پای مورتون یا گرفتگی کف پا چیست؟ | علائم، تشخیص و 6 روش درمان

چکیده مطلب

احساس سوزن سوزن شدن و یا تیر کشیدن در کف پا به چه علت است؟
آیا در رابطه با بیماری مورتون نوروما (Morton's Neuroma) شنیده اید؟ به نظر شما این عارضه بیشتر در چه افرادی بروز کرده و دلیل آن چیست؟ علائم و نشانه های دیگر این بیماری کدام اند؟
گرفتگی کف پا پگونه تشخیص داده شده و روش های درمان آن کدام اند؟
همراهان همیشگی رامتن در این مقاله با ما همراه باشید تا علاوه بر مطالعه پاسخ این سوالات، تمرین درمانی ها و راهکار هایی را برای پیشگیری از این عارضه مطالعه نمایید.

انگشت مورتون دقیقا چیست؟

منظور از انگشت مورتون شرایطی است که در آن انگشت دوم شما بلندتر از انگشت شست پا به نظر می رسد. انگشت مورتون بسیار رایج بوده و برخی افراد آن را دارند و برخی دیگر ندارند.
در برخی افراد، انگشت مورتون ممکن است احتمال ایجاد پینه در کف پای شما و برخی دیگر از دردهای پا را افزایش دهد.

مورتون نوروما چیست؟

مورتون نوروما وضعیت دردناکی می باشد که تاثیر آن روی یکی از اعصاب بین انگشتان می باشد. در واقع در این بیماری یک عصب در پا تحریک و ضخیم شده و درد زیادی را به وجود می آورد.

مورتون نوروما در چه ناحیه ای ایجاد می شود؟

معمولاً نوروما بین استخوان های سوم و چهارم انگشتان پا ایجاد می شود، اما احتمال ایجاد آن بین انگشتان دوم و سوم نیز وجود دارد.
زمانی که عصب بین انگشتان پا از فشار یا فشرده شدن بیش از حد رنج می برد، دچار این بیماری می شوید که در نهایت باعث التهاب و تحریک می شود.

نوروم مورتون چقدر شایع است؟

از هر 3 نفر 1 نفر به نوروم مورتون مبتلا هستند. در زنان بیشتر از مردان رخ می دهد که احتمالاً به دلیل مدل کفش است. زنان حدود 8 تا 10 برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به نوروم مورتون هستند.

علائم پای مورتون

علائم و نشانه‌های مورتون نوروما معمولاً به‌طور غیرمنتظره رخ می‌دهند و به مرور زمان بدتر می‌شوند. در ادامه شما را با نشانه های این بیماری به طور دقیق تری آشنا می کنیم:

1. در نوروم مورتون، بافت اطراف یکی از اعصاب منتهی به انگشتان پا ضخیم می شود و باعث ایجاد درد شدید و سوزشی در ناحیه پا می شود.
2. علائم بیرونی نوروم مورتون، مانند یک توده، بسیار نادر است.
3. علامت اصلی درد هنگام تحمل وزن پا است.
4. گاهی اوقات، ممکن است یک درد مبهم به جای درد شدید وجود داشته باشد. در بیشتر موارد، درد بین انگشتان سوم و چهارم احساس می شود. به طور معمول، بیمار به طور ناگهانی در حین راه رفتن احساس درد می کند و باید بایستد و کفش خود را در بیاورد.
5. درد سوزشی که می تواند به طور ناگهانی هنگام راه رفتن شروع شود
6. بی حسی ممکن است بر انگشتان پا تأثیر بگذارد.

در ابتدا، زمانی که فرد کفش‌های تنگ، باریک یا پاشنه بلند می‌پوشد یا درگیر فعالیت‌هایی می‌شود که به پا فشار وارد می‌کند، درد ممکن است بسیار آشکارتر شود. علائم ممکن است مداوم باشد و برای روزها و حتی هفته ها ادامه داشته باشد.
علائم ممکن است آنقدر شدید شود که افراد مبتلا در مورد راه رفتن یا حتی قرار دادن پای خود روی زمین مضطرب شوند. با این حال، در برخی موارد، نوروما بدون علامت است.

چه افرادی بیش از دیگران در معرض ابتلا به نوروم مورتون قرار دارند؟

افراد زیر می توانند کاندیدای دریافت این بیماری باشند:

1. افرادی که دارای صافی کف پا می باشند.
2. افرادی که در زمان تولد دارای انگشتان غیرعادی بودند.
3. افرادی که به بیماری های دیگری مانند انگشت چکشی و یا بونیون مبتلا می باشند.
4. ورزشکارانی که به طور حرفه ای فعالیت هایی مانند تنیس و دو را انجام می دهند.
5. افرادی که بیش از حد از کفش های پاشنه بلند، نوک تیز و تنگ استفاده می کنند.

روش های تشخیص موتون نوروما

برای تشخیص این عارضه از روش های زیر کمک گرفته می شود:

1. معاینه فیزیکی

   پزشک از بیمار می‌خواهد درد و شدت آن و زمان شروع علائم را شرح دهد. همچنین سوالاتی در خصوص اینکه چه نوع کفش هایی می پوشند و در مورد شغل، سبک زندگی و سرگرمی نیز از او می پرسد.
   در ادامه پزشک پا را معاینه کرده و سعی می کند محل عصب آسیب دیده را پیدا کند.

2. اشعه ایکس

   می تواند آسیب های دیگر پا، مانند شکستگی استرس را رد کند.

3. اسکن های اولتراسوند

   این اسکن ها که معمولا ارزان قیمت نیز می باشند، نیازی به اشعه ندارند و می توانند نوروم مورتون را با دقتی مشابه ام آر آی شناسایی کنند. همچنین می توانند به تشخیص نوروم مورتون از سایر بیماری های مشابه مانند سینوویت کمک کند.

4. ام آر آی

   یک آزمایش تصویربرداری است که می‌تواند نوروم مورتون را حتی در صورت عدم وجود علائم تشخیص دهد.

5. الکترومیوگرافی

   این تست فعالیت الکتریکی اعصاب و ماهیچه های شما را اندازه گیری می کند و شرایط عصبی را که می‌توانند باعث علائمی مانند نوروم مورتون شوند را رد می نماید.

روش های درمان پای مورتون

درمان به عوامل مختلفی از جمله شدت علائم، چه مدت حضور دارند و آیا درمان خانگی امتحان شده است یا خیر، بستگی دارد.
هر چه این بیماری زودتر تشخیص داده شود، احتمال کمتری دارد که فرد به جراحی نیاز داشته باشد. در ادامه شما را به طور دقیق با روش های درمان این عارضه آشنا می کنیم:

1. درمان های اولیه

   اگر دچار گرفتگی در پای خود شدید، بهتر است تا در ابتدا روش های زیر را برای کاهش درد خود استفاده کنید:
   • استراحت دادن به پا و ماساژ انگشتان آسیب دیده
   • اصلاح فعالیت‌ها، به عنوان مثال، اجتناب از فعالیت‌هایی که فشار مکرر بر نوروما وارد می‌کنند، تا زمانی که وضعیت بهبود یابد.
   • اگر دارای اضافه وزن هستید، وزنتان را کاهش دهید.
   • از برخی وسایل طبی استفاده داشته باشید. به عنوان مثال گذاشتن یک پد نرم برای برجستگی های زیر پای شما می تواند تا حد زیادی به کاهش فشار روی عصب کمک نماید.
   • برای کاهش درد می توانید از دارو های مسکن نیز استفاده داشته باشید.

2. سرما و گرما درمانی

   مقداری یخ را درون پارچه ای تمیز گذاشته و سپس روی کف پای خود قرار دهید. بعد از آن همین کار را با استفاده از یک کیسه آب گرم انجام دهید و بعد از آن به طور مجدد از کیسه سرد استفاده کنید. این کنتراست و تضاد ایجاد شده نقش موثری در کاهش التهاب و همچنین درمان مواردی مانند خواب رفتن دست و پا دارد.

3. استفاده از وسایل ارتز

   با استفاده از ارتز های سفارشی ساخته شده، می توانید شرایط فشار روی عصب را کاهش دهید. پزشک یا فیزیوتراپیست در این زمینه راهنمایی های لازم را به شما خواهند داد.

4. فیزیوتراپی

   یکی دیگر از درمان های موثر و محافظه کارانه برای این بیماری، فیزیوتراپی می باشد. تمرینات فیزیوتراپی می توانند عضلات پای شما را تقویت و کشش دهند. این درمان با استفاده از تکنیک های زیر به رفع درد کمک می کند:

   1. درمان های دستی

      در این روش فیزیوتراپیست با استفاده از ماساژ بافت نرم، کشش دادن به مفصل و حرکت دادن به مفصل به بازیابی تحرک و محدوده حرکت پا و اعصاب آن کمک می کند.

   2. ورزش درمانی

      ورزش درمانی که شامل تمرین های تقویتی و کششی می باشد، می تواند به بازیابی دامنه حرکتی پرداخته و همچنین دامنه حرکتی پا و عضلات آن را تقویت نماید. در عنوان بعدی شما را با برخی از تکنیک های موثر آشنا می کنیم.

   3. طب سوزنی

      در این روش سوزن در نقاط مخصوص و تعیین شده قرار داده می شود تا پیام عصبی و فاکتور های رشد آزاد شوند. طب سوزنی می تواند یک تسکین دائمی برای التهاب بافت باشد.

   4. شاک ویوتراپی

      این روش که یکی از درمان های جدید فیزیوتراپی است، نقش موثری در درمان درد پایدار کف پا دارد.

5. تزریق درمانی

   درمان موثر دیگر، تزریق درمانی است که از انواع زیر برای پای مورتون استفاده می شود:

   • تزریق کورتیکواستروئید

     یک داروی استروئیدی که التهاب و درد را کاهش می دهد، در ناحیه نوروما تزریق می گردد. تنها تعداد محدودی از تزریق توصیه می شود، زیرا ممکن است عوارض جانبی مانند فشار خون بالا و افزایش وزن داشته باشد.

   • اوزون درمانی

     در این روش از تزریق پرولوزون یا گاز اکسیژن فعال به اطراف ناحیه عصب پا استفاده می شود. اوزون درمانی نقش به سزایی در بهبود عصب و تقویت ناحیه آسیب دیده دارد و می تواند این درد را تا مدت زمان طولانی تری نسبت به روش قبلی رفع کند.

6. جراحی

   اگر سایر روش های درمانی مؤثر نبودند و علائم پس از 9 تا 12 ماه ادامه یافت، ممکن است جراحی توصیه شود.
   جراحی معمولاً مؤثر است، اما می تواند منجر به بی حسی دائمی در انگشتان آسیب دیده شود. به همین دلیل است که پزشکان در ابتدا گزینه های دیگر را امتحان می کنند.

   جراحی شامل برداشتن عصب یا برداشتن فشار روی عصب با برش رباط‌های اطراف یا بافت فیبری است. در ادامه بیشتر آن ها را توضیح می دهیم:

   • برداشتن مفصل

     قسمت کوچکی از یکی از مفاصل انگشت پا برداشته می شود. اصطلاح فنی برای این عمل آرتروپلاستی مفصل بین فالانژیال است.

   • آرترودزیس

     کل مفصل انگشت پا برداشته می‌شود و به انتهای استخوان‌ها اجازه داده می‌شود تا بهبود یافته و دوباره به خود بپیوندند. اصطلاح فنی آن آرترودز مفصل بین فالانژیال است.

ورزش درمانی گرفتگی کف پا

تکنیک های زیر می توانند نقش به سزایی در کاهش درد و التهاب و بهبود ناحیه مورد نظر شما داشته باشند:

1. کشش فاسیت کف پا

   • بنشینید و پاهایتان را رو به روی خود دراز کنید.
   • سپس آن ها را به طرف استخوان ساق پا کشش دهید.
   • توجه کنید که این میزان کشش باید خفیف باشد.
   • انجام این حرکت می تواند در زمان بیدار شدن از خواب و قبل از اینکه بایستید باشد،
   • این کشش با درآوردن کفش‌ها موثرتر است. 30 ثانیه نگه دارید و 3 بار در هر طرف تکرار کنید.

2. تقویت کردن عضله درون پا

   • یک حوله کوپک روی کف زمین بگذارید.
   • سپس سعس کنید تا با کمک انگشتان پای خود، حوله را از روی زمین بلند کنید.
   • قبل از اینکه به طور مجدد حوله را بردارید، تا حد ممکن انگشتان خود را بکشید.
   • تکرار 3 ست 10 تایی

3. تعادل روی یک پا

   • روی سطح صاف و نزدیک به یک میز و یا دیوار بایستید و سپس سعی کنید تا وزن خود را روی یکی از پاهایتان بیندازید.
   • 30 ثانیه این شرایط را نگه دارید. تکرار 3 بار برای هر پا

چه چیزی باعث نوروم مورتون می شود؟

یک عصب تحریک شده یا آسیب دیده بین استخوان های پا باعث نوروم مورتون می شود. علل شایع واکنش عصب به این طریق عبارتند از:

• متولد شدن با مشکل مادرزادی پا.
• فشار آوردن به پا در حین دویدن در حین ورزش های خاص.
• پوشیدن کفش هایی که استایل را بر حمایت از پا ترجیح می دهند.

آیا نوروم مورتون پس از درمان می تواند عود کند؟

بله، این احتمال وجود دارد تا پس از درمان با علائم این بیماری مواجه شوید، بهتر است تا در رابطه با مراحل بعد از درمان خود با پزشک مشورت داشته باشید.

چگونه از بروز پای مورتون جلوگیری کنم؟

برخی از کارهای ساده ای که می توانید برای مراقبت از پاهای خود و جلوگیری از بروز این عارضه انجام دهید، عبارتند از:

1. کفش‌های راحت وخوب بپوشید و از پوشیدن کفش هایی با نوک تیز خودداری کنید.
2. یک کفی برای پشتیبانی از قوس به کفش خود اضافه کنید.
3. برای مدت طولانی کفش های تنگ یا پاشنه بلند نپوشید.
4. وزن خود را سالم نگه دارید، زیرا افزایش وزن اضافی فشار بیشتری به پای شما وارد می کنند.
5. اگر فعالیت های ورزشی حرفه ای انجام می دهید، برای اینکه فشار کمتری به پاهایتان وارد شود، با مربی خود صحبت نمایید.
6. همچنین می توانید از کفش هایی با کفی مناسب است

زمان مراجعه به پزشک

اگر با موارد زیر مواجه شدید، به پزشک متخصص مراجعه داشته باشید:

1. درد شدیدی که در فعالیت های روزانه شما اختلال ایجاد می کند.
2. دردی که همچنان بدتر می شود یا عود می کند.
3. دردی که پس از دو هفته درمان خانگی از بین نمی رود.
4. گزگز یا بی حسی شدن پای شما

سوالات متداول

1. آیا احساس سوزش در پنجه پا و درد کف پا خطرناک می باشد؟

   به طور کلی اگر در ناحیه پا بیش از چند روز احساس درد داشتید، نباید آن را نادیده بگیرید و سریعا به پزشک متخصص مراجعه داشته باشید.

2. این بیماری اغلب در چه سنی رخ می دهد؟

   با وجود اینکه معمولا افراد بین 40 الی 50 سال به این عارضه مبتلا می شوند، اما نمی توان رده سنی دقیقی را برای آن در نظر گرفت و ممکن است هر فردی در هر سنی به این عارضه دچار شود.

3. آیا نوروم مورتون از بین خواهد رفت؟

   هنگامی که نوروم مورتون شکل گرفت، از بین نمی رود. با این حال، درد می تواند بهبود یابد یا حتی ناپدید شود. هر چه زودتر برای درمان اقدام کنید، شانس بیشتری برای رفع درد دارید.