تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی برای شکستگی ساعد دست

برای آشنایی با نقش فیزیوتراپی و انواع آن در درمان مشکلات و عارضه های دست، صفحه فیزیوتراپی دست را مطالعه کنید

ساعد از دو استخوان مهم رادیوس و اولنا تشکیل شده و همچنین حد فاصل و مرتبط کننده مچ دست و آرنج می باشد. بنابراین در صورت آسیب و شکستگی آن، در نواحی مچ و آرنج نیز اختلال ایجاد شده و دامنه حرکتی کاهش پیدا می کند. در این مقاله به شکستگی ساعد دست و روش های درمانی و تمرینات فیزیوتراپی موثر در بهبود آن می پردازیم.

علائم شکستگی ساعد

این شکستگی در ناحیه بالای مچ و زیر آرنج رخ می دهد. در اثر ضربه های مستقیم و غیر مستقیم و همچنین استفاده بیش از حد از ساعد، ترک ها و شکستگی هایی در این ناحیه ایجاد می شود که علائم آن عبارتند از :

1. تغییر فرم و شکل ظاهری ساعد

   اگر استخوان های رادیوس و اولنا همزمان دچار شکستگی شوند، در ساعد دست، تغییر شکلی و فرمی ایجاد می شود.

2. آسیب به پوست و جراحات آن

   اگر شکستگی از حالت باز یا حاد باشد قستی از استخوان از پوست بیرون زده و باعث ایجاد جراحت شدید و خون ریزی می شود. در این مواقع امکان عفونت زخم بالا است.

3. درد و تورم

   گاهی امکان چرخش دست وجود نداشته و بیمار با کوچکترین تکان دست احساس درد می کند. شکستگی های باز و با جابجایی با درد و تروم بالایی همراه می باشند.

روش های تشخیص شکستگی ساعد

برای تشخیص شکستگی ساعد دست، روش هایی وجود دارد که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:

1. مشاهده ظاهر

   (تغییر در شکل و فرم، کبودی و تورم)

2. لمس کردن ناحیه آسیب دیده

   (احساس درد، ورم و بر جستگی ...)

3. رادیو گافی وعکس برداری

   ( برای تشخیص ناحیه آسیب دیده و درجه آسیب از تصویربرداری استفاده می کنند.) در این روش با استفاده از اشعه ایکس تعداد قطعات شکسته و میزان فاصله آن ها از هم را مشخص می کنند.

روش های درمان شکستگی ساعد دست

با توجه به نوع شکستگی و میزان آسیب، پزشک ناحیه آسیب دیده ساعد بیمار را با یکی از روش های زیر درمان می کند.

1. آتل و گچ گیری

   در صورتی که شکستگی و آسیب از نوع بدون جابه جایی باشد، ناحیه را با آتل و یا گچ می بندد تا استخوان ها به خوبی در کنار هم فیکس شده و جوش بخورند.

2. جراحی

   در صورتی که شکستگی از نوع باز و حاد باشد، پزشک خیلی سریع اقدام به جراحی کرده و قطعات شکسته را تفکیک کرده و در برابر یکدیگر چیده و شروع به فیکس کردن آن ها در کنار هم می کند. این فیکس شدن با صفحه و پیچ و مهره انجام می شود. برای اینکه استخوان ها به خوبی جوش بخورند، مدتی با آتل دست را ثابت نگه می دارند. ( برای جلوگیری از عفونت از واکسن کزاز و یا آنتی بیوتیک های وریدی استفاده می کنند.)

   عوارض بعد از جراحی ساعد دست

   1. ایجاد عفونت
   2. آسیب به رگ ها و عروق خونی و عصبی
   3. جوش نخوردن و بدجوش خوردن استخوان ها
   4. سینوستوز یا چسبندگی شدید استخوان ها

3. فیزیوتراپی ساعد دست

   فیزیوتراپی و توانبخشی، بخش مهمی از درمان آسیب های دست در ناحیه ساعد می باشد. در این بخش درمانی با توجه به میزان و درجه آسیب و شکستگی ساعد، درد، تورم و شرایط بیمار،فیزیوتراپیست درمان های مناسب و خاص را به بیمار ارائه می دهد. این روش ها عبارتند از :

   1. شاک ویو

      شاک ویو تراپی یا همان شوک درمانی، روش درمانی غیرتهاجمی است که با استفاده از آن به ترمیم بافت های آسیب دیده و همچنین تاندون های آسیب دیده پرداخته و در نهایت موجب تسریع در بهبود عملکرد و وضعیت بیمار می شود.

   2. لیزردرمانی

      این روش نیز مانند شاک ویو، غیرتهاجمی می باشد. در این روش با استفاده از پرتوهای نور و طول موج های خاص و قوی، موجب کاهش درد شده و همچنین با نفوذ پرتوها به نواحی آسیب دیده، باعث افزایش گردش خون شده و به ترمیم بافت ها کمک می کنند.

   3. اولتراسوندتراپی

      اولتراسوند یک دستگاه پیشرفته در کلینیک فیزیوتراپی بوده و با کمک آن فیزیوتراپیست موجب افزایش گردش خون و همچنین فعالیت های سلولی می شود. در نهایت باعث کاهش درد و التهاب در ناحیه آسیب دیده شده و به تسریع در روند بهبود، کمک می کند.

   4. الکتروتراپی

      روش الکتروتراپی با استفاده از تحریکات الکتریکی صورت می گیرد و موجب کاهش درد و ناراحتی نواحی آسیب دیده می شود. با استفاده از امواج فراصوت فیزیوتراپیست به تحریک عملکرد ساعد پرداخته و به ترمیم تاندون ها، عضلات و .... کمک می کند.

   5. مگنت تراپی

      مگنت تراپی با استفاده از امواج مغناطیسی صورت گرفته و موجب بهبود بافت ها، تاندون ها، عضلات آسیب دیده و.. می شود. مگنت تراپی از انجام جراحی های غیرضروری نیز جلوگیری می کند.

   6. کایروپراکتیک

      این روش با استفاده از دست صورت گرفته و در آن از دستگاه خاصی استفاده نمی شود. در کایروپراکتیک، فیزیوتراپیست با استفاده از دست شروع به ماساژ ناحیه آسیب دیده (ساعد) کرده و به کاهش درد و بهبود آن کمک می کند.
      
      

4. تمرینات ونرمش های فیزیوتراپی

   1. تمرینات ورزشی تقویت ساعد در خانه

      1. چرخش ساعد به داخل و خارج

         برای انجام این حرکت، به یک قوطی و یا یک شی مانند دسته چکش نیاز دارید. ابتدا قوطی یا دسته چکش را در دست گرفته و آرنجتان را با زاویه 90 درجه خم کنید. سپس دستتان را طوری بچرخانید که کف دستتان، رو به بالا و بعد رو به پایین قرار بگیرد. این تمرین را با هر دو دستتان انجام بدهید.(2 ست 15 تایی)

      2. چرخش دست

         در حالی که روی صندلی نشسته اید، ساعد خود را روی ران گذاشته و کف دست را به سمت زمین بگیرید. مچ دست خود را بچرخانید تا پشت دستتان روی ران قرار بگیرد و کف دست به سمت سقف باشد. (این تمرین را ده مرتبه انجام بدهید.)

      3. خم و راست کردن آرنج در حالت ایستاده

         بایستید و دستان خود را طوری که صاف باشند، کنار بدن قرار بدهید و آرنج دستان خود را خم کنید.(باید دست ها به شانه هایتان برسند و در ساعد احساس کشیدگی داشته باشید.) بعد از 30 ثانیه دوباره به حالت اول برگردید. این تمرین را 5 مرتبه انجام دهید.

      4. کشش ماهیچه باز کننده

         ابتدا دست آسیب دیده خود را بلند کرده و آرنج را طوری خم کنید که کف دستتان به سمت صورتتان قرار بگیرد. سپس با دست سالم، ساعد دست دیگر را گرفته و به سمت شانه فشار بیاورید. باید در بازو کشیدگی احساس شود. 30 ثانیه در این وضع مانده و دوباره به حالت عادی برگردید. این تمرین را حدود 5 مرتبه تکرار کنید.

      5. حالت دعا

         ابتدا بایستید . آرنج های خود را از هم جدا کنید. آرنج ها را خم کنید.(طوری که ساعد شما موازی با زمین باشد) کف دستان خود را به هم بچسبانید.( باید نوک انگشتان شما به سمت بالا باشد.) به مدت 5 ثانیه در این حالت که شبیه به حالت دعا می باشد، مانده و دوباره به حالت اول خود برگردید.

      6. بارفیکس

         دست های خود را به میله بارفیکس گرفته و سعی کنید همانطور که پاهایتان آویزان است خود را با کمک مچ دست و ساعد و.... به سمت بالا بکشید. سپس چند ثانیه در همان وضع بمانید و دوباره پایین بیایید. این تمرین را چندین مرتبه تکرار کنید.

      7. شنا روی زمین

         روی زمین و رو به شکم دراز بکشید و سپس روی دستان خود و پنجه پاهایتان بلند شده و کمی از زمین فاصله بگیرید. (به حالت شنا در بیایید.) باید تمامی بدن از روی زمین فاصله گرفته و فقط پنجه پاها و کف دست یا مشت دست روی زمین باشد. سپس با استفاده از دستان خود به زمین نزدیک شوید. (پاها صاف باشد و آرنج دست خم شود) این تمرین را 3 ست 10 تایی انجام بدهید. در صورتی که احساس ناراحتی و فشار نداشتید می توانید به تدریج تعداد ست ها را بیشتر کنید.

      8. ایستادن روی دست

         ابتدا روی دستان خود قرار گرفته و پاهای خود را بالا ببرید. سپس پاهای خود را به دیوار تکیه دهید تا تعادلتان حفظ شود. حدود چندین ثانیه و تاجایی که تعادل دارید، در همان وضع بمانید و سپس به حالت عادی برگشته و 1 دقیقه استراحت کنید. سپس دوباره این تمرین را انجام دهید.

   2. تمرینات ورزشی تقویت ساعد با استفاده از وزنه و وسایل ورزشی

      1. دمبل زدن بدون خم کردن مچ

         دست خود را روی یک میز یا سطح صاف گذاشته و یک دمبل در دستتان بگیرید. آرنج خود را روی میز قرار داده و دست خود را رو به بالا خم کنید. (طوری که کف دست شما به سمت صورتتان باشد.) سپس بدون اینکه مچتان خم شود و آرنجتان از روی میز بلند شود، شروع به دمبل زدن کنید. ساعد خود را پایین و بالا آورده و 5 تا 10 مرتبه این تمرین را باهر دست انجام بدهید.

      2. راه رفتن با وزنه

         در حالی که دستان شما در دو طرف بدنتان رو به پایین و صاف قرار گرفته اند، دو دمبل یا وزنه در دستان خود بگیرید. بدون این دستانتان را خم کنید، شروع به قدم زدن کنید. بعد از 30 ثانیه استراحت کنید و دوباره این کار را انجام بدهید.

      3. کشیدن دمبل

         دو عدد حوله را به دو عدد دمبل بسته و سپس سعی کنید با گرفتن سر حوله ها، دمبل ها را همزمان باهم به سمت بالا بکشید. (دمبل ها را تا نزدیکی عضلات سینه بالا بیاورید.)

      4. آویزان شدن به بارفیکس با حوله

         یک حوله را به میله بارفیکس حلقه کنید و دو سر آن را با دو دست خود بگیرید. سعی کنید چانه شما از سرشانه شما کمی بالاتر باشد.( این تمرین سخت بوده و بیشتر در جهت تقویت ساعد انجام می شود.)

      5. هالتر جلو بازو

         صاف بایستید، دست ها را به عرض سر شانه باز کرده و میله هالتر را در دست بگیرید. شروع به بالا بردن میله کرده و ماهیچه جلو بازو را منقبض کنید. سپس تا جلوی شانه در هنگام بالا بردن میله، قسمت بالایی دستان خود را ثابت نگه دارید. در بالاترین قسمت توقف کرده به آرامی میله را پایین بیاورید. ( هنگام بالا بردن و پایین آوردن میله عمل بازدم و دم را فراموش نکنید.)

      6. سیم کش از پشت

         درحالی که سیم کش در کمترین وزن خود قرار گرفته، یک قدم به سمت جلو برداشته و بدون اینکه آرنج خود را تکان دهید و جا به جا کنید، سعی کنید آن را به سمت جلو بکشید این تمرین را باهر دو دست خود انجام دهید.

عوارض شکستگی ساعد دست

شکستگی ساعد دست با عوارضی همراه بوده که در این قسمت به آن ها اشاره می کنیم.

1. دیر جوش خوردن شکستگی

   این عارضه بیشتر در استخوان اولنا اتفاق افتاده و باعث ایجاد اختلال در گردش و انتقال خون به شکستگی می شود.

2. بدجوش خوردن شکستگی

   در جراحی ها احتمال اینکه استخوان ها کوتاه بلند شوند و یا کج جوش بخورند وجود دارد.

3. جوش نخوردن شکستگی

   گاهی استخوان ها به دلایل مختلفی از جمله پوکی استخوان جوش نخورده و موجب انجام جراحی دوباره و درمان های قوی تر می شوند.

4. پارگی در رگ های خونی و عصبی

   این عارضه باعث ایجاد سندرم کمپارتمان می شود.

5. سندرم کمپارتمان

   خون ریزی شدید و پارگی رگ های خونی باعث ایجاد فشار زیاد در قسمت داخلی ساعد شده که به این حالت سندرم کمپارتمان می گویند.

مراقبت های بعد از شکستگی ساعد دست

با انجام مراقبت های پس از شکستگی ساعد دست، می توانید به بهبود هر چه زود تر آن کمک نمایید. 

1. ماساژ با ولرم
2. ماساژ باحوله داغ
3. دوش گرفتن
4. جلوگیری از هرگونه فشار و ضربه به دست
5. عدم انجام فعالیت های سنگین
6. بستن آتل
7. انجام نرمش های سبک تحت نظر فیزیوتراپیست
8. تغذیه مناسب
9. تصویربرداری از ناحیه شکسته شده با تجویز پزشک

دوره بهبودشکستگی ساعد دست

مدت زمان دوره بهبود شکستگی ساعد، با توجه به میزان آسیب، نوع درمان و مراقبت های بعد از گچ گیری، آتل بندی و جراحی محاسبه می شود. معمولا هفته بعد از گچ گیری و جراحی با انجام تمرینات فیزیوتراپی و روش های درمانی فیزیوتراپی بهبودی حاصل می شود. گاهی این زمان با توجه به آسیب و شدت آن کاهش و گاهی افزایش می یابد.