رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن: علائم و تشخیص + 7 درمان فیزیوتراپی

چکیده مطلب

رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن بسیار رایج است، به ویژه پس از تصادف رانندگی. اگرچه این دو عارضه از نظر علائم مشابه هستند، اما در بافت های نرمی که تحت تأثیر قرار می دهند، متفاوت می باشند.
آیا می دانید هر کدام از این عوارض کدام بافت ها را تحت تاثیر قرار می دهند؟ چه عللی در بروز آن ها نقش دارند؟ راه های تشخیص و درمان آن ها کدام اند؟
آیا فیزیوتراپی می تواند در درمان آن ها موثر باشد؟
کلینیک فیزیوتراپی رامتن در این مقاله قصد دارد تا علاوه بر پاسخ به تمامی این سوالات و ارائه اطلاعات کامل در این زمینه، روش های درمانی فیزیوتراپی را که می توانند در درمان این عارضه نقش موثری داشته باشند را به طور کامل معرفی کند و شرح دهد. پس با ما همراه باشید.

رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن چیست؟

رگ به رگ شدن گردن به کشیدگی و یا پارگی رباط های گردن گفته می شود و کشیدگی گردن می تواند شامل کشیدگی عضلات، تاندون های گردن و یا ترکیبی از پارگی جزئی و یا کامل هر دو بافت باشد. در عناوین بعدی با درجه بندی این عارضه نیز آشنا خواهیم شد.

علائم رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن

فردی که دچار رگ به رگ شدن یا کشیدگی گردن است ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه کند:

1. درد

   این درد به ویژه در پشت گردن احساس می شود که با حرکت دادن آن تشدید می یابد. همچنین این درد ممکن است در پشت سر احساس شود و یا به جای اینکه فورا بروز کند، چند روز پس از آسیب دیدگی به اوج خود برسد.

2. اسپاسم عضلانی

   گرفتگی و اسپاسم عضلانی و درد در قسمت بالای شانه از دیگر علائم این آسیب می باشد.

3. بی حسی

   بی حسی در بازو ها و یا دست و همچنین گزگز یا ضعف در آن ها از نشانه های رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن می باشد.

4. افزایش تحریک پذیری

   افزایش تحریک پذیری گردن و احساس خستگی، مشکل در خوابیدن و مشکل در تمرکز می توانند با آسیب دیدن به رباط ها، تاندون ها و عضلات گردن بروز کنند.

5. سفتی گردن

   سفتی گردن و یا کاهش دامنه حرکتی آن در هر جهتی (به سمت پهلو، بالا و پایین، حرکت چرخشی گردن) باشد.

6. سایر علائم

   این آسیب دیدگی می تواند با علائم دیگری مانند سرگیجه، درد فک (فوری یا تاخیری)، صدای زنگ در گوش و گلو درد همراه باشد.

درجه بندی شدت کشیدگی عضلات گردن

اغلب کشیدگی های گردن از نوع درجه 1 یا 2 می باشند و بروز کشیدگی درجه 3، ممکن است با آسیب جدی به ستون فقرات گردنی همراه باشد. شدت کشیدگی عضلات گردن مطابق با درجات زیر طبقه بندی می شود:

1. درجه 1

   زمانی که فشار های خفیفی به عضلات گردن وارد می شوند و موجب پارگی نسبتا خفیف فیبر های عضلانی آن ها می شوند. در این میزان از کشیدگی، بیمار درد کمی را تجربه می کند، اما ضعف عضلانی آن قابل توجه نخواهد بود.

2. درجه 2

   زمانی که فشار های متوسطی به عضلات گردن وارد می شوند و موجب پارگی نسبتاً بیشتری از فیبر های عضلانی در مقایسه با کشیدگی درجه 1، می شوند. این میزان از کشیدگی عضلانی با درد و ضعف عضلانی همراه خواهد بود.

3. درجه 3

   این کشیدگی زمانی ایجاد می شود که فشار های زیادی به عضلات گردن وارد می شوند و موجب پارگی کامل عضله می شوند و معمولا درد شدید و ناتوان کننده ای را به همراه دارد.

تشخیص رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن

تشخیص این عارضه با انجام معاینات زیر صورت می گیرد:

1. معاینه فیزیکی

   معاینه فیزیکی توسط پزشک، اولین مرحله تشخیص رگ به رگ شدن و پیچ خوردگی گردن می باشد. پزشک معالج در این معاینه ابتدا سوالاتی را درباره نحوه آسیب دیدگی و سابقه پزشکی بیمار می پرسد و سپس گردن را از نظر میزان دامنه حرکتی و محدودیت های حرکتی، مشکلات مربوط به تعادل، واکنش های اندام های مختلف به معاینات، وجود ضعف عضلانی، از دست دادن حس و علائم آسیب های عصبی و همچنین وجود حسایت به لمس و درد مورد بررسی قرار می دهد.

2. تصویر برداری

   پس از انجام معاینات فیزیکی، برای تشخیص دقیق تر و همچنین مشخص شدن میزان آسیب دیدگی بافت ها، انجام تصویر برداری های زیر تجویز می گردد:

   1. اشعه ایکس

      اشعه ایکس تصاویری از ساختار های متراکم مانند استخوان را ارائه می دهد. پیچ خوردگی گردن در اشعه ایکس قابل مشاهده نیست، زیرا این عارضه بافت های نرم گردن (عضلات، تاندون ها و رباط ها) را درگیر می کند که این بافت ها در این نوع تصویر برداری قابل مشاهده نیستند. اما پزشک ممکن است از تصاویر اشعه ایکس برای رد سایر علل ایجاد درد گردن مانند شکستگی مهره های آن، در رفتگی و یا وجود آرتروز، استفاده نماید.

   2. اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)

      سی تی اسکن با استفاده از چندین اشعه ایکس، مجموعه ای از مقاطع را برای مشاهده بهتر استخوان ها ایجاد می کند. سی تی اسکن ممکن است با میلوگرام (تزریق رنگ) ترکیب شود تا علاوه بر استخوان ها، نمای بافت های نرم را نیز ارائه دهد.

   3. میلوگرافی

      میلوگرافی نوعی تصویر برداری است که با استفاده از دستگاه میلوگرام انجام می شود و در آن رنگ مخصوصی را به مایع نخاعی تزریق می کنند تا بتوانند تصاویر واضحی را از وضعیت نخاع، اعصاب و دیسک های گردنی، مشاهده کنند.

   4. ام آر آی (MRI)

      ام آر آی روش تصویربرداری است که با استفاده از امواج رادیویی و یک آهنربای قوی برای امکان مشاهده تغییرات در انواع مختلف بافت‌ها، مجموعه‌ای از سطوح مقطعی از بافت ‌های نرم و استخوان‌ ها را ایجاد می‌کند. MRI به طور معمول بهترین گزینه برای ارزیابی آسیب احتمالی به بافت های نرم مانند ماهیچه ها، تاندون ها، رباط ها، اعصاب، طناب نخاعی و غیره است.

روش های درمان رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن

به طور معمول درمان های کشیدگی و رگ به رگ شدن در هر قسمت از بدن، مشابه هستند. در ابتدا برای درمان این عارضه می توانید از روش های درمان ابتدایی استفاده داشته باشید و بعد از چند روز اگر علائم کاهش پیدا نکردند، حتما به پزشک مراجعه نمایید. در ادامه شما را به طور کامل با این روش ها آشنا می کنیم:

1. درمان های اولیه

   درمان های اولیه برای این عارضه عبارتند از:

   • استراحت

     استراحت دادن به گردن و بافت های نرم آن موجب می شود تا فشار های اضافی از روی آن برداشته شود و بافت ها بتوانند انرژی و فرصت کافی برای بهبود خود داشته باشند. استراحت می تواند شامل عدم انجام فعالیت های ورزشی و یا فعالیت هایی باشد که موجب تشدید درد و گرفتگی عضلانی می شوند.

   • استفاده از کمپرس یخ

     استفاده از کمپرس یخ در 48 ساعت اول پس از آسیب دیدگی توصیه می شود. می توانید هر بار به مدت 15 تا 30 دقیقه، چند بار در روز، در 2 یا 3 روز اول پس از آسیب از کیسه یخ استفاده کنید. استفاده از سرمای موضعی و قرار دادن کمپرس یخ بر روی گردن به کاهش التهاب، تورم و درد کمک می کند.

   • استفاده از کمپرس گرم

     پس از 48 ساعت از آسیب دیدگی، امکان استفاده از گرما وجود دارد. بیمار می تواند با استفاده از کمپرس گرم به تسهیل گردش خون و رساندن مواد مغذی مفید به بهبود بافت های آسیب دیده کمک کند. باید یک لایه باید بین پوست و منبع گرم قرار داده شود تا از آسیب پوستی جلوگیری شود. کاربرد این کمپرس ها باید بین 10 تا 20 دقیقه با فواصل زمانی 2 ساعته باشد. (استفاده از کمپرس سرد و یا گرم پس از 48 ساعت از آسیب دیدگی بسته به ترجیح بیمار دارد.)

   • انجام تمرینات ورزشی

     انجام تمرینات ورزشی ساده کششی و تقویتی گردن و شانه برای تسکین درد گردن و بازگرداندن تحرک به آن مفید می باشند. برای انجام این کار می توانید با فیزیوتراپیست مشورت نمایید و از او بخواهید تا تمرینات ورزشی مناسبی را به شما آموزش دهد.

   • مصرف دارو

     دارو های ضد التهابی مانند آسپرین یا ایبوپروفن می‌توانند به کاهش درد و هر گونه تورم و التهاب کمک کنند و همچنین استامینوفن می تواند به عنوان داروی مسکن درد مصرف شود. علاوه بر این مصرف شل کننده های عضلانی می تواند به کاهش اسپاسم و گرفتگی عضلات کمک کند.

2. استفاده از بریس گردنی

   پزشک ممکن است برای کمک به حمایت از سر و کاهش فشار روی رباط ‌ها، تاندون ‌ها و ماهیچه‌ ها در حین بهبودی استفاده از بریس گردنی را که به دور گردن بسته می شود را تجویز نماید. بریس می تواند به کاهش اسپاسم عضلانی، درد و خستگی گردن و قسمت بالایی کمر کمک کند.

3. دارو درمانی

   ممکن است پزشک معالج مصرف یک دوره کوتاه مدت دارو را تجویز کند. این دارو ها می توانند شامل دارو های ضد التهاب برای کاهش درد و تورم و همچنین دارو های ضد درد و یا شل کننده های عضلانی برای تسکین درد و کاهش اسپاسم عضلانی و آرام کردن عضلات و در برخی موارد استفاده از مسکن های مخدر برای تسکین درد های شدید باشند.

4. فیزیوتراپی

   فیزیوتراپی اغلب یک عامل کلیدی در بهبود موفقیت آمیز طیف وسیعی از بیماری ها و اختلالات است. فیزیوتراپیست می تواند با ارائه تمرینات ورزشی خاص و همچنین استفاده از روش های متنوع درمانی موجود در فیزیوتراپی به به بهبود قدرت و انعطاف پذیری، بازیابی حرکت و تسکین علائم ناراحت کننده کمک نماید. به کار گیری هر یک از روش های درمانی موجود در فیزیوتراپی و همچنین تعداد جلسات درمانی مورد نیاز از فردی به فردی دیگر متغیر است و با توجه به شرایط بیمار تعیین می گردد. رایج رین روش های فیزیوتراپی گردن مورد استفاده در درمان درد های گردنی عبارتند از:

   1. سرما و گرما درمانی

      استفاده از کمپرس های یخ و اعمال سرمای موضعی به گردن، به کاهش تورم، درد و التهاب کمک می کند.
      گرما درمانی نیز که شامل استفاده از پد های گرما و کمپرس های گرم می باشد در بهبود گردش خون و همچنین کمک به برطرف کردن سفتی ماهیچه ها و شل شدن آن ها موثر است. گرما درمانی با افزایش جریان خون در ماهیچه های گردن باعث افزایش سرعت بهبودی می شود. افزایش جریان خون، اکسیژن، گلبول‌های سفید، پلاکت‌ها و مواد مغذی ضروری بیشتری را به بدن می‌رساند که همگی به ترمیم بافت‌های آسیب ‌دیده کمک می‌کنند. اعمال گرما باعث تسهیل کشش بافت های نرم اطراف ستون فقرات از جمله عضلات و بافت های همبند و همچنین افزایش دامنه حرکتی می شود.
      استفاده صحیح از ترکیب این دو روش در تسکین درد و کاهش تنش های عضلانی موثر است.

   2. ورزش درمانی

      یک فیزیوتراپیست آموزش دیده می تواند یک برنامه ورزشی را متناسب با شرایط بیمار و با هدف تقویت و افزایش انعطاف پذیری عضلات گردن و سایر نقاطی که نیاز به تقویت دارند، طراحی کند. تمرینات و حرکات این برنامه به بیمار آموزش داده می شوند و پس از گذشت یک دوره درمانی چند هفته یا چند ماهه، بیمار می تواند به تنهایی انجام این حرکات را در منزل ادامه دهد.

   3. اولتراسوند تراپی

      در این روش ژل خنکی بر روی پوست ناحیه دردناک مانند گردن قرار داده می شود و سپس یه دستگاه بر روی آن ناحیه کشیده می شود تا امواج صوتی را از این طریق به بافت های تحت درمان انتقال دهند. اولتراسوند با ایجاد گرمای عمقی بر اثر ارتعاشات امواج مکانیکی در عمق بافت ها به شل شدن عضلات و همچنین کاهش درد و سفتی کمک می کند.

   4. الکتروتراپی

      در الکتروتراپی با استفاده از دستگاه های آن و قرار دادن الکترود هایی بر روی سطح پوست بیمار، جریانات الکتریکی خفیفی را به بافت آسیب دیده و یا دردناک ارسال می کنند. الکتروتراپی شامل انواع مختلفی می باشد که به طور کلی با هدف تغییر سیگنال های درد برای کاهش و یا تسکین درد، تحریک انقباضات عضلانی و همچنین کمک به تسریع بهبود بافت ها انجام می شوند. تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)، یکی از پر کاربرد ترین روش های مورد استفاده در الکتروتراپی برای درمان درد گردن می باشد. پالس های الکتریکی اعمال شده توسط این دستگاه، بر روی اعصاب حسی تاثیر می گذارند و موجب ایجاد اختلال در عملکرد آن ها می شوند وبه این ترتیب درد کاهش یافته و یا تسکین می یابد. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده شده است که تحریک الکتریکی باعث ترشح اندورفین، مسکن‌ طبیعی تولید شده توسط بدن می‌شود.

   5. ماساژ درمانی

      ماساژ درمانی مزایای سلامتی متعددی از جمله بهبود گردش خون، بهبود دامنه حرکتی و افزایش سطح اندورفین (به بهبود خلق و خو و کاهش اثرات درد مزمن کمک می کند.) را به همراه دارد. ماساژ با شل کردن عضلات، به تسکین درد، کاهش سفتی عضلات و بهبود دامنه حرکتی کمک می کند. هنگام درمان گردن درد، معمولاً پشت گردن و نواحی اطراف آن از جمله پشت سر، شانه ها و کمر ماساژ داده می شود.

   6. منوال تراپی

      منوال تراپی یا درمان دستی در فیزیوتراپی توسط فیزیوتراپیست انجام می شود و شامل استفاده از دست برای تنظیم ستون فقرات گردنی (و همچنین قسمت پایینی ستون فقرات) با هدف تنظیم مجدد مفاصل در محل صحیح خود، بهبود دامنه حرکتی گردن و کاهش درد صورت می گیرد.

   7. تراکشن

      تراکشن یا کشش روشی است که به دو صورت دستی و مکانیکی انجام می شود و در آن با اتصال طناب، تسمه و قرقره به بدن بیمار، اقدام به ایجاد کشش هایی در ستون فقرات گردنی و یا کمری او می نمایند و به این ترتیب فشار های اضافی وارد شده بر ستون فقرات را کاهش می دهند. این کشش ها می توانند به صورت دستی و توسط خود بیمار یا فیزیوتراپیست و یا به صورت مکانیکی و توسط دستگاه کشش انجام شوند.

5. تزریق استروئید

   در صورت وجود درد های شدیدی که تکنیک های محافظه کارانه در تسکین و درمان آن شکست خورده باشند، تزریق استروئید می تواند گزینه درمانی موثری برای درمان درد گردن باشد. پزشک یک سوزن کوچک را در فضای اپیدورال قرار می دهد و مقدار کمی داروی استروئید را برای از بین بردن درد تزریق می کند.

6. عمل جراحی

   در صورتی که بافت های نرم گردن مانند عضلات، تاندون ها و رباط ها دچار پارگی جدی شده باشند، مکن است جراحی برای ترمیم آن ها مورد نیاز باشد.

علل رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن

از عللی که موجب کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن می شوند و در عملکرد آن اختلال ایجاد می کنند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. حرکت ناگهانی

   اتفاقاتی مانند تصادف با وسایل نقلیه موتوری و یا افتادن که باعث حرکت ناگهانی گردن و خم شدن شدید آن به یک جهت می شوند، می توانند به بافت های گردن آسیب وارد کنند.

2. قرار گرفتن گردن در موقعیت ناصحیح

   قرار گرفتن بدن و گردن در موقعیت ناصحیح مانند زمانی که فرد برای مدت طولانی حین کار در یک وضعیت ثابت قرار می گیرد و یا وضعیت نامناسب بدن هنگام خواب و همچنین هنگام انجام فعالیت هایی مانند بلند کردن اجسام سنگین می توانند در بروز این عارضه نقش داشته باشند.

3. انجام فعالیت های جدید

   شروع ناگهانی فعالیت های جدید و یا افزودن بر شدت و مقدار فعالیت های قبلی و وارد شدن فشار ناگهانی بر بافت های گردن، می تواند موجب آسیب به آن ها گردد.

4. انجام حرکات تکراری

   انجام حرکات تکراری بدون استراحت یکی دیگر از مواردی می باشد که موجب آسیب رساندن به گردن و ایجاد کشیدگی و یا رگ به رگ شدن در بافت های نرم آن می شود.

مدت زمان بهبودی رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن

بیشتر علائم رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن که نیاز به درمان جراحی ندارند، در عرض 4 تا 6 هفته از بین می روند. بهبودی کامل آسیب های شدیدتر بیشتر طول می کشد.

پیشگیری از رگ به رگ شدن و کشیدگی گردن

به طور کلی نمی توان از خطر کشیدگی و یا رگ به رگ شدن گردن پیشگیری کرد، اما انجام اقدامات زیر می تواند این خطر را کاهش دهد:

1. بی تحرکی را کنار بگذارید.

   فعال بودن، علاوه بر اینکه به قوی و انعطاف پذیر ماندن گردن کمک می کند، می تواند این تاثیر را بر کل بدن داشته باشد. به همین دلیل توصیه می شود که تمرینات ورزشی را که عضلات گردن و هسته مرکزی بدن را تقویت می کنند را به طور منظم انجام دهید تا آن ها را در برابر آسیب دیدگی تقویت کنید.

2. فعالیت های جدید را به آرامی شروع کنید.

   در صورتی که قصد شروع فعالیت جدیدی را دارید و یا می خواهید که بر حجم و یا شدت تمرینات و فعالیت های قبلی خود بیفزایید، این کار را به صورت کنترل شده و تدریجی انجام دهید، زیرا وارد کردن فشار ناگهانی می تواند موجب کشش و یا اسپاسم عضلانی گردد.

3. به مقدار کافی استراحت کنید.

   کشیدگی عضلات گردن و یا آسیب به سایر بافت های نرم آن مانند تاندون ها و یا رباط ها می تواند بر اثر انجام حرکات تکراری ایجاد شود. به همین دلیل توصیه می شود در حین انجام این نوع حرکات، به طور مرتب استراحت کنید تا از آسیب دیدن آن ها به مرور زمان، پیشگیری کنید.

4. هنگام خواب بدن را در وضعیت مناسب قرار دهید.

   قرار دادن بدن در وضعیت مناسب هنگام خواب می تواند به کاهش فشار های وارده به گردن کمک کند. استفاده از بالشت و تشک مناسب و همچنین موقعیت صحیح بدن هنگام خواب به کاهش این فشار ها کمک می کند. به طور مثال خوابیدن روی شکم، بیشترین فشار را به ستون مهره های کردنی و بافت های نرم آن وارد می کند.

5. وضعیت صحیح بدن را حفظ کنید.

   صاف نشستن و ایستادن با نگه داشتن شانه ها به سمت عقب به حفظ ستون فقرات گردنی و کمری در تراز خنثی کمک می کند. دقت به انجام این کار در طول روز، به کاهش فشار های وارد بر دیسک‌ های بین مهره ‌ای و رباط‌ ها کمک می‌ کند و به این ترتیب از بروز دردهای گردنی و آسیب به آن پیشگیری می کند.

سوالات متداول

1. هدف از فیزیوتراپی برای درمان گردن درد چیست؟

   فیزیوتراپی برای گردن درد با هدف کاهش درد و سفتی، بهبود دامنه حرکتی سر و گردن،
   تقویت گردن و عضلات آن و همچنین پیشگیری از عود درد انجام می شود. گرچه ممکن است نتوان تمام درد های گردنی را با استفاده از فیزیوتراپی به طور کامل از بین برد، اما می توان به بهبود عملکرد گردن برای انجام فعالیت های روزانه کمک کرد.

2. آیا می توان از کمپرس گرم بلافاصله پس از آسیب دیدگی گردن استفاده کرد؟

   اگرچه گرما، به ویژه گرمای مرطوب (مانند دوش آب گرم)، می تواند به شل شدن عضلات دچار گرفتگی کمک کند، اما نباید خیلی سریع اعمال شود.

3. کدام ورزش هامی توانند به بهبود درد گردن کمک کنند؟

   ورزش هایی مانند دوچرخه ثابت، شنا، ورزش در آب، تمرینات کششی گردن و همچنین تمرینات تقویت عضلات شکم و کمر می توانند به بهبود درد گردن و همچنین تقویت آن در برابر آسیب دیدگی کمک کنند.

4. تفاوت کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن چیست؟

   کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن تا آنجا که می تواند باعث درد شدید شود و به طور بالقوه ناتوان کننده باشد، مشابه هستند. با این حال، از نظر بافت نرمی که بر روی آن تأثیر می گذارند، متفاوت هستند. کشیدگی گردن یک آسیب به تاندون یا عضله است که در اثر استفاده بیش از حد یا ضربه ایجاد می شود. رگ به رگ شدن گردن یک آسیب به رباط ناشی از استفاده بیش از حد یا ضربه است.

5. آیا استراحت و استفاده از بریس گردنی در درمان کردن درد موثر هستند؟

   بله. اما باید توجه داشت که حتی اگر کشیدگی عضله گردن در اکثر حرکات دردناک باشد، استراحت کامل در بستر و یا استفاده از بریس گردنی معمولاً توصیه نمی ‌شود، زیرا می ‌تواند منجر به ضعیف ‌تر شدن عضلات گردن و طولانی تر شدن دوره نقاهت شود.