا می شود.
6. تورم و التهاب های عضلات ساق پا
7. فعالیت های ورزشی مکرر از جمله بسکتبال، فوتبال، پرش، دویدن و...
8. پیاده روی بر روی سراشیبی های ناهموار
9. پیاده روی و دویدن با کفش های نامناسب
10. عدم انعطاف پذیری و ضعف عضلات
11. بیماری هایی از جمله آرتروز

تشخیص عارضه شین اسپلینت

با مشاهده علائم اصلی از جمله دردهای شدید ساق پا، ضعف و تورم و التهاب در ساق پا و بعد از مراجعه به پزشک متخصص، پزشک نیز بررسی های فیزیکی و آزمایشاتی را بر روی ساق پا و پا انجام داده و بعد از تشخیص دقیق و شدت عارضه برای درمان بیمار اقدام کرده و بهترین روش درمانی را تجویز می کند. این آزمایشات عبارتند از:

1. تصویر برداری با استفاده از اشعه ایکس
2. لمس ناحیه ساق پا و فشار دادن آن
3. بررسی خشکی و میزان انعطاف پذیری پا
4. بررسی حس داشتن پا

روش های درمان شین اسپلینت

بعد از تشخیص پزشک و شدت عارضه شین اسپلینت، پزشک با توجه به شرایط بیمار و وضعیت ساق پای بیمار، در جهت بهبود وضعیت ساق پا، کاهش درد، تورم، ضعف و همچنین افزایش انعطاف پذیری پا، اقدام به درمان هایی می کند. این درمان ها عبارتند از:

1. دارو درمانی

   استفاده از داروهای ضد درد و ضد التهاب با تجویز پزشک در مرحله اول به کاهش تورم و درد بیمار کمک می کند.

2. استراحت

   استراحت از بهترین درمان های مربوط به شین اسپلینت و کاهش درد در ساق پا می باشد. استراحت موجب کاهش تورم و درد در پا شده و در نتیجه به بهبود سریع تر ساق پا کمک می کند.

3. استفاده از تجهیزات مناسب

   به منظور کاهش تورم و درد در پا و ساق پا، می توان از نوار پیچ های طبی، کفش های مناسب و همچنین کفی های طبی استفاده کرد.

4. فیزیوتراپی

   علم فیزیوتراپی و توانبخشی در اکثر موارد و عارضه های استخوانی و اسکلتی بدن موثر و مفید بوده و می تواند موجب بهبود سریع بیمار شود. افرادی که به عارضه شین اسپلینت مبتلا هستند، بعد از انجام مراقبت ها و درمان های اولیه و عدم بهبود به فیزیوتراپیست مراجعه کرده و فیزیوتراپیست در جهت کاهش درد و تورم، تقویت عضلات پا و افزایش دامنه حرکتی پا، اقدام به درمان مناسب می کند. این درمان ها با توجه به شدت عارضه مشخص شده و به صورت تمرینات ورزشی و تکنیک های درمانی و متدهای خاص فیزیوتراپی در کلینیک فیزیوتراپی انجام می گیرند.

   1. کایروپراکتیک

      ماساژ توسط دست و به شکل دوار در محل دردناک ساق پا

   2. شاک ویو تراپی

      اعمال جریان الکتریکی بر روی ساق پا و ناحیه دردناک

   3. اولتراسوند تراپی

      اعمال امواج صوتی با فرکانس های بالا و کنترل شده بر روی ناحیه آسیب دیده ساق پا

   4. لیزر تراپی

      اعمال اشعه و نور لیزر و نفوذ آن به ناحیه دردناک و آسیب دیده ساق پا

تمرینات ورزشی برای درمان شین اسپلینت

بخش مهمی از فیزیوتراپی و توانبخشی عارضه های اسکلتی بدن از جمله شین اسپلینت، مربوط به تمرینات کششی و تقویتی در جهت تقویت عضلات و همچنین افزایش دامنه حرکتی پا می باشد. این تمرینات عبارتند از:

1. کشش عضلات دوقلو در حالت ایستاده: ابتدا مقابل دیواری ایستاده و دست ها را بر روی دیوار قرار دهید. پای مبتلا را کمی عقب تر برده و پای سالم را جلو بیاورید و از ناحیه زانو خم کنید. پنجه پای مبتلا را به سمت داخل بچرخانید و سپس در حالی که پاشنه پا روی زمین قرار گرفته و پای مبتلا صاف و به سمت عقب کشیده شده است، به سمت جلو متمایل شوید و با دستان به دیوار فشار وارد کنید. در این حالت یک کشش خفیف در ناحیه ساق پا احساس می شود. این کشش را حدود 15 الی 30 ثانیه حفظ کرده و سپس پا را شل کنید و یک نفس عمیق بکشید. بعد از یک دقیقه استراحت مجددا این تمرین را انجام دهید.( چندین ست 3 تایی انجام شود. )
2. کشش عضلات نعلی شکل در حالت ایستاده: در این تمرین نیز همانند تمرین قبل، رو به یک دیوار ایستاده و به کمک دستان به دیوار فشار وارد کنید. پای مبتلا را به سمت عقب ببرید. در این تمرین پای مبتلا شده نباید صاف باشد و باید از ناحیه زانو خم شود. پای سالم نیز که در جلو قرار گرفته را کمی خم کنید.( کششی در ناحیه مختلف پشت ساق پا احساس می شود.) در این تمرین نیز پاشنه پا باید کاملا روی زمین قرار بگیرد و پنجه پا باید به سمت داخل چرخانده شود. این کشش را نیز مانند تمرین قبل به مدت 15 تا 30 ثانیه نگه داشته و سپس پاها را شل کرده و استراحت کنید.( چندین ست 3 تایی انجام شود.)
3. تقویت عضلات دورسی فلکسور مچ پا: ابتدا به پشت دراز بکشید. سپس پاشنه پای سالم خود را بر روی پنجه پای مبتلا قرار داده و در برابر حرکت پنجه پای مبتلا مقاوت کنید. حدود 10 ثانیه تلاش کنید و مانع حرکت پنجه پای مبتلا به سمت بالا شوید. سپس به حالت عادی و قبل خود برگشته و مجددا این تمرین را تکرار کنید.( حدود 3 ست 10 تایی انجام شود.)
4. راه رفتن بر روی پنجه پا: ابتدا به آرامی بر روی پنجه پاهای خود بلند شده و درحالی که پاشنه پا از زمین فاصله گرفته است، خیلی آرام شروع به راه رفتن کنید. مسافت کمی را طی کرده و بعد از چندین گام پاشنه پاها را مجددا روی زمین قرار دهید. کمی استراحت کرده و مجددا این تمرین را انجام دهید. (در این تمرین نیز کششی خفیف در ساق پا احساس خواهد شد.)
5. راه رفتن روی پاشنه پا: این تمرین برعکس تمرین قبل است. ابتدا به آرامی درحالی که پنجه پا از روی زمین بلند شده و پاشنه پا روی زمین است، روی پاشنه پا ایستاده و سپس چندین قدم برداشته و راه بروید. سپس پنجه پا را روی زمین قرار داده و درحالت عادی قرار بگیرید. مجددا این تمرین را انجام دهید.
6. کشش کف پا در حالت خوابیده: برای انجام این تمرین ابتدا روی زمین دراز بکشید. پاهای خود را کاملا صاف کنید و در مقابل بدن قرار دهید. سپس انگشتان پا را به سمت بالا گرفته و با یک چرخش انگشتان را به سمت بدن بکشید. سپس به حالت عادی برگشته و مجددا این تمرین را انجام دهید. (2 ست 20 تایی)
7. تقویت عضلات اینور تور مچ پا: در این تمرین ابتدا به پشت دراز کشیده و ناحیه داخلی پای مبتلا را بر روی پای سالم و یا دیوار فشار دهید. سپس این فشار و کشش را حدود 10 ثانیه حفظ کنید. سپس به حالت عادی برگشته و مجددا این تمرین را انجام دهید.( حدود 3 ست 10 تایی انجام شود.)
   نکته: این تمرین با درد همراه نبوده و فقط کششی خفیف در ساق پا و پا احساس می گردد.
8. بالا و پایین رفتن از پله : مقابل پله یا یک سطح بلند تر از زمین قرار بگیرید و سپس به طور مکرر و چندین مرتبه و با نوک انگشتان ( پنجه پا) از آن بالا و پایین بروید. این تمرین را چندین مرتبه تکرار کنید.

جراحی ساق پا برای درمان شین اسپلینت

باید گفت برای درمان این عارضه معمولا از جراحی استفاده نمی شود و این عارضه با انجام تمرینات فیزیوتراپی، تکنیک های درمانی و همچنین مراقبت های لازم بهبود یافته و درمان می شود. در صورتی که نیاز به جراحی باشد، جراح برش کوچکی در ساق پا ایجاد کرده و به ترمیم بافت آسیب دیده فاشیا می پردازد.

روش های پیشگیری از درد ساق پا

عارضه شین اسپلینت یا همان درد ساق قابل پیشگیری بوده و می توان از وقوع آن جلوگیری کرد. به این منظور باید مراقبت هایی صورت گرفته و نکاتی رعایت شوند. این مراقبت ها و نکات عبارتند از:

1. استفاده از کفش های مناسب به هنگام پیاده روی های طولانی و دویدن
2. استفاده از کفش مخصوص و طبی برای افرادی که صافی کف پا دارند.
3. تقویت عضلات ساق پا با ورزش
4. استراحت دادن به پا بعد از انجام فعالیت های سنگین و مکرر ورزشی
5. انجام تمرینات فیزیوتراپی و ورزش های مناسب
6. در صورتی که احتمال ابتلا به این عارضه در فرد زیاد باشد، یعنی فرد هر روز در حال دویدن، و انجام ورزش هایی از جمله بسکتبال، فوتبال و.... می باشد، بهتر است برای جلوگیری از این عارضه با فیزیوتراپیست مشورت کرده و اقدام به درمان کند.
7. گرم کردن پا قبل از انجام ورزش های سنگین
8. عدم تمرین روی زمین و مکان های ناهموار و سخت
9. انجام تمرینات ورزشی به صورت اصولی و بدون وارد کردن فشار شدید به پا

سوالات متداول

1. آیا با روش های درمانی خانگی می توان به بهبود عارضه شین اسپلینت کمک کرد؟

   درمان های خانگی تا حدودی برای بهبود این عارضه مناسب هستند. البته نمی توانند به تنهایی در درمان موثر واقع شوند. این درمان ها باید در کنار درمان های فیزیوتراپی و مراقبت های لازم انجام شوند.

   1. سرما درمانی: استفاده از کمپرس های سرد بر روی ساق پا به مدت معلوم و استاندارد. (8 دقیقه)
   2. ماساژ: ماساژ دادن ملایم ساق پا
   3. گرمادرمانی: استفاده از کیسه آب گرم بر روی ناحیه آسیب دیده و دردناک
   4. گیاه پایپر لالوت: 20 گرم ای این گیاه را بشویید و آسیاب کنید. سپس حدود 1 الی 2 ساعت روی ساق پا قرار دهید تا کاملا خشک شود.
      روش دیگر استفاده: چند قاشق از این گیاه را با 3 قاشق چایخوری نمک مخلوط کرده و به مدت 20 دقیقه روی ساق پا قرار دهید.
      (استفاده از این گیاه به دلیل داشتن خواص بی حس کننده و ضد التهاب برای کاهش التهاب ساق پا مناسب است.)
   5. سیر: سیر ضد درد و سرشار از اکثر ویتامین های مهم و ضروری بوده و به بهود درد ساق پا کمک می کند.( سیر را له کرده و حدود 1 ساعت روی ساق پا قرار دهید.)
   6. پیاز: پیاز را له کرده و 20 دقیقه روی محل دردناک ساق پا قرار دهید.
   7. مخلوط گیاه پایپر لالوت با پیاز: این مخلوط را 20 دقیقه حرارت داده و سپس به مدت 1 ساعت روی محل دردناک ساق پا قرار دهید. بعد از کمی استراحت مجددا این کار را انجام دهید.
   8. زنجبیل: 20 گرم زنجبیل را شسته، له کرده و سپس حدود 30 دیقیه روی ساق پا قرار دهید. ( زنجبیل خاصیت گرم کنندگی داشته و همچنین ضد التهاب است. این گیاه خوراکی می تواند به کاهش تورم و التهاب و همچنین کاهش درد ساق پا کمک کند.)
   9. عسل و مخلوط عسل و دارچین: 2 قاشق عسل با 200 میلی لیتر آب جوش مخلوط کرده و بنوشید.
      2 قاشق چایخوری عسل را با یک قاشق چایخوری دارچین مخلوط کرده و بنوشید.
      روزی دوبار این نوشیدنی را میل کنید.
   10. برگ چای سبز: این برگ را شسته و خرد کنید. سپس آن را حدود 2 الی 3 ساعت روی ساق پا قرار دهید.
   11. چای سبز و نمک: این مخلوط را 30 دقیقه روی ساق پا قرار دهید.
   12. نمک اپسوم: حدود 20 دقیقه ساق پا را در محلول نمک اپسوم و اب ولرم قرار دهید.
   13. خوردن آناناس و همچنین ویتامین D می تواند به بهبود و تقویت ساق پا کمک کند.
   14. استفاده از روغن ماهی و روغن خردل و قرار دادن آن بر روی ساق پا نیز برای بهبود درد و تورم ساق پا بسیار لازم است.

2. چه افرادی بیشتر در معرض عارضه شین اسپلینت هستند؟

   با توجه دلایل ایجاد عارضه شین اسپیلنت می توان گفت گروهی از افراد که ورزش های سنگین و پی در پی از جمله فوتبال، بسکتبال، دو میدانی، پرش از ارتفاع و... انجام می دهند، به دلیل فشار و ضربه های مکرری که به پا وارد می کنند، بیشتر از افراد عادی دچار این عارضه می شوند. همچنین افرادی که در هنگام پیاده روی و دویدن کفش های نامناسب می پوشند نیز به شدت در معرض ابتلا به این بیماری و عارضه قرار دارند. همچنین افرادی که دچار شکستگی در نواحی ساق پا، استخوان تیبیا و یا صافی کف پا هستند، بیشتر از افراد دیگر دچار این عارضه می شوند. جالب است بدانید افراد مبتلا به آرتروز های پا به شدت در معرض ابتلا به این عارضه قرار می گیرند.