شکستگی آرنج دست | علل، علائم، تشخیص، انواع و روشهای درمان

یکی از مفاصل پیچیده و پرکاربرد دست، مفصل آرنج می باشد. مفصل آرنج، در انتهای پایینی استخوان بازو، تا انتهای بالایی ساعد قرار گرفته و باعث حرکاتی از جمله خم و راست کردن بازو می شود. ترکیب سر استخوان رادیوس با انتهای استخوان بازو و همچنین کناره استخوان اولنا، مفصل محوری به نام رادیواولنا را تشکیل می دهند. این مفصل (رادیواولنا) در خم و راست شدن بازو موثر بوده اما وظیفه و کار اصلی آن چرخش ساعد می باشد. در قسمت پشتی آرنج 3 برآمدگی استخوانی به نام (زایده های فوق لقمه ای داخلی، خارجی و منقاری) وجود دارد.
مفصل آرنج شامل عضلات زیر می باشد:

1. عضله سه سر بازو
2. عضله دو سر (باپیس)
3. عضله بازویی (براکیالیس)
4. براکیو رادیالیس

علائم آسیب های آرنج

•  کم شدن قدرت و دامنه حرکت
•  تغییر فرم و شکل آرنج
•  درد و تورم در هنگام حرکت و چرخش دست
•  قرمز شدن
•  گرم شدن
•  عدم توانایی در حرکت دادن مفصل آرنج

دلایل شکستگی آرنج

1. ضربه های مستقیم و غیر مستقیم

   گاهی ضربه های وارد شده به دست و نواحی مختلف آن از جمله آرنج، به طور مستقیم اتفاق می افتد. مانند وارد شدن ضربه به آرنج به وسیله چوب دستی. گاهی ضربات وارد شده به طور غیرمستقیم اتفاق می افتد. برای مثال هنگام زمین خوردن اولین ناحیه دست که با زمین برخورد می کند، کف دست می باشد. اما این وجود امکان دارد، آرنج دست، باز و ساعد یا مچ دست دچار شکستگی و آسیب بشوند.

2. ضربه های خفیف و بیماری های مزمن

   دلیل اصلی این شکستگی بیماری هایی از جمله پوکی استخوان، آرتروز و.. می باشد. به این نوع شکستگی که در اثر بیماری ها اتفاق می افتد شکستگی های پاتالوژیکی می گویند. در این نوع شکستگی بیماری های استخوانی ابتدا استخوان و مفاصل را تضعیف کرده و سپس با کوچکترین ضربه موجب خرد شدگی و شکستگی استخوان ها در نواحی آرنج، ساعد، مچ دست و... می شوند.

3. استفاده بیش از حد از اندام

   این نوع شکستگی دراثرفشار زیاد و استفاده بیش از اندازه از اندام اتفاق می افتد. همچنین عموما در بین ورزشکاران و افراد نظامی بیشتر اتفاق می افتد. در این حالت، ضربات وارد شده به استخوان نه شدید و نه خفیف اند. ولی به دلیل تکرار زیاد و مداوم، می توانند به مقاومت استخوان ها غلبه کرده و باعث آسیب و شکستگی آن ها شوند. این نوع شکستگی به دلیل استرس و فشار، اتفاق می افتد. به همین دلیل به آن شکستگی استرسی می گویند.

راه های تشخیص شکستگی آرنج

1. مشاهده

   شکستگی با توجه به تغییر شکل ظاهری دست، تورم وآتروفی عضلات تشخیص داده می شود.

2. لمس کردن

   شکستگی با لمس کردن نقاط حساس و دردناک در ناحیه آرنج، تشخیص داده می شود.

3. رادیولوژی

   گاهی برای تشخیص بهتر و دقیق تر از روش های عکس برداری استفاده می شود و با پرتو نگاری از رو به رو و نیم رخ دست، ناحیه شکسته شده و حدود شکستگی را تشخیص می دهند.

انواع تغییر شکل های آرنج

به طور کلی آرنج و بازو در حالت طبیعی، در در امتداد یک دیگر و در یک خط قرار ندارند و با هم یک زاویه تشکیل می دهند. در خانم ها این زاویه بیشتر از آقایان می باشد. (در مردان 10 و در خانم ها 15 درجه ) اگر این زاویه از حد گفته شده بیشتر شود، کوبیتوس والگوس و اگر کمتر شود، کوبیتوس واروس نامیده می شود.

1. کوبیتوس واروس

   در اثر بدجوش خوردن، نقص در جوش خوردن شکستگی، تغییر شکلی در آرنج به وجود می آید که در استخوان بازوی کودکان بیشتر دیده می شود. این تغییر شکل آرنج در مواقعی که آرنج را صاف می کنید کاملا دیده شده و باعث برخورد دست و تنه می شود. این تغییر بسیار شبیه به تغییر شکل قنداق تفنگ است و به همین علت آن را gun stock deformity می نامند.

2. کوبیتوس والگوس

   کوبیتوس والگوس در اثر شکستگی های جوش نخورده کندیل خارجی بازو در هنگام کودکی، اتفاق می افتد. ابتدا بیماران به دلیل شکل ظاهری آرنج ناراحت بوده ولی به مرور زمان، در ناحیه عصب اولنا کشیدگی احساس شده و علائم فلج دیررس ظاهر می شود.

انواع شکستگی آرنج

1. شکستگی استخوان آرنج

   این شکستگی دقیقا در ناحیه ای اتفاق می افتد که مفصل آرنج کاملا زیر پوست احساس می شود و به آن الکرانون می گویند. این نوع شکستگی معمولا با درد زیادی همراه بوده و به دنبال در رفتگی اتفاق می افتد.

2. شکستگی در استخوان های ساعد، ( استخوان رادیوس)

   این شکستگی در ناحیه ساعد که به مفصل آرنج نزدیک است، اتفاق افتاده و تاثیر بسزایی بر حرکت مفصل آرنج دارد. در حرکت دست ها به سمت صورت و یا حرکت کف دستان به سمت بالا و پایین این شکستگی شدیدتر می شود.

3. شکستگی در استخوان بلند بازو یا هومروس

   این شکستگی در بین افراد سن بالا، سالمندان و کودکان رایج تر و شایع تر است. در این شکستگی استخوان بازو نیز دچار آسیب شده و به دنبال آن شریان های خونی و عصب ها دچار آسیب می شوند. بنابراین لازم است به دقت بررسی شده و مورد درمان قرار بگیرند. به دلیل آسیب بازو، ممکن است فرد به جراحی نیاز داشته باشد.

روش های درمان شکستگی آرنج دست

هنگامی که متخصص فیزیوتراپی دست شما را برای درمان و بهبود آرنج جراحت دیده تان زیر نظر دارد، ممکن است از طریق تزریق های متفاوت، طب سوزنی یا حتی عمل جراحی نیز به درمان شما اقدام کند.
انواع این تزریقات و طب سوزنی را برای آشنایی بیشتر توضیح می دهیم:

1. اولتراسونیک یا TENEX

   پزشک با استفاده از فراصوت یک سوزن مخصوص را از روی پوست به ناحیه جراحت دیده تاندون وارد می کند و از طریق این انرژی اولتراسونیک، با به وجود آوردن لرزش هایی باعث می شود تا بافت جراحت دیده تبدیل به مایع شود و می توان با ساکشن و مکش آن را خارج کرد.

2. عمل جراحی

   اگر جراحت شما به حدی گسترده باشد که پس ار یک سال درمان های دستی یا فیزیوتراپی از طریق دستگاه، عضو آسیب دیده بهبود پیدا نکرد، احتمالا پزشک برای خارج کردن جراحت و عضو آسیب دیده مجبور به عمل جراحی شود.

3. دارو های مسکن

   قبل از انجام یک سری تمرینات فیزیوتراپی بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کرده و برای بهبود درد حتما از یک سری دارو های مسکن استفاده نمایید.

4. سرما درمانی و گرما درمانی

   از سرما درمانی و گرما درمانی هم می توانید برای کاهش درد کمک بگیرید، زیرا همانطور که قبلا ذکر شد استفاده از سرما و یخ باعث کاهش جریان خون در ناحیه جراحت دیده می شود و متقابلا درد و تورم را کاهش می دهد و گرما درمانی هم بعد از آن به دلیل افزایش جریان خون به بهبود و درمان ناحیه جراحت دیده کمک زیادی می کند.

5. استفاده از بریس یا کلاسپ

   در بسیاری از موارد برای استراحت دادن به آرنج آسیب دیده، پزشک و یا فیزیوتراپیست برای شما یک بریس یا کلاسپ تجویز می کند که برای محافظت از درد آرنج شما در برابر تمامی حرکات تکراری که در طول روز انجام می دهید، به کار می رود.

تمرینات و ورزش های فیزیوتراپی برای تقویت و بهبود آرنج دست

در این قسمت به آموزش حرکات فیزیوتراپی دست و آرنج می پردازیم:

1. کشیدن ماهیچه ی باز کننده آرنج

   دستی که جراحت دیده است را بلند کنید و آرنج خود را به طوریکه کف دستتان به طرف صورت باشد خم کنید. با دست سالم ساعد دست آسیب دیده را بگیرید و به سمت شانه فشار بیاورید، طوری که پشت بازو دچار کشیدگی شود. 30 ثانیه در این حالت بمانید و سپس رها کنید و 5 مرتبه این تمرین را تکرار کنید.

2. چرخاندن دست ها

   روی یک صندلی بنشینید و ساعد دست جراحت دیده را روی ران بگذارید و کف دستتان را به طرف پایین بگیرید و همانطور که ساعد دستتان روی ران قرار دارد مچ دستتان را بچرخانید تا پشت دستتان بر روی ران و کف دستتان به سمت بالا باشد. این تمرین را 10 مرتبه تکرار کنید.

3. چرخاندن دست ها با کمک وزنه

   تمرین بالا را این مرتبه با کمک یک وزنه انجام دهید و در صورتی که وزنه ای در دسترس نداشتید می توانید از یک بطری آب استفاده نمایید و همان حرکات بالا را انجام دهید.

4. کشیدن به طرف داخل و خارج

   آرنج جراحت دیده را در اطراف بدن خود بگذارید و به زاویه 90 درجه خم کنید. یک مداد را در دست بگیرید و مشت کنید و ساعد تان را به سمت چپ و راست بچرخانید و تا حدی که امکان دارد بچرخانید، به طوریکه کف دستتان به سمت بالا و پایین قرار بگیرد. 30 ثانیه در این حالت بمانید، طوریکه کشیدگی را در ساعد خود احساس کنید. 5 مرتبه این تمرین را انجام دهید.

5. صاف کردن دست ها با فشار بر آرنج

   برای انجام این تمرین باید روی یک صندلی بنشینید و کف دست‌هایتان را روی صندلی قرار دهید، طوریکه انگشتان دست ها به طرف عقب باشد و سپس دست هایتان را با فشار آوردن به آرنج ها صاف کنید. 30 ثانیه در این حالت بمانید و سپس رها کنید. 5 مرتبه این تمرین را تکرار کنید.
   جلوی دیوار بایستید و کف دو دست خود را طوریکه انگشتانتان رو به بالا باشد، روی دیوار قرار دهید و سعی کنید دستانتان را با فشار آوردن به آرنج صاف کنید. 30 ثانیه در این حالت بمانید و سپس رها کنید. 5 مرتبه این تمرین را تکرار کنید.

6. خم کردن آرنج

   برای انجام این تمرین بایستید و دستانتان را صاف کنار بدنتان قرار دهید و سپس آرنج دست ها را خم کنید، طوریکه دست ها به شانه برسد تا حدی که احساس کشیدگی در ساعد دست خود بکنید. 30 ثانیه در این حالت بمانید و سپس رها کنید. 5 مرتبه این تمرین را تکرار کنید.
   البته توجه داشته باشید که اگر دچار آسیب در آرنج دست شدید حتما با یک فیزیوتراپیست با تجربه مشورت کنید و به کلینیک فیزیوتراپی مراجعه نمایید. همچنین با انجام موارد زیر می توان از آسیب های آرنج جلوگیری نمود:
   • دقت در حرکات و تمرین های ورزشی و صحیح انجام دادن این حرکات
   • استفاده از تجهیزات ورزشی استاندارد و سایز مناسب
   • قبل از انجام حرکات و تمرین های ورزشی حتما حرکت های کششی مناسب انجام دهیم و به اصطلاح گرم کنیم و از پدهای مناسب آرنج استفاده کنیم.

عوارض شکستگی های آرنج

1. عدم جوش خوردن استخوان شکسته شده

   جوش نخوردن استخوان ها زمانی اتفاق می افتد که تعداد قطعات شکسته شده زیاد باشد و یا قطعات شکسته شده به خوبی کنار هم قرار نگرفته باشند.
   نکته: در افراد سن بالا و سالمندان که نیاز به داشتن قدرت بدنی بالا ندارند، در این وضعیت درمان خاصی انجام نمی شود. اما در جوانان باید در اسرع وقت جراحی صورت بگیرد. همچنین افرادی که پوکی استخوان دارند در معرض جوش نخوردگی استخوان قرار می گیرند.

2. محدودیت حرکت مفصل آرنج

   بعد از درمان شکستگی آرنج، تحت نظر پزشک و فیزیوتراپیست باید در جهت بهبود عملکرد ناحیه شکسته شده، فعالیت های و درمان های فیزیوتراپی و تمرینات مناسب انجام داده شود. به دنبال شکستگی های استخوان های آرنج، در روزها و جلسات اول همچنان دچار محدودیت باز و بسته کردن کامل آرنج خود خواهید بود.

3. بد جوش خوردگی شکستگی استخوان اولکرانون

   گاهی قطعات شکسته شده در وضعیت مناسبی قرار نگرفته و ممکن است با اینکه جوش خوردگی انجام می شود، اما با نقص همراه باشد و بد جوش بخورد و اگر این وضعیت بدون درمان ادامه پیدا کند، موجب ایجاد آرتروز می شود. در افراد سالمند و سن بالا و کسانی که مقدار جابجایی قطعات شکسته شده استخوان آنها کم است، بدجوش خوردن نیازی به جراحی ندارد.

4. آرتروز و ساییدگی مفصل آرنج

   ساییدگی از جمله عوارض دیگر شکستگی های مفصل آرنج است. آرتروز یا ساییدگی مفصل به تدریج باعث ایجاد درد و عدم حرکت آسان آرنج می شود و بیماری هایی مانند پوکی استخوان دلیل به وجود آمدن این عارضه می باشند. عارضه پوکی استخوان باعث تحلیل رفتن و تضعیف استخوان و خرد شدگی غضروف ها شده و در نهایت با کوچکترین ضربه، استخوان دچار شکستگی می شود. در اثر تخریب تدریجی غضروف ها، آرتروز یا همان ساییدگی استخوان ایجاد می شود. هنگام آغاز تخریب و تحلیل استخوان ها و غضروف ها، ضربه هایی به مفصل آرنج وارد می شود و درنهایت موجب ایجاد شکستگی هایی در مفصل آرنج می شود. سپس به تدریج رباط های اطراف مفصل با پیچ خوردگی و یا ضربه ، باعث خرد شدن و خراب شدن غضروف های مفصل آرنج می شوند. به طور کلی پوکی استخوان روی ساییدگی مفصل تاثیر بسزایی داشته و ساییدگی و آرتروز نیز باعث آسیب پذیری بالا و پی در پی، کاهش استحکام استخوان ها، مفاصل،عضلات و .... می شوند و درنهایت منجربه شکستگی های مداوم می گردند.

شکستگی آرنج و ساعد دست کودکان

درصورتی که بیمار کم سن و سال باشد و کودک باشد، اگر شکستگی باعث جابه جایی استخوان ها شده باشد پزشک راحت تر می تواند این دو استخوان را جا بیاندازد و گچ بگیرد. ولی درصورتیکه جا انداختن مشکل باشد پزشک مجبور به عمل جراحی می شود و بعد از اینکه عمل با موفقیت انجام شد، برای بی حرکت نگه داشتن دست کودک از آتل یا اسپلینت استفاده می کند.

عوارض شکستگی در ناحیه ی بالایی آرنج کودکان

شایع ترین شکستگی دست کودکان، شکستگی سوپراکندیلر می باشد که در اطفال زیر 8 سال و در ناحیه بالایی مفصل آرنج اتفاق می افتد. این شکستگی به دلیل آسیب به عروق بسیار خطرناک است و هنگام زمین خوردن کودک با دست بر روی زمین اتفاق می افتد. درکودکان نیز مانند بزرگسالان با شکستن دست و آرنج دست عوارضی به وجود می آید و به دنبال آن عوارض عصبی، بدجوش خوردگی، آسیب به عروق و استخوان سازی نا بجا نیز اتفاق افتاده و آرنج کودک، دچار محدودیت حرکتی می شود.

مراقبت های بعد از شکستگی آرنج و باز کردن گچ

• ماساژ با آب ولرم و روغن های گیاهی
• ماساژ با حوله ی داغ در جهت کاهش درد
• بالاقرار دادن ان از سطح قلب
• عدم انجام فعالیت ها و ورش های سنگین
• وارد نشدن ضربه و فشار به آن
• سرما درمانی
• فیزیوتراپی
• انجام دادن تمرینات فیزیوتراپی