شکستگی انگشتان پا | علائم و تشخیص شکستگی | ورزش و فیزیوتراپی

چکیده مطلب

یکی از شکستگی های رایج در ناحیه پا، شکستگی انگشتان پا می باشد. این شکستگی به چه علت اتفاق می افتد؟ راه های تشخیص و درمان آن کدامند؟ چگونه می توان به بهبود سریع تر این شکستگی کمک کرد؟
در این مقاله به بررسی علل، علائم، روش های درمان و همچنین راهکار هایی که به ترمیم سریع تر این عارضه کمک می کنند، پرداخته ایم. با ما همراه باشید.

شکستگی انگشتان پا چیست؟

یکی از شکستگی هایی که ممکن است در ناحیه پا رخ دهد، مربوط به انگشتان می باشد. این شکستگی ها می توانند بر اثر عوامل متعددی مانند افتادن یک جسم سنگین بر روی انگشتان پا و یا برخورد پا با یک جسم سخت، رخ دهند. گاهی بر اثر انجام حرکات تکراری که فشار های مکرر بر انگشتان پا وارد می کنند، انگشتان دچار شکستگی های فشاری می شوند. در اغلب موارد این شکستگی ها با استراحت و یا تغییر در فعالیت ها، ترمیم می یابند.

علائم شکستگی انگشتان پا

در صورت رو به رو شدن با چنین عارضه ای، با یک و یا چند علائم زیر مواجه خواهید شد:

1. درد

   شایع ترین نشانه شکستگی استخوان انگشت پا، درد پس از آسیب دیدگی و همچنین هنگام راه رفتن و تحمل وزن، می باشد.

2. تورم

   به طور معمول شکستگی انگشت پا، با تورم همراه است که حرکت انگشت را محدود می کند و امکان دارد که انگشتان مجاور آن نیز دچار تورم شوند.

3. کبودی

   کبودی در اطراف استخوان شکسته انگشت پا، یکی دیگر از علائم شکستگی آن می باشد.

4. بی حسی

   احتمال بی حسی انگشت پا بر اثر شکستگی و فشار بر اعصابی که از آن انگشت می گذرند، وجود دارد.

5. باز شدن پوست

   در صورتی که شکستگی شدید باشد، ممکن است استخوان بافت ها و پوست اطراف خود را پاره کند و باعث ایجاد زخم در آن ناحیه شود.

تشخیص شکستگی انگشتان پا

هنگام مراجعه به متخصص ارتوپدی، مراحل زیر جهت بررسی وجود شکستگی در انگشتان پا انجام می شوند:

1. معاینه فیزیکی

   اولین مرحله انجام معاینه فیزیکی می باشد که با پرسش هایی درباره نحوه ضربه خوردن و علت آسیب دیدگی انگشت پا، شروع می شود و سپس انگشت از نظر ظاهری بررسی می شود. در معاینه فیزیکی وجود تورم، کبودی، بی حسی، وجود زخم های باز و همچنین تغییر شکل استخوان، مورد بررسی قرار می گیرد.

2. تصویر برداری

   پزشک معالج ممکن است برای اطمینان از وجود شکستگی و یا مشخص شدن میزان شکستگی ایجاد شده، انجام تصویر برداری هایی را توصیه کند. این تصویر برداری ها شامل موارد زیر می باشند:

   • اشعه ایکس (X-ray)

     تصاویر بدست آمده از اشعه ایکس، وضعیت استخوان ها و وجود شکستگی در آن ها را به وضوح، نشان می دهند. برخی از شکستگی ها مانند ترک خوردگی های کوچک ممکن است در تصاویر اشعه ایکس مشخص نشوند.

   • ام آر آی (MRI)

     در صورتی که پزشک معالج، نتواند شکستگی های فشاری را در تصاویر اشعه ایکس تشخیص دهد، ممکن است تصویر برداری ام آر آی را برای تشخیص دقیق تر پیشنهاد دهد. ام آر آی می تواند تغییراتی در استخوان را که ممکن است نشان دهنده وجود شکستگی در آن باشند را نشان دهد.

اقدامات اولیه پس از شکستگی انگشت پا

در صورتی که فکر می کنید دچار شکستگی انگشت پا شده اید، توصیه می شود که پیش از مراجعه به متخصص ارتوپدی، اقدامات اولیه زیر را انجام دهید:

1. استراحت

   در صورتی که انگشتتان آسیب دیده است، سعی کنید تا فشاری بر آن وارد نکنید. تا حد ممکن استراحت کنید، راه نروید و یا در صورت لزوم به راه رفتن و یا ایستادن، از عصا کمک بگیرید.

2. بالا نگه داشتن پا

   اگر انگشت پا آسیب دیده باشد، آن را بالاتر از سطح قلب نگه دارید تا تورم و التهاب آن کاهش یابد. برای انجام این کار می توانید زیر پای آسیب دیده خود، بالشت قرار دهید.

3. کمپرس یخ

   با استفاده از کمپرس یخ، به کاهش درد، تورم و التهاب، کمک کنید. می توانید کمپرس یخ را به مدت 10 تا 15 دقیقه بر روی ناحیه دردناک قرار دهید، دقت کنید یخ را به طور مستقیم بر روی پوست قرار ندهید و آن را درون حوله بپیچانید، زیرا تماس مستقیم آن با یخ، باعث آسیب به پوست می شود.

درمان شکستگی انگشت پا

درمان شکستگی انگشتان پا به شدت و ناحیه شکستگی آن ها بستگی دارد و به طور معمول شامل درمان های زیر می باشد:

1. جا اندازی

   در صورتی که شکستگی شامل جابجا شدن استخوان باشد، پس از تزریق بی حسی موضعی، پزشک معالج اقدام به جا اندازی استخوان و قرار دادن آن در موقعیت صحیح خود می نماید. پس از جا اندازی باید به وسیله ی آتل، انگشت را ثابت نگه داشت.

2. آتل بندی

   آتل بندی در شکستگی های جزئی و یا ترک خوردگی استخوان، به بی حرکت کردن انگشت تا زمانی که استخوان خود را ترمیم کند و به بهودی کامل برسد، کمک می کند.

3. گچ گرفتن

   به طور معمول برای شکستگی های کوچک استفاده از گچ، نیاز نیست، اما برای موارد جدی تر و یا شکستگی انگشت بزرگ پا، از گچ برای درمان آن استفاده می شود. همچنین اگر علاوه بر انگشت، پا نیز دچار شکستگی شده باشد و یا درمان آن نیاز به جراحی داشته باشد، استفاده از گچ ضروری می باشد.

4. استفاده از باند

   در صورتی که شکستگی جزئی باشد، می توان انگشت شکسته را با استفاده از باند به انگشت کناری آن ببندید تا از حرکت کردن آن پیشگیری کنید. برای انجام این کار، نباید آن را محکم ببندید تا مانع از جریان خون نشوید. همچنین بین انگشتان باید یک تکه پنبه و یا گاز استریل قرار دهید تا از تاول زدن و یا زخم شدن پوست انگشتانی که در کنار هم قرار می گیرند، پیشگیری کرد.

5. دارو درمانی

   در صورتی که بر اثر شکستگی انگشت پا، پوست دچار زخم شده باشد، به طور معمول آنتی بیوتیک جهت پیشگیری از عفونت تجویز می شود. علاوه بر این جهت تسکین درد، می توان از دارو های ضد درد مانند استامینوفن و یا ایبوپروفن استفاده کرد.

6. جراحی

   در صورت باز بودن شکستگی و یا شکستگی شدید، برای ترمیم تکه های شکسته استخوان و یا تنظیم مجدد استخوان های شکسته، انجام عمل جراحی، لازم باشد. پس از جراحی، برای ثابت نگه داشتن انگشتان در طول مدتی که استخوان در حال ترمیم خود می باشد، از گچ استفاده می شود.

فیزیوتراپی بعد از درمان شکستگی انگشتان پا

پس از ترمیم استخوان شکسته و باز کردن گچ یا آتل، متوجه می شوید که مفاصل انگشت شکسته، دچار محدودیت حرکتی شده اند و قدرت آن ها کمتر شده است. فیزیوتراپی با هدف افزایش قدرت و بازگرداندن عملکرد انگشتان و همچنین بالا بردن انعطاف پذیری انگشت های آسیب دیده، انجام می شود. فیزیوتراپیست با توجه به شدت و نوع شکستگی، روش درمانی متناسب با شرایط بیمار را با او در میان می گذارد. برخی از روش های درمانی فیزیوتراپی شامل موارد زیر می باشند:

1. تحریک الکتریکی عصب ‌ها

   تحریک الکتریکی عصب با دستگاه TENS یکی از پر کاربردترین دستگاه های الکتروتراپی می باشد که در فیزیوتراپی از آن استفاده می شود. در این روش با استفاده از امواج الکتریکی به مانع از رسیدن سیگنال های درد به مغز می گردند و باعث تسکین آن می شوند.

2. اولتراسوند ‌تراپی

   در این روش با استفاده از دستگاه اولتراسوند، امواج مکانیکی به محل آسیب دیده اعمال می شوند، که قادرند به عمق بافت نفوذ کنند. بر اثر ارتعاشات ایجاد شده توسط این امواج، گرمایی در عمق بافت ایجاد می شود که به بهبود گردش خون و در نتیجه افزایش میزان اکسیژن در آن ناحیه کمک می کند که بر اثر آن، روند بهبودی تسریع می یابد. علاوه بر این درد، التهاب و تورم کاهش پیدا می کند.

3. لیزر درمانی

   لیزر درمانی یکی دیگر از روش های غیر تهاجمی در فیزیوتراپی می باشد که در آن با به کار گیری نور لیزر با طول موج های مشخص و تاباندن آن بر محل آسیب دیده با افزایش سرعت رشد و تکثیر سلول های سالم به کاهش دوره ی درمانی، کمک می کند.همچنین میزان گردش خون را در آن ناحیه افزایش می دهد و باعث تسکین درد و کاهش تورم و التهاب، می گردد.

4. شاک ویو‌ تراپی

   در این روش امواج مکانیکی به محل مورد نظر اعمال می شوند و با عبور از پوست و رسیدن به عمق بافت، باعث افزایش جریان خون در آن ناحیه، بالا رفتن سرعت بازسازی سلولی، تسکین درد و کاهش التهاب می شوند.

5. مگنت‌ تراپی

   این روش شامل استفاده از پالس های الکتریکی برای تحریک و بازسازی سلول های بدن، می باشد. مگنت تراپی تولید مونو اکسید کربن در بدن را تحریک می کند، که در بهبود گردش خون در بدن موثر می باشد و به تسکین درد، کاهش التهاب و تورم، افزایش سرعت ترمیم شکستگی استخوان و همچنین بهبود توانایی حرکتی کمک می کند.

6. ماساژ درمانی

   ماساژ درمانی یکی دیگر از روش های غیر تهاجمی فیزیوتراپی می باشد که در آن با به کارگیری دست و وارد کردن فشار هایی بر بافت های نرم، به افزایش سرعت درمان نواحی آسیب دیده کمک می کنند. این روش علاوه بر آرامش بخش بودن، در افزایش میزان گردش خون، تسکین درد، افزایش انعطاف پذیری و بازیابی قدرت و دامنه حرکتی مفصل تاثیر بسیار زیادی دارد.

7. اوزون تراپی

   اوزون تراپی روشی است که در آن دوز مشخصی از گاز اوزون به محل مورد نظر تزریق می شود. اوزون باعث افزایش میزان گردش خون در ناحیه آسیب دیده می شود که در نتیجه آن سرعت بهبودی و بازسازی سلول ها افزایش می یابد و همچنین درد و التهاب کاهش می یابد.

تمرینات ورزشی برای تقویت انگشتان پا

با انجام تمرینات ورزشی زیر می توانید به توانبخشی و افزایش قدرت انگشتان آسیب دیده پا کمک کنید. تمرینات را به آرامی انجام دهید و در صورتی که احساس درد داشتید، انجام آن ها را متوقف نمایید.

1. تمرین اول (تمرین غیر فعال انگشتان پا)

   • روی زمین بنشینید و پاشنه پای آسیب دیده خود را روی زمین بگذارید. از یک دست برای ثابت نگه داشتن پای خود استفاده کنید.
   • با استفاده از انگشت شست و اشاره دست دیگر، به آرامی انگشت پا را به سمت جلو و سپس به سمت عقب خم کنید.
   • هر موقعیت را حدود 15 ثانیه نگه دارید.
   • تکرار این حرکت برای 2 تا 4 بار

2. تمرین دوم (خم کردن انگشتان پا)

   • روی زمین بنشینید و پاشنه پای آسیب دیده خود را روی زمین بگذارید.
   • انگشتان پا را به آرامی به سمت جلو و سپس به سمت عقب خم کنید.
   • هر موقعیت را حدود 6 ثانیه نگه دارید.
   • تکرار این حرکت 8 تا 12 بار

3. تمرین سوم (جمع کردن حوله)

   • روی یک صندلی بنشینید و پای آسیب دیده خود را روی یک حوله روی زمین قرار دهید.
   • حوله را به آرامی با انگشتان پا به سمت خود جمع کنید. سپس از انگشتان پا برای هل دادن حوله به جای قبلی آن استفاده کنید.
   • تکرار این حرکت 8 تا 12 بار

4. تمرین چهارم (جمع کردن تیله)

   • چند تیله روی زمین قرار دهید.
   • روی یک صندلی بنشینید و از انگشتان پای آسیب دیده خود برای بلند کردن تیله ها از روی زمین استفاده کنید. سپس سعی کنید آن ها را درون یک ظرف یا لیوان قرار دهید.
   • تکرار این حرکت 8 تا 12 بار

5. تمرین پنجم (کشیدن حوله)

   • با پاهای کشیده و زانوهای صاف، بر روی زمین بنشینید.
   • حوله یا کمربند را دور پای خود درست زیر انگشتان پا قرار دهید.
   • هر دو سر حوله یا کمربند را طوری نگه دارید که دستانتان بالای زانو باشد.
   • حوله یا کمربند را به سمت عقب بکشید تا پاها به سمت شما کشیده شوند.
   • این موقعیت را حداقل 15 تا 30 ثانیه نگه دارید.
   • تکرار این حرکت 2 تا 4 بار

عوارض شکستگی انگشتان پا

شکستگی انگشتان پا می تواند با عوارض زیر همراه باشد:

1. آسیب به ناخن

   گاهی ممکن است بر اثر شکستگی، مقداری خون که به آن هماتوم گفته می شود، زیر ناخن انگشت جمع شود که اگر زیاد باشد، پزشک معالج جهت تخلیه آن، سوراخی در انگشت ایجاد می کند و آن را تخلیه می کند. ولی در صورتی که هماتوم ایجاد شده بسیار بزرگ باشد، برطرف کردن آن نیازمند برداشتن کل ناخن می باشد.

2. عفونت

   در صورتی که شکستگی باز اتفاق بیفتد، اگر زخم به درستی و با دقت تمیز و ضد عفونی نشود، امکان عفونت آن وجود خواهد داشت.

3. آرتریت

   آرتریت می تواند یکی از عوارض شکستگی های ایجاد شده باشد که با درد و سفتی مفصل انگشتان همراه می باشد.

4. عدم ترمیم درست شکستگی

   گاهی احتمال دارد که شکستگی استخوان جوش نخورد و یا به درستی جوش نخورد که در این صورت می تواند با علائمی مانند درد همراه باشد. درمان این عارضه به ندرت نیازمند عمل جراحی می باشد.

رژیم غذایی مناسب برای کمک به ترمیم استخوان

استخوان شکسته، برای ترمیم و بازسازی خود، نیازمند یک رژیم غذایی سالم و مغذی برای سرعت بخشیدن به این عمل دارد. بهتر است که از مکمل های غذایی استفاده نکنید و مواد مورد نیاز آن را از مواد غذایی به دست آورید. این مواد مغذی عبارتند از:

1. پروتئین

   حدود نیمی از ساختار استخوان، از پروتئین تشکیل شده است. استخوان شکسته برای ترمیم خود به این ماده نیاز دارد. پروتئین همچنین به بدن کمک می کند تا کلسیم را که برای سلامتی استخوان ها لازم است را جذب کند. پروتئین را می توان در مواد غذایی مانند گوشت، ماهی، شیر، آجیل، لوبیا، سویا و سایر غلات یافت.

2. کلسیم

   کلسیم ماده معدنی است که برای تقویت استخوان ها لازم است، بنابراین مصرف نوشیدنی ها و مواد غذایی که حاوی کلسیم می باشند، می تواند به بهبود سریع تر استخوان کمک کند. میزان مصرف روزانه کلسیم در بزرگسالان باید بین 1000 تا 1200 میلی گرم باشد. کلسیم در مواد غذایی مانند ماهی قزل آلا، شیر، کلم بروکلی، شیر بادام و غلات وجود دارد.

3. ویتامین D

   این ویتامین به بدن کمک می کند تا کلسیم بیشتری جذب کند و از آن برای ساختن مواد معدنی لازم برای استخوان ها، استفاده کند. از منابع ویتامین D می توان به نور خورشید، زرده تخم مرغ، جگر و ماهی های چرب اشاره کرد.

4. ویتامین C

   کلاژن یکی از پروتئین های مهم در ساختار استخوان می باشد. ویتامین سی به بدن کمک می کند تا کلاژن بسازد که در بهبود و ترمیم استخوان نقش موثری دارد. این ویتامین در مواد غذایی مانند پرتقال، کیوی، گوجه، سیب زمینی، انواع توت ها و سبزیجات سبز رنگ یافت می شود.

5. آهن

   در صورتی که فرد دچار کم خونی باشد، گلبول های قرمز سالم به مقدار کافی در خون وجود نخواهند داشت که در نتیجه آن مقدار اکسیژن کمتری به بافت ها می رسد و سرعت بهبود استخوان کاهش می یابد. همچنین آهن به بدن کمک می کند تا کلاژن را برای بازسازی استخوان ها بسازد. از منابع خوب آهن می توان گوشت قرمز، مرغ، بوقلمون، ماهی چرب، تخم مرغ،، نان های سبوس دار، غلات و سبزیجات برگ سبز را نام برد.

سوالات متداول

1. بهبودی انگشت شکسته پا چقدر طول می کشد؟

   مدت زمان بهبودی این شکستگی، به طور معمول 3 تا 6 هفته طول می کشد، ولی امکان دارد انگشت تا مدتی متورم بماند. ممکن است بعد از این مدت، جهت اطمینان از درست جوش خوردن استخوان، تصویربرداری اشعه ایکس توصیه شود. زمان شروع مجدد فعالیت ها، با توصیه پزشک معالج مشخص می گردد.

2. آیا راه رفتن با وجود شکستگی در انگشت پا، مشکلی ایجاد می کند؟

   توصیه می شود تا حد امکان از راه رفتن با انگشت شکسته خودداری کنید، زیرا این کار می تواند وضعیت شکستگی را بدتر کند و همچنین طول مدت بهبودی را افزایش دهد.

3. در صورتی که شکستگی انگشت پا به موقع درمان نشود، چه اتفاقی می افتد؟

   در صورت عدم درمان این شکستگی، عوارضی مانند ایجاد آرتروز، ایجاد ناهنجاری در پا، اختلال در عملکرد پا و همچنین درد مچ پا، زانو، مفصل ران و حتی کمر نیز بروز می کند.

4. مصرف چه موادی باعث تاخیر در ترمیم استخوان شکسته می شوند؟

   مصرف نوشیدنی های الکلی، نمک و قهوه باعث کاهش روند بهبود و ترمیم شکستگی استخوان می شود.