خار پاشنه | علل، علائم، تشخیص، روشهای درمان فیزیوتراپی و ورزشها

آیا این مطلب برای شما مفید است؟

خار پاشنه چیست و چه درمانی دارد؟ این عارضه یکی از مشکلات شایع در پا است که به طور قابل‌توجهی بر راه رفتن افراد تأثیر می‌گذارد. تشخیص دقیق و به‌موقع خار پاشنه اهمیت بسیاری دارد تا بتوان از تشدید مشکل جلوگیری کرد و روش‌های درمان مناسب را انتخاب کرد.
اما خار پاشنه از چه چیزی به وجود می‌آید؟ در ادامه علل، روش‌های تشخیص و روش‌های مختلف درمان خار پاشنه را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
هدف این مطلب، ارائه اطلاعات لازم درباره خار پاشنه، شناخت علل و علائم آن، تشخیص به‌موقع و ارائه راه‌های مؤثر درمانی است تا افراد بتوانند از درد و ناتوانی‌های ناشی از این مشکل رهایی یابند. پس در این مطلب با رامتن همراه باشید.

خار پاشنه چيست؟

خار پاشنه استخوانی بسیار ظریف و کوچک می باشد که در بعضی از مواقع ممکن است در پاشنه پای انسان به وجود آید. مچ پای انسان از هفت استخوان تشکیل شده است که بزرگترین این استخوان ها پاشنه پا می باشد. در بعضی از مواقع ممکن است زائده ای کوچک و خار مانندی بر روی پاشنه پا ایجاد شود که هنگامی که فرد راه می رود این عارضه به پاشنه فشار می‌ آورد و فرد احساس درد شدیدی می کند. به این زائده خار پاشنه می گویند.
از کجا بفهمیم خار پاشنه داریم؟
در ادامه به پاسخ این سوال که خار پاشنه چه علائمی دارد، پرداخته‌ایم:

1. یکی از علائم خار پاشنه، درد در زیر پاشنه می باشد که این دردها از کف پا منتشر می ‌شوند و به سمت پاشنه پیشروی می کنند.
2. این دردها معمولا به صورت تیز و ناگهانی در زیر پاشنه پا حس می شوند.
3. در بیشتر مواقع بیماران بیان می ‌کنند که این درد در صبح شدید تر می‌ باشد، ولی هنگامی که به فعالیت های روزانه مشغول می ‌شوند، کمتر می ‌شود، ولی مجدداً هنگامی که به شب نزدیک می‌ شوند و از فعالیت هایشان‌ کم می شود این درد، دوباره باز می گردد.

اگر با علائم خار پاشنه مواجه شدید، مشاوره با پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست مناسب برای تشخیص دقیق و برنامه ریزی برای برنامه درمانی مناسب لازم است.

علت خار پاشنه

رباط کف پا به دلیل استفاده مکرر از پاشنه پا، ممکن است التهاب پیدا کند. وقتی که فشار و کشش های بیش از اندازه به این رباط وارد می شود، کف پا دچار التهاب های پی در پی می شود و خار پاشنه را به وجود می‌ آورد. وقتی که پلانتار فاشیا به مرور زمان دچار این گونه کشش ها می شود، ضخیم و ضخیم تر می شود و در این حالت انعطاف پذیری‌ خود را از دست می‌ دهد. در بیشتر مواقع کسانی دچار خار پاشنه می شوند که ورزش هایی چون دو، دو با مانع، رقصیدن و ... را انجام می دهند. در ادامه چند نمونه دیگر از عللی که باعث این عارضه می شوند اشاره کرده‌ایم:

1. اور پرونشین بیشتر دوندگان به بیماری پرونشین مبتلا می شوند، زیرا هنگامی که در حال دویدن هستند پایشان به داخل کف پا چرخش پیدا می کند. فشار زیادی به کف پای دوندگان وارد می شود و این امر منجر به کشش بیش از حد پلانتار فاشیا می شود. بیماری پرونیشن باعث به وجود آمدن قوس کف پا و یا حاد تر شدن قوس کف پا را به دنبال دارد.
2. زیاد بودن قوس کف پا افرادی که کف پایشان قوس بیش از حدی دارد، در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند.
3. سفت بودن عضله‌های ساق پا در افرادی که عضلات پای آنها بسیار سفت است، این سفتی باعث چرخش رو به داخل یا همان پرونیشن مزمن می‌ شود که در نتیجه آن پلانتار فاشیا دچار التهاب می شود.
4. استفاده نکردن از کفش مناسب بسیاری از افراد هنگامی که به پیاده روی های طولانی می روند از کفش های مناسب استفاده نمی کنند. کفش های نامناسب به هیچ عنوان نمی توانند از کف پای شما مراقبت کنند و این باعث می شود که به پا آسیب وارد شود، همین موضوع می ‌تواند یکی از علت های به وجود آمدن خار پاشنه باشد.
5. اضافه وزن کسانی که از چاقی مفرط رنج می برند و دارای اضافه وزن هستند، به این دلیل که پا تمام وزن را تحمل می کند، بر اثر فشار زیاد، دچار خار پاشنه می شود.
6. آسیب دیدگی‌های پیشین در بعضی از مواقع ممکن است که افراد در گذشته های‌ دور دچار این عارضه شده باشند، ولی این آسیب دیدگی‌ را به طور کامل درمان نکرده باشند. همین امر باعث می ‌شود که پلانتار فاشیا دوباره ملتهب شود.

تشخیص خار پاشنه

هنگامی که نزد پزشک می روید، پزشک با معاینه دقیق قسمت محل درد را به خوبی بررسی می کند. در بعضی از مواقع ممکن است پزشک هنگام لمس کف پای شما به خار پاشنه پی ببرد، ولی در بعضی از مواقع ممکن است این عارضه احساس نشود. بنابراین پزشک برای شما پرتو نگاری را تجویز می کند.

روش‌های درمان خار پاشنه

خار پاشنه را چگونه از بین ببریم؟ در بعضی از مواقع ممکن است شما استراحت کافی داشته باشید ولی متاسفانه درد پاشنه پا از بین نرود و یا هنگامی که در حال انجام فعالیت های روزانه خود می باشید، این دردها دوباره عود کنند. اگر متوجه شدید که این دردها برای مدت زمان طولانی باقی می مانند، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک معالج ممکن است هر یک از روش های درمانی زیر را به شما پیشنهاد دهد:

1. کفش طبی

   پزشک برای اینکه شما بتوانید کارهای روزانه خود را به راحتی انجام دهید و فشار بر روی پاشنه پا کمتر شود به شما توصیه می کند که از کفی های حمایت کننده قوس کف پا و یا اینکه از کفش های طبی استفاده کنید.

2. اسپلینت شبانه

   در بعضی از مواقع پزشک و یا فیزیوتراپیست به بیماران توصیه می ‌کنند در هنگام خواب از اسپلینت شبانه استفاده کنند. این اسپلینت ها باعث می شوند در طول شب پلانتار فاشیا و تاندون های آشیل به صورت ریلکس و با کشش بسیار ملایم در طول شب قرار داشته باشند.

3. فیزیوتراپی

   در بعضی از مواقع پزشک به شما توصیه می کند حتماً نزد متخصص فیزیوتراپی بروید تا ایشان بر اساس نساز شما، طرح درمانی مناسب را برنامه ریزی کند. درمان‌های فیزیوتراپی خار پاشنه می توانند شامل یک یا ترکیبی از موارد زیر باشند:

   • الکتروتراپی

     ممکن است در بعضی از مواقع پزشک برای تسکین درد به بیمار الکتروتراپی را پیشنهاد کند. الکتروتراپی مانند لیزر یا اولتراسوند باعث می‌ شود درد خار پاشنه از بین برود. در درمان با اولتراسوند پزشک از امواج صوتی با فرکانس های بالا استفاده می کند. هنگامی که این صوت در عمق بافت ها رسوخ می کند، باعث ترمیم و گردش خون و اکسیژن رسانی به بافت ها می شود و در نتیجه درد ها التیام پیدا می کنند.

   • طب سوزنی

     بعضی از بیماری ها می توانند برای اینکه درد های خود را کاهش دهند و بتوانند نتیجه دلخواهی را به راحتی به دست آورند، می توانند از طب سوزنی استفاده کنند. به این صورت که درمانگر با کمک یک سری از سوزن های نازک فلزی بلند نقاط ماشه ای پاشنه پا را تحریک می کند، این تحریکات عضله ای‌ باعث اکسیژن رسانی و خون رسانی و همچنین کاهش درد در پاشنه شما می شود.

   • ماساژ درمانی

     کسانی که به خار پاشنه مبتلا شده اند، می توانند از ماساژ درمانی به عنوان یکی از درمان ها استفاده کنند. به این صورت که بهتر است شما پاشنه پای خود را با روغن بادام تلخ و یا روغن نارگیل قبل و یا بعد از کشش های ورزشی ماساژ دهید.

4. تزریق درمانی

   در بعضی از مواقع ممکن است پزشک در کنار روش های درمانی دیگر برای شما تزریق کورتیکواستروئید را تجویز کند. تزریق این دارو در از بین رفتن خار پاشنه موثر است. اگر تعداد دفعات این تزریق زیاد شود، ممکن است یک سری عوارضی را به وجود بیاورد، به همین دلیل باید به پزشک مجرب برای درمان مراجعه کنید.

تمرینات ورزشی برای درمان خار پاشنه

در این بخش قصد داریم تا شما را با دو تمرین ورزشی برای درمان خار پاشنه آشنا نماییم.

1. ورزش با کش ورزشی یکی از بهترین ورزش ها برای درمان خار پاشنه، ورزش با کش ورزشی می باشد. به این صورت که شما باید بر روی زمین بنشینید، کمر خود را صاف نگه دارید و پاها را مقابل خود دراز کنید، بعد از آن کمربند را بر روی کف پای خود قرار دهید و کش ورزشی را به سمت خود بکشید. این حالت حرکتی را حدود ۲۰ تا ۳۰ ثانیه نگه دارید. این ورزش بهتر است در ۲۰ ست حداقل روزی دو تا سه بار انجام شود.
2. ورزش با توپ شما می توانید این ورزش را با یک توپ کوچک انجام دهید. به این صورت که این توپ کوچک را در زیر کف پای خود قرار داده و آن را به آرامی فشار دهید و به سمت جلو هدایت کنید. به این ترتیب که از سمت نوک انگشتان تا پاشنه پا این حرکت ادامه داشته باشد این ورزش باعث ماساژ کف پا و کاهش درد ان می شود.

نکاتی برای درمان خار پاشنه

رعایت نکات زیر در بهبود خار پاشنه موثر هستند:

1. سعی کنید از کفش های مناسب برای محافظت از پای خود، استفاده کنید.
2. تا جایی که می‌ توانید از پوشیدن کفش های تنگ و پاشنه بلند خودداری کنید.
3. سعی کنید وزن خود را کاهش دهید.
4. سعی کنید در رژیم غذایی خود از سبزیجات، میوه ها و غلات ها حتماً به طور مرتب استفاده کنید.
5. برای اینکه بتوانید فشار را از پاشنه های خود دور کنید، حتما از بالشتک های پاشنه پا در کفش ها و دمپایی های خود استفاده کنید.
6. حتماً باید در طول روز به پاهای خود استراحت بدهید. این استراحت موجب می‌ شود که سریع بهبود یابید.
7. هنگامی که در حال استراحت هستید، حتماً پاهای خود را بالا نگه دارید.
8. کسانی که به خار پاشنه مبتلا هستند، باید سعی کنند به هیچ عنوان پابرهنه نباشند؛ به خصوص روی سطح هایی که بسیار سخت هستند، راه نروند.
9. هنگامی که صبح از خواب بلند می شوید، حتما پاهای خود را کشش دهید.
10. سعی کنید در طول روز که مشغول کارهای روزانه خود هستید از ایستادن برای ساعت های طولانی خودداری کنید.
11. با پزشک خود مشورت کنید تا اگر نیاز به مصرف مکمل های کلسیم و منیزیم ضروری بود، از آنها استفاده کنید.
12. می توانید از مکمل های اسید چرب یا همان امگا ۳ یا قرص های زنجبیل در روز ۲ تا ۳ بار استفاده کنید.
13. برای روند بهبود می ‌توانید پاشنه آسیب دیده خود را در زیر نور خورشید صبحگاهی قرار دهید.
14. کسانی که دچار بیماری خار پاشنه هستند، باید سعی کنند از استرس دوری کنند.
15. می توانید از ورزش های یوگا و مدیتیشن برای بهبود روند درمانی خود استفاده کنید.
16. طب سوزنی می تواند کمک شایانی برای رفع التهاب و کم شدن درد انجام دهد.

اگر خار پاشنه درمان نشود، چه می‌شود؟

این مشکل می‌تواند تأثیر زیادی بر روی کیفیت زندگی افراد داشته باشد. عوارض خار پاشنه عبارت‌اند از:

1. درد شدید علائم اصلی خار پاشنه شامل درد و التهاب در منطقه پاشنه است. این درد معمولاً در اولین قدم های صبحگاهی یا پس از استراحت طولانی احساس می‌شود. در طول روز نیز ممکن است درد افزایش یابد.
2. محدودیت در فعالیت‌ها در صورتی که خار پاشنه تشدید شود، می‌تواند باعث محدودیت در انجام فعالیت‌های روزمره، مثل پیاده‌روی و ورزش، شود.
3. تغییر در الگوی راه رفتن برای تسهیل درد، برخی افراد در الگوی راه رفتن خود تغییراتی به وجود می‌ آورند که ممکن است منجر به مشکلات دیگری در اندام‌های دیگر بشود.
4. تغییر در کیفیت زندگی به دلیل درد و مشکلاتی که با خار پاشنه همراه است، تغییرات نامطلوبی در کیفیت زندگی افراد ایجاد می شود.

سوالات متداول

1. آیا خار پاشنه خطرناک است؟

   خار پاشنه به طور کلی خطرناک نیست. این مشکل معمولاً با درد و التهاب در منطقه پاشنه همراه است، اما معمولا نهایتاً با رعایت توصیه‌های پزشکی و بهره‌گیری از روش‌های درمانی مناسب قابل درمان است.

2. تفاوت خار پاشنه با التهاب پلانتار چیست؟

   در بیشتر مواقع بیمار خار پاشنه را با یک بیماری دیگری به نام التهاب رباط کف پا اشتباه می گیرد. التهاب رباط کف پا که به التهاب پلانتار فاشیا معروف است، از یک نوار کشیده تشکیل شده است که کل کف پا تا پاشنه پا را در بر می ‌گیرد که همان قوس کف پا محسوب می شود. هنگامی که این نوار ملتهب می شود، باعث درد در کف پا و پاشنه پا می شود.

3. آیا روش های خانگی برای درمان خار پاشنه موثر هستند؟

   استفاده از روش‎های خانگی برای درمان این مشکل توصیه نمی شود، زیرا این روش ها اثرگذاری مثبتی ندارند.