علت رگ به رگ شدن، کشیدگی یا پیچ خوردن شست پا + علائم و درمان

چکیده مطلب

مفصل انگشت شست پا، بزرگترین مفصل پنجه پا می باشد که بیشترین میزان تحمل وزن بدن را در این ناحیه، دارد. در صورتی که دچار آسیب دیدگی شود، قدرت خود را از دست می دهد و راه رفتن فرد دچار مشکل می گردد. به نظر شما چه عواملی می توانند باعث کشیدگی و رگ به رگ شدن آن شوند و در صورت رخ دادن، با چه علائمی همراه خواهد بود؟
چگونه می توان مشکلات ایجاد شده در این ناحیه را تشخیص داد و درمان نمود؟ فیزیوتراپی چه تاثیری در بهبودی آن خواهد داشت؟
در این مقاله علاوه بر پاسخ به این سوال ها، روش های پیشگیری از بروز این عارضه و همچنین 6 تمرین ورزشی برای تقویت شست پا را نیز بیان می کنیم، پس با رامتن همراه باشید.

رگ به رگ شدن و کشیدگی یا پیچ خوردن شست پا چیست؟

این عارضه به این دلیل رخ می دهد که انگشت شست پا به سمت عقب و یا بالا به طور شدید خم شود. این مفصل توانایی خم شدن به سمت بالا، تا اندازه 80 درجه را دارد و در صورتی که بر اثر فشار های وارده، بیش از میزان تحمل آن خم گردد، به بافت های تشکیل دهنده آن آسیب وارد می شود.

علائم کشیدگی و رگ به رگ شدن شست پا

این اتفاق با بروز علائم زیر، همراه می باشد:

1. درد

   همانند سایر آسیب دیدگی ها، اولین نشانه، بروز درد می باشد. این درد با حرکت دادن انگشت شست، افزایش می یابد.

2. تورم

   در صورت پیچ خوردگی احتمال متورم شدن مفصل انگشت شست، وجود خواهد داشت.

3. کبودی

   احتمال مشاهده کبودی در پوست اطراف مفصل آسیب دیده، وجود خواهد داشت.

4. تغییر شکل مفصل

   این اتفاق می تواند موجب در رفتگی مفصل شست پا شود که شامل تغییر شکل قابل مشاهده آن می گردد.

5. عدم تحمل وزن

   در صورتی که پیچ خوردگی شدید باشد، توانایی مفصل شست برای تحمل وزن بدن، بسیار کاهش می یابد.

6. موجب محدود شدن حرکات

   رگ به رگ شدن انگشت شست اگر شدید باشد، موجب ناتوانی در خم شدن انگشت شست، می گردد.

تشخیص پیچ خوردگی و کشیدگی انگشت شست پا

تشخیص این عارضه و شدت آن، طی مراحل زیر، صورت می گیرد:

1. معاینه فیزیکی

   اولین مرحله شامل معاینه فیزیکی توسط پزشک متخصص ارتوپدی می باشد که با سوالاتی درباره نحوه آسیب دیدگی و بررسی وجود علائمی مانند درد، تورم و کبودی، می باشد و با توجه به شدت پیچ خوردگی، درمان مناسب آن تجویز می گردد.

2. تصویربرداری

   در صورتی که شدت پیچ خوردگی و کشیدگی زیاد باشد، ممکن است نیاز باشد تا برای تشخیص و مشاهده میزان آسیب دیدگی بافت های موجود در مفصل آن ناحیه، تصویربرداری هایی انجام شوند که در ادامه به معرفی و توضیح آن ها می پردازیم:

   • اشعه ایکس

     اشعه ایکس تصاویر واضحی از استخوان ها، به دست می دهد که در صورت وجود در رفتگی و تغییر محل استخوان های مفصل نسبت به یکدیگر، این تغییرات در تصاویر به دست آمده از اشعه ایکس، قابل مشاهده خواهند بود.

   • ام آر آی

     برای تشخیص دقیق تر و همچنین بررسی وضعیت بافت های نرم موجود در مفصل شست پا، تصویربرداری ام آر آی با اشعه رزونانس مغناطیسی، تصاویر واضحی از وضعیت بافت و میزان آسیب به آن ها را، نشان خواهد داد.

اقدامات اولیه پس از رگ به رگ شدن شست پا

فورا پس از آسیب دیدن مفصل شست پا، می توانید اقدامات زیر را، انجام دهید:

1. استراحت

   اولین اقدام پس از آسیب دیدگی استراحت دادن به پا و عدم وارد کردن فشار بر اثر راه رفتن و یا انجام سایر فعالیت ها، می باشد.

2. استفاده از کمپرس یخ

   سرما می تواند به کاهش درد و التهاب کمک نماید. پس قرار دادن کمپرس یخ بر روی مفصل آسیب دیده موجب کاهش این علائم، می گردد. توجه کنید که نباید یخ را به طور مستقیم بر روی پوست قرار دهید، زیرا باعث آسیب رساندن به آن می شود، توصیه می شود که آن را درون حوله بپیچانید و سپس از آن استفاده نمایید. کمپرس یخ را در فواصل زمانی دو ساعته، به مدت 10 تا 20 دقیقه بر روی انگشت پا، بگذارید.

3. بالا نگه داشتن پا

   سعی کنید پای خود را در سطحی بالاتر از سطح بدن و قلب قرار دهید، برای انجام این کار می توانید بالشتی را زیر پای خود قرار دهید. این کار موجب کاهش تورم و التهاب در ناحیه شست پای آسیب دیده، می گردد.

4. فشرده کردن شست پا

   با استفاده از بانداژ، شست و پنچه پا را بپیچانید تا از افزایش تورم آن پیشگیری نمایید. دقت کنیدکه محل بانداژ شده را خیلی سفت نبندید تا مانع از جریان خون و خونرسانی به آن ناحیه، نشوید.

5. دارو درمانی

   در صورتی که دچار درد شدید، می توانید از داروهای ضد درد و یا ضد التهاب غیر استروئیدی مانند استامینوفن و ایبوپروفن، استفاده نمایید تا درد و التهاب، کاهش یابد.

روش های درمان كشیدگی و رگ به رگ شدن شست پا

پس از مراجعه به پزشک و تشخیص میزان آسیب دیدگی، با توجه به شدت آسیب دیدگی نوع درمان مشخص می گردد. در صورتی که آسیب دیدگی خفیف باشد، ممکن است پزشک معالج، درمان هایی مانند استراحت و استفاده از دارو های ضد درد و التهاب را تجویز نماید و اگر شدت پیچ خوردگی زیاد باشد، با توجه به شدت آن و شرایط بیمار ممکن است هرکدام از درمان های زیر، تجویز گردند:

1. استفاده از عصا

   استفاده از عصا، روشی می باشد که باعث می شود تا فشار کمتری به ناحیه آسیب دیده وارد شود تا بافت های آسیب دیده، بتوانند خود را ترمیم نمایند.

2. استفاده از کفش مخصوص

   استفاده از کفش با کفی مناسب، کفی که سفت باشد و مانع از خم شدن شست پا به سمت بالا شود، یکی دیگر از راه هایی است که به بهبود و کاهش درد ناشی از این عارضه، کمک می کند.

3. گچ گرفتن پا

   در پیچ خوردگی های شدید، گچ گرفتن برای بی حرکت کردن پا، می تواند یکی از گزینه های درمانی باشد.

4. باند پیچی کردن (taping)

   در پیچ خوردگی های خفیف می توان با استفاده از باند پیچی کردن و بستن شست در کنار سایر انگشتان پا، آن را ثابت نگه داشت.

5. جراحی

   برخی پیچ خوردگی ها ممکن است به قدری شدید باشند که موجب آسیب به غضروف، در رفتگی مفصل، پارگی شدید تاندون ها و رباط های مفصل شست پا شوند که درمان آن ها نیاز به جراحی پیدا می کند.

فیزیوتراپی رگ به رگ شدن شست پا

از مهمترین اقدامات پس از انجام درمان های لازم برای بهبود رباط های آسیب دیده انگشت پا، بر اثر پیچ خوردگی، توانبخشی و کمک به بازگشت توانایی پای آسیب دیده می باشد که با استفاده از روش های درمانی متنوع فیزیوتراپی، انجام می شود که در ادامه به معرفی و توضیح آن ها می پردازیم:

1. لیزر درمانی

   این روش شامل استفاده از لیزر با توان کم می باشد که موجب تحریک سلول سازی بافت ها و افزایش روند بهبودی، می شود. استفاده از این روش در فیزیوتراپی تحت نظر فیزیوتراپیست، انجام می شود و با توجه به شرایط بیمار و نیاز او و طول موج با شدت مورد نیاز مشخص می گردد. این روش در درمان مشکلات بافت هایی مانند رباط ها، تاندون ها، اعصاب، غضروف ها، عضلات و همچنین استخوان ها، کاربرد دارد و علاوه بر کمک به افزایش سرعت بازسازی سلول ها، در تسکین درد و کاهش التهاب نیز، موثر می باشد.

2. شاک ویو تراپی

   شاک ویو تراپی یکی دیگر از روش های پرکاربرد در فیزیوتراپی می باشد که در درمان مشکلات عضلانی اسکلتی و همچنین ترمیم تاندون ها و رباط ها، کاربرد دارد. در صورتی که پس از انجام بررسی های لازم توسط فیزیوتراپیست، استفاده از این روش درمانی برایتان تجویز گردد، می توانید از مزایای آن بهره ببرید. این روش با استفاده از امواج صوتی، انجام می شود. نفوذ این امواج به عمق بافت ها، منجر به تحریک تسریع رشد سلولی و بازسازی بافت با افزایش فاکتور رشد که در نتیجه آن سنتز پروتئین ها برای ساخت کلاژن (پروتئینی که در ساختار بافت ها وجود دارد و برای ترمیم آن ها ضروری می باشد.) افزایش می یابد، می گردد. این روش در بهبود علائمی مانند درد و التهاب موثر می باشد.

3. ماساژ درمانی

   ماساژ درمانی در فیزیوتراپی به صورت حرفه ای و تخصصی انجام می شود. در این روش فیزیوتراپیست با توجه به میزان و نوع آسیب دیدگی، با استفاده از حرکات دست به وارد کردن فشار هایی با شدت خفیف تا عمیق به بافت ها، متناسب با شرایط بیمار می پردازد. این روش موجب افزایش گردش خون، تسریع بهبود کشیدگی و پیچ خوردگی رباط های آسیب دیده می شود و علاوه بر آن به کاهش درد و تورم، کمک می نماید.

4. ورزش درمانی

   ورزش درمانی یکی دیگر از روش های فیزیوتراپی می باشد که موجب افزایش انعطاف پذیری و تقویت انگشت شست پا، می گردد. عضلات پا، مچ، و ساق، پس از آسیب شست پا، قدرت و انعطاف پذیری خود را از دست می دهند. فیزیوتراپیست با تشخیص میزان ضعف و نیاز و در نظر گرفتن توانایی بیمار، تمرینات خاصی را برای تقویت آن ها به او آموزش می دهد.

5. تمرینات بهبود دامنه حرکتی

   مفصل شست و سایر مفاصل پا، به دلیل محدودیت حرکتی که در دوره درمان و بهبودی داشته اند، دچار خشکی و یا کاهش محدوده حرکتی می گردند که فیزیوتراپیست می تواند با آموزش حرکات کششی و ملایم، به بازیابی حرکت طبیعی آن ها، کمک کند.

6. اولتراسوند تراپی

   این روش از اقدامات توانبخشی در فیزیوتراپی می باشد که با استفاده از دستگاه اولتراسوند، انجام می شود. ارتعاشات ایجاد شده توسط این دستگاه به عمق بافت نفوذ می کنند و باعث ایجاد گرمای عمقی درون بافت می شوند که این گرما، با بهبود گردش خون و افزایش میزان اکسیژن رسانی به بافت های آسیب دیده، موجب تسریع روند بهبودی و افزایش تحریک سلول سازی، می گردد.

7. آموزش به بیمار

   فیزیوتراپیست، فعالیت هایی را که بیمار نباید در طول مدت زمان بهبودی، انجام دهد را به او آموزش می دهد تا بهبودی به درستی و سریع تر حاصل شود. علاوه بر آن در صورتی که نیاز به استفاده از ابزار های کمکی مانند عصای زیر بغل برای راه رفتن، باشد، نحوه استفاده صحیح از آن را نیز به بیمار اموزش خواهد داد.

8. درمان دستی

   فیزیوتراپیست ها با استفاده از درمان دستی و به کارگیری تکنیک های خاصی، با انجام حرکات آرام متناسب با اهداف درمانی ناحیه آسیب دیده به افزایش سرعت روند بهبودی، کمک می نماید. این درمان در بازیابی توانایی حرکت مفاصل و انعطاف پذیری و قدرت عضلاتی که بر اثر بی حرکت ماندن برای مدتی، دچار خشکی و یا ضعیف شده اند، تاثیر بسزایی دارد.

9. سوزن خشک

   سوزن خشک یکی از روش های فیزیوتراپی می باشد که در درمان پیچ خوردگی شست پا، می تواند موثر واقع شود. در این روش سوزن های بسیار نازکی را در مناطق خاصی از ناحیه آسیب دیده در عضلات، قرار می دهند که باعث کاهش درد نقاط ماشه ای (نقاط دردناک در عضله)، کمک می کنند. این روش موجب بهبود جریان خون و همچنین مسدود کردن مسیر انتقال سیگنال های درد از عصب به مغز می گردد.

علت رگ به رگ شدن شست پا چیست؟

رگ به رگ شدن شست پا می تواند بر اثر عوامل زیر، رخ دهد:

1. انجام فعالیت های ورزشی مانند فوتبال، راگبی و کشتی، می تواند باعث بروز این حادثه شوند.
2. مشکلاتی مانند زیاد بودن دامنه حرکتی مچ پا نیز می تواند در بروز این عارضه، نقش داشته باشد.
3. در صورتی که دامنه حرکتی مفصل انگشت شست پا، کم باشد، در معرض رگ به رگ شدن قرار خواهد گرفت.
4. استفاده از کفش ورزشی نامناسب، به طور مثال کفشی که کفی آن بسیار نرم و انعطاف پذیر، باشد.
5. انجام فعالیت های ورزشی و یا بازی بر روی زمین های سفت، از دیگر عوامل بروز این اتفاق می باشد.

عوارض رگ به رگ شدن شست پا

در رفتگی و کشیدگی انگشت شست پا می تواند شامل عوارضی مانند درد و سفتی طولانی مدت در مفصل شست پا، شود. پس توصیه می شود که به طور حتم جلسات فیزیوتراپی را به طور کامل بگذرانید تا به کاهش این عوارض کمک نمایید.

مدت زمان بهبودی

مدت زمان بهبودی با توجه به میزان آسیب دیدگی متفاوت است. در صورتی که رگ به رگ شدن خفیف باشد، طی 2 تا 3 روز می توانید به فعالیت ورزشی خود بازگردید، اما اگر این پیچ خوردگی متوسط و یا شدید باشد، مدت زمان بهبودی از چند هفته تا چند ماه متغیر خواهد بود و در مواردی تا 1 سال هم به طول می انجامد تا بتوانید به انجام فعالیت های ورزشی خود، برگردید.
بدون اجازه پزشک معالج و فیزیوتراپیست، نباید فعالیت های خود را از سر بگیرید، زیرا انجام این کار باعث می شود تا وضعیت آسیب دیدگی بدتر شود و انگشت شستتان، مجددا آسیب ببیند.

6 تمرین ورزشی برای تقویت شست پا

این تمرینات را با دقت و در حالت صحیح خود انجام دهید تا به نتیجه مطلوبی برسید. در انجام آن ها احتیاط کنید و در صورتی که در هر ناحیه از پا احساس درد داشتید، انجام آن را متوقف نمایید.

1. تمرین اول

   • یک حوله کوچک را بر روی زمین قرار دهید و روی صندلی بنشینید.
   • کف پای خود را به طور کامل بر روی حوله قرار دهید.
   • تنها انگشتان پا را حرکت داده و آن ها را به سمت سقف بلند کنید.
   • سپس قبل از اینکه انگشتان پا را قبل از انکه بر روی حوله قرار دهید، تا جایی که ممکن است به سمت جلو بکشید.
   • پاشنه پای خود را ثابت نگه دارید و تنها با استفاده از انگشتان پا، حوله را زیر پای خود و به سمت پاشنه، بکشید.
   • تکرار این حرکت 10-15 بار در 2 تا 3 ست

2. تمرین دوم

   • بر روی زمین بنشینید و پاهایتان را صاف در مقابل خود بکشید.
   • پاشنه های خود را بر روی زمین بگذارید و مچ پا را در حالت خنثی نگه دارید.
   • انگشتان پا را به آرامی و تا حد ممکن به سمت کف پایتان، خم کنید.
   • جهت را عوض کنید و انگشتان پا را به سمت عقب و ساق پا برگردانید.
   • انگشتان را به آرامی به سمت جلو و عقب، حرکت دهید.
   • تکرار این حرکت برای 10-15 بار در 2 تا 3 ست

3. تمرین سوم

   • روی یک صندلی بنشینید و کف پای خود را صاف بر روی زمین بگذارید.
   • شما روی افزایش ارتفاع قوس پای خود بین توپی پا و پاشنه خود تمرکز خواهید کرد.
   • در حالی که پای خود را محکم بر روی زمین داده اید، به آرامی با فشار دادن پنجه پا به زمین، مچ پا را از زمین بلند کنید.
   • دقت کنید که انگشتان پا نباید حین انجام این حرکت، خم شوند.
   • 5 ثانیه در این حالت بمانید.
   • تکرار این حرکت برای 10 بار در 2 تا 3 ست

4. تمرین چهارم

   • رو به دیوار و یا صندلی بایستید.
   • یک پا را عقب تر از پای دوم قرار دهید.
   • دقت کنید تا کف پا کاملا بر روی زمین قرار گرفته باشد و انگشتان کاملا رو به جلو باشند.
   • در حالی که زانوی پای جلویی را خم می کنید، وزن بدن را بر روی آن انتقال دهید.
   • حرکت را تا زمانی که کشیدگی را در پشت ساق پای عقبی خود احساس نمایید، ادامه دهید، به طوری که پاشنه پا از زمین جدا نشود.
   • این حالت را به مدت 30 ثانیه نگه دارید
   • تکرار در 2 تا 3 ست

5. تمرین پنجم

   • بر روی یک صندلی بنشینید.
   • کف پای خود را کاملا و به آرامی بر روی زمین قرار دهید.
   • همانند حالتی که اانگشتان دست را از هم باز می کنید، انگشتان پا را نیز، از هم باز نمایید.
   • این حالت را برای 1 تا 2 ثانیه نگه دارید.
   • تکرار حرکت برای 10-15 در 2 تا 3 ست

6. تمرین ششم

   • بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه، باز کنید.
   • به این دلیل که ممکن است مچ پایتان ضعیف باشد و نتوانید به درستی تعادل خود را حفظ کنید، برای احتیاط، در نزدیکی یک دیار بایستید.
   • هر دو پاشنه پای خود را به طور همزمان از روی زمین بلند کنید و وزن خود را بر روی پنجه پا، منتقل نمایید.
   • مچ پا را تا حد ممکن و میزانی که احساس درد در آن نداشته باشید، از سطح زمین دور کنید.
   • تعادل خود را حفظ کنید و به سمت جلو و یا عقب خم نشوید.
   • به آرامی به حالت قبل برگردید و پاشنه های پاها را بر روی زمین قرار دهید.
   • تکرار برای 10 تا 15 بار در 2 تا 3 ست

چگونه از از رگ به رگ شدن و کشیدگی شست پا، پیشگیری کنیم؟

برخی عوامل خارجی مانند ورزش بر روی چمن مصنوعی و استفاده از کفش نامناسب، احتمال بروز این عارضه را بالا می برند که با رعایت موارد زیر می توانید از بروز آن پیشگیری نمایید:

1. پوشیدن کفش های ورزشی مناسب و استاندارد که بتوانند از پا به خوبی محافظت کنند.
2. انجام تمرینات گرم کردن پیش از شروع فعالیت ورزشی و همچنین سرد کردن پس از پایان ورزش، از موارد بسیار مهمی می باشند که بر کاهش احتمال آسیب به شست پا، تاثیر دارد. همچنین انجام منظم تمرینات تقویتی پا نیز می تواند بسیار کمک کننده باشد. فیزیوتراپیست می تواند نحوه صحیح انجام این تمرینات و همچنین تعداد دفعات انجامشان را به شما آموزش دهد.

سوالات متداول

1. پیچ خوردگی و رگ به رگ شدن شست پا، چه آسیبی به بافت های آن وارد می کند؟

   پیچ خوردگی می تواند موجب آسیب به غضروف (بافتی که استخوان های مفاصل را می پوشاند)، کشیدگی و یا پارگی تاندون ها و رباط ها و همچنین در رفتگی مفصل و ناپایدار شدن آن، گردد.