علت گیر کردن تاندون و صدا دادن مفصل چیست؟ + درمان و پیشگیری

آیا در زمانی که لگن، شانه، زانو، دست و دیگر مفاصل خود را حرکت می دهید، با صدایی مواجه می شوید؟ آیا این صدا ها بلند هستند یا تنها شما آن را احساس می کنید؟ آیا صدا دادن مفصل خطرناک بوده و باید سریعا برای درمان آن اقدام نمایید؟
چه مواردی سبب بروز این اتفاق می شوند؟
در این مقاله در این رابطه مطالب مفیدی را برایتان بیان می کنیم.

صدا دادن مفصل چیست؟

منظور از صدا دادن مفصل ساییده شدن غیر طبیعی بافت ها در کنار هم رخ می دهد که زمانی که تعاملی غیر طبیعی بین هوا و استخوان ایجاد می شود، به وجود می آید. البته دلایل مختلفی برای این عارضه وجود دارند.

صدا دادن طبیعی مفصل

نوعی از صدای مفاصل در افراد جوان در نواحی از جمله زانو، مچ پا و مفصل لگن رایج بوده که هیچ گونه ارتباطی با ساییدگی ندارد. وجود این صدا ها برخی اوقات ناشی از درون مفصل و گاهی در بافت های کناری آن می باشد. گاهی این صدا تکراری و دائمی است. برخی از مواقع نیز این صدا به دلیل بلند بودن توسط اطرافیان نیز شنیده می شود.
دلایل متعددی سبب بروز این اتفاق می گردند، اما به طور معمول دلیل آن زمانی است که بخشی از بافت های درون و یا اطراف مفصل در شرایطی غیرطبیعی قرار گرفته و با حرکت به یک قسمت دیگر گیر کرده و سپس آزاد می شوند. این صدا ها معمولا دردی به همراه ندارند و نیازی به درمان کردن آن ها نیست. توصیه این است که افراد مبتلا به این نوع صدا ها سعی کنند تا اندام خود را در شرایط صدا دادن مفصل قرار ندهند. اما در صورتی که این صدا ها با درد و محدودیت در دامنه حرکتی مفصل رخ داده باشد، حتما فرد باید به پزشک مراجعه نماید.

علل صدا دادن مفصل

این اتفاق به دلیل مختلفی رخ می دهد که در ادامه آن ها را برای شما بررسی می کنیم:

1. حباب نیتروژن

   بافت های مفاصل به طور معمول سبب ایجاد مایع مفصلی می شوند تا با ایجاد حالت روغن کاری از مفصل در برابر ساییده شدن محافظت نمایند. بخشی از این مایع، حباب نیتروژن می باشد که با ایجاد شدن می تواند صدایی به وجود بیاورد.
   زمانی که قولنج انگشت های خود را می شکنید، در واقع سبب حباب نیتروژن درون مایع مفصل سینوویال می شوید. این وضعیت ممکن است تا به طور ناخواسته و در هنگام راه رفتن، ورزش کردن و یا بلند شدن رخ دهد. برای تشکیل مجدد حباب نیتروژن زمان مجددی لازم است و به همین دلیل است که تا حدود 10 تا 30 دقیقه بعد قادر به قولنج شکاندن دوباره همان مفصل نمی باشید.

2. حرکات رباط

   رباط ها تشکیل شده از بافت های همبند فیبری بسیار قوی هستند که سبب اتصال استخوان ها به یکدیگر می شوند. رباط ممکن است تا سفت بوده و با یک حرکت ناگهانی صدای تق تق ایجاد کند. این شرایط می تواند با درد و یا بدون درد باشد.

3. سطوح مشترک ناهموار

   مواردی از جمله از بین رفتن غضروف یا به وجود آمدن خار استخوان می توانند سطوح مفصل را سفت کنند. این اتفاق به مرور باعث می شود که حرکت مفصل با ایجاد صدا همراه باشد.

4. گیر کردن تاندون

   در صورتی که تاندون ها در اطراف مفصل گیر کرده باشند، ممکن است تا صدایی مانند تق تق را برای مفصل ایجاد کنند. این وضعیت به طور معمول در سندرم لگن دیده می شود.

5. انجام جراحی قبلی

   در صورتی که جراحی مفصل انجام داده باشید، ممکن است تا با صدا دادن مفصل رو به رو گردید. زمانی که شرایط شما بهتر می شود و بهبودی برایتان ایجاد می گردد، صدا به مرور کاهش یافته و از بین می رود.

6. آسیب دیدگی

   زمانی که تاندون و رباط دچار آسیب دیدگی می شوند، می توانند با صدا همراه باشند. این شرایط معمولا در سندرم مفصل ران رایج است و درد شدید و تورم فوری را به دنبال دارد. در صورتی که با شنیدن صدای ترک و یا دیگر علائم در کنار آن رو به رو شدید، سریعا به پزشک مراجعه نمایید.

7. پارگی رباط

   پاره شدن رباط نیز می تواند دلیل دیگری بر صدا دادن مفصل باشد. این اتفاق با درد و تورم همراه است.

علائم همراه با صدا دادن مفصل

با توجه به اینکه کدام یک از مفاصل بدن شما صدا می دهند، نشانه ها و علائم مختلفی در این باره وجود دارند که عبارتند از:

• خشکی مفصل

  ممکن است تا در زمان راه رفتن، احساس خشکی و سفت بودن مفصل خود را داشته باشید. این اتفاق می تواند ناشی از سایش و پارگی نفاصل نیز باشند. همچنین بعد از آرتروسکوپی و جراحی رباط صلیبی زانو با این نشانه ها همراه هستید.

• درد در زمان راه رفتن

  درد در هنگام خم کردن و یا کشش مفصل و راه رفتن می تواند نشانه از صدا دادن مفصل باشد. البته در اکثر موارد صدا دادن بدون درد است و بهتر است تا حتما در این باره به کلینیک فیزیوتراپی مراجعه کنید.

 صدا دادن مفصل به دلیل آرتروز

این اتفاق که اغلب در زانو رخ می دهد، بیشتر برای افراد مسن اتفاق می افتد. در این شرایط زمانی که فرد زانوی خود را خم و راست می کند با صدایی شبیه به خرت خرت رو به رو می گردد. علت آن این است که غضروف بین استخوان ها در مفصل از بین رفته است و در این صورت استخوان ها به طور مستقیم روی هم قرار می گیرند که به مرور سطح آن ها خراشیده و تراشیده می شود. با وجود اینکه این نوع صدا بیشتر برای زانو است، اما در مواردی ممکن است تا در برخی دیگر از مفاصل مانند دست، شانه و گردن نیز ایجاد شود. در این موارد دارو درمانی و فیزیوتراپی موثر هستند و گاهی به ندرت نیاز به جراحی پیش می آید. همچنین کاهش وزن بسیار موثر خواهد بود.

صدا دادن مفصل به دلیل وجود یک ضایعه

در برخی از موارد ممکن است تا صدای مفصل ناشی از یک ضایعه درون آن باشد که اصولا با در همراه بوده و معمولا برای درمان آن از جراحی کمک گرفته می شود. نمونه هایی از آن را می توان به مینیسک زانو، بورسیت و یا پارگی روتاتور کاف اشاره کرد.

روش های درمان صدا دادن مفصل

با توجه به اینکه صدا دادن مفصل به چه دلیلی ایجاد شده است، روش های درمان متفاوتی برای آن در نظر گرفته می شوند. در ادامه شما را با موارد رایج آشنا می کنیم:

1. در صورتی که صدا به دلیل تغییرات مایع بین مفصلی ایجاد شده باشد، می توان از راهکار افزایش آب دریافتی درمان را انجام داد.
2. اگر اختلال به وجود آمده در یک فرد ورزشکار باشد، بعد از معاینه پزشک شاید سبک کردن تمرینات گزینه خوبی باشد.
3. در صورتی که علل ساییدگی باشد، تقویت کردن عضلات می تواند به کاهش فشاری که به مفصل وارد شده است، کمک کند. تمرینات دامنه حرکتی کمک می کنند تا مایع سینوویال ترشح شود.
4. یکی از روش های درمانی رایجی که برای این عارضه انتخاب می شود، فیزیوتراپی است. یک فیزیوتراپیست خوب در ارزیابی کردن مفاصل بدن انسان بسیار باتجربه می باشد. با توجه به علت صدا روش های درمانی فیزیوتراپی متفاوتی برای آن انجام می شوند که رایج ترین آن ها عبارتند از:

   • الکتروتراپی

     در این روش جریان الکتریکی به اندام مورد نظر اعمال شده تا به بازسازی و ترمیم بافت پرداخته شود. این درمان روش موثری برای کاهش صدا دادن مفاصل است.

   • طب سوزنی

     در این روش فیزیوتراپیست با کمک سوزن های خاص و ریزی اقدام به بهبود عارضه می کند.

   • تمرین درمانی

     روش های ورزشی و تمرینی بسیار موثری در خانه و یا در کلینیک فیزیوتراپی و تحت نظر یک فیزیوتراپیست به کاهش صدای مفاصل کمک می کنند.

5. جراحی

   در موارد نادری که علل صدا دادن مفاصل یک ضایعه بوده باشد، معمولا از روش جراحی برای درمان استفاده می شود.

راهکار های پیشگیری از صدا دادن مفصل

برای این کار می توانید از حرکات زیر کمک بگیرید:

1. کشش دادن گردن

   در صورتی که دارای گردن مستعد صدا دادن می باشید، بهتر است تا برای تقویت ستون فقرات خود، کشش ملایمی را به گردن خود بدهید. سر خود را به طرف چپ خم کرده و گوشتان را به شانه خود نزدیک نمایید. بعد از 30 ثانیه آن را رها کرده و این کار را در سمت راست تکرار نمایید.

2. خم شدن زانو

   برای این کار ایستاده و پاهای خود را به اندازه عرض ران باز کرده و بازو های خود را رو به رو قرار دهید. زانو های خود را طوری خم کنید که حدود 10 سانتیمتر به پایین بیایید. پشتتان باید صاف باشد. زانو های شما نباید جلوتر از انگشتان پایتان قرار بگیرند. 1 تا 2 ثانیه پایین بمانید.

3. انجام دادن کشش های T، Y و W

   برای انجام این تمرین بازو های خود را به شکل شل شدن شانه نگه دارید و در ادامه کششی ایجاد نمایید. تا جایی که قادر هستید، انگشتان و بازو های خود را به صورت دراز بالا آورده تا بدن شما شکل حالت Y را بگیرد. در ادامه تا جایی که می توانید دستان خود را دراز کنید و حدود 30 ثانیه نگه دارید. در ادامه با بازوهایتان شکل T را ایجاد کرده و حدود 30 ثانیه نگه دارید. برای ایجاد کشش W آرنج هایتان را خم نموده و کف دستانتان را به طرف سر خود بکشید و پس از 30 ثانیه بازوهایتان را پایین بیاورید.

سوالات متداول

1. کدامیک از صداهای مفصلی خطرناک می باشند؟

   در صورتی که درد به دلیل گیر افتادن تاندون ها ایجاد شده باشد، این صدا به طور گزگز، مورمور و برق گرفتگی می باشد.
   اگر صدای به دلیل سایش غضروف ها و تماس استخوان ها رخ داده باشد، حسی مانند فرو رفتن یک میخ در زانو را ایجاد می کند. همچنین ممکن است تا برخورد تاندون ها با هم سبب بروز صدا و درد شود.
   به طور کلی اگر هر کدام از این صدا ها با درد، داغی و تورم همراه بودند، باید سریعا به پزشک مراجعه نمود.

2. آیا می توان صدای مفصل را به طور عمدی ایجاد کرد؟

   بله، این مورد حتی بسیار شایع می باشد که ناشی از کشش مفاصل است که نمونه ای از آن در مفاصل انگشتان دست رخ می دهد. برخی از افراد تمایل دارند که مدام انگشتان خود را شکسته و به طرفی خم کنند که صدای مفصل ایجاد شود. می توان گفت که دلیل این اتفاق این است که با کشیدگی مفصل حجم درون آن افزایش یافته و گاز های داخلی آن خارج می گردند. سپس درون آن ها حبابی ایجاد شده که با ترکیدن آن این صدا به وجود می آید.