از سالیان دور روش های سنتی بسیاری بین مردم رواج داشت و به بهبود بیماری و حفظ سلامت افراد مختلف کمک می کرد. یکی از این روش ها که از کشور چین آغاز شد و در بین دربارهای امپراطوران و پادشاهان شرق آسیا رواج پیدا کرد، طب سوزنی بود. این طب را در قدیم معجزه ای در درمان بیماری ها می دانستند و برای تمام بیماری ها و عوارض خود از آن استفاده می کردند. امروزه نیز این روش چه به صورت سنتی و چه به صورت نوین (درای نیدلینگ) همچنان مورد استفاده قرار گرفته و کاربردهای متفاوتی دارد. در این مقاله شما را با طب سوزنی (Acupuncture)، مزایا و کاربردهای آن، عوارض و ممنوعیت ها و همچنین روش کار، هزینه و سایر موارد مربوط به آن آشنا خواهیم کرد.
طب سوزنی چیست؟
طب سوزنی یکی از روش های درمان عوارض ایجاد شده در بدن است که از کشور چین و در هزاران سال پیش آغاز شده و می تواند به بهبود بسیاری از عوارض بدن از جمله مشکلات انسداد و گردش خون کمک کند. در این روش متخصص طب سوزنی از سوزن هایی با سایزهای متفاوت استفاده کرده و آن ها را در نقاط مختلف بدن یا همان نقاط ماشه ای و حساس فرو می کند و در نهایت موجب تحریک و ترمیم بافت های آسیب دیده، ترشح اندروفین و آرامش بدن و بهبود درد و اسپاسم های عضلانی می شود.
طب سوزنی برای چه کسانی لازم است؟
این روش درمانی برای اکثر افرادی که دچار مشکلاتی از جمله انسداد عروق، مشکلات قلبی خفیف، ناراحتی های معده و گوارشی، ناراحتی های عصبی، دردهای عضلانی، سر درد و میگرن، مشکلات بد خوابی، تهوع و استفراغ، مشکلات رحم، مثانه، کبد و... هستند و یا از مشکل ناباروری رنج می برند، بسیار مفید بوده و می تواند به بهبود وضعیت این افراد و همچنین سلامت آن ها کمک کند. باید گفت در صورتی که فرد شرایط خاص و ممنوعیت برای طب سوزنی نداشته باشد، می تواند برای بهبود وضعیت خود و همچنین آرامش بدن و رهایی از خستگی و بی حالی از این روش درمانی استفاده کند.
مزایای طب سوزنی
طب سوزنی، این درمان سنتی، قدیمی و کاربردی می تواند اثرات بسیار مطلوبی در نقاط و نواحی مختلف بدن بر جای بگذارد. این مزایا و اثرات مثبت عبارتند از:
- افزایش گردش خون در نقاط مختلف بدن
- بهبود و کاهش انسداد عروق
- بهبود وضعیت خواب
- افزایش سوخت وساز و انرژی در بدن
- ترشح هورمون اندروفین و آرامش در نقاط مختلف بدن
- ایجاد حس نشاط و شادی در فرد
- کاهش و بهبود درد و تورم در نقاط مختلف بدن
- تحریک و ترمیم بافت های آسیب دیده بدن
- بهبود اختلالات و ناراحتی های عصبی در بدن
- کاهش استرس و تنش های عصبی
- کاهش خستگی های بدن
- کمک به بهبود انواع درد و ناراحتی در بدن
کاربرد های طب سوزنی
طب سوزنی از درمان های قدیمی و سنتی شرقی بوده و در موارد مختلف درمانی کاربردهای فراوانی دارد. این روش درمانی می تواند در خدمات فیزیوتراپی قرار بگیرد و مانند خدمات درای نیدلینگ یا سوزن خشک به بهبود وضعیت بیمار و درمان دردها و عوارض مختلف آن کمک کند. موارد کاربرد این روش درمانی عبارتند از:
-
سندروم تونل کارپال
طب سوزنی با فرو رفتن سوزن در نقاط و بافت های حساس موجب تحریک و ترمیم بافت ها شده و به کاهش درد و بهبود وضعیت عصب و تونل کارپال دست نیز کمک می کند. البته باید گفت که محققان همچنان در حال تحقیق در این مورد هستند. -
ناباروری
از آنجایی که بسیاری از زنان از ناباروری رنج می برند و از این موضوع ناراحت هستند، به کلینیک های مختلف مراجعه می کنند و با هر روشی سعی می کنند تا این مشکل را برطرف سازند. آن ها از داروهای مختلف استفاده کرده و به پزشک های گوناگونی مراجعه می کنند. طب سوزنی نیز می تواند علاوه بر حل این مسئله و کمک به این مشکل مقرون به صرفه نیز باشد. در این روش، سوزن بر روی نقاط خاص شکمی فرو رفته و موجب افزایش گردش خون و در نهایت تخمک گذاری زنان می شود. -
دندان درد
جالب است بدانید این روش درمانی حتی در بهبود وضعیت درد دندانی نیز نقش داشته و بسیاری از افراد برای تسکین دندان درد در گذشته از این روش استفاده می کردند. فیزیوتراپیست با فرو کردن سوزن ها به نواحی مرتبط با دندان و کانال های انرژی دندان موجب بهبود دندان درد می شود. -
سر درد
طب سوزنی به درمان سردرد نیز پرداخته و فیزیوتراپیست با فرو بردن سوزن درون نواحی بالای بازو، لگن و... به بهبود وضعیت درد سر و تسکین آن کمک می کند. طب سوزنی به درمان سردردهای مزمن و میگرن پرداخته و موجب بهبود وضعیت فرد می شود. -
کمر درد
از رایج ترین عارضه هایی که افراد زیادی به دلیل آن دچار اختلال فعالیتی می شوند، مشکلات مربوط به کمر و کمر درد می باشد. فیزیوتراپیست با فرو بردن سوزن در نقاط ماشه ای و حساس کمر (ناحیه پایینی یا همان گودی کمر) به بهبود وضعیت کمر پرداخته و با تحریک بافت های آسیب دیده به بهبود وضعیت کمر از لحاظ عصبی و درد و حرکتی و عملکردی کمک می کند. -
تسکین درد بیضه
فیزیوتراپیست برای درمان مشکلات بیضه و بهبود درد آن، سوزن ها را در ناحیه دست و پا فرو برده و با این کار موجب کاهش درد بیمار می شود. -
تسکین درد تناسلی و دنبالچه
فیزیوتراپیست برای درمان درد و ناراحتی ایجاد شده در ناحیه تناسلی و دنبالچه، سوزن ها را در نواحی مرتبط با آن یعنی دست و پا فرو برده و موجب افزایش گردش خون، تحریک و ترمیم بافت ها و در نهایت کاهش درد می شود. -
آرتروز و آرتریت ها
فیزیوتراپیست با استفاده از درمان های فیزیوتراپی و روش طب سوزنی می تواند به بهبود وضعیت آرتروز ایجاد شده در نقاط مختلف بدن کمک کند. بدین منظور سوزن را در نواحی اطراف مفصل زانو، آرنج، مچ، گردن فر و کرده و با تحریک بافت ها به ترمیم بافت های آسیب دیده پرداخته و از تحلیل رفتن سریع غضروف، مفصل و... جلوگیری می کند. این روش درمانی بیشتر در افراد سالمندی که نمی توانند از روش های الکتروتراپی استفاده کنند انجام می گیرد. -
تسکین درد مثانه
یکی از شایع ترین ناراحتی های بدن مشکلات مثانه و درد آن می باشد. فیزیوتراپیست با استفاده از سوزن ها و فرو بردن آن ها در نواحی مختلف و مرتبطی از جمله قوزک پا به بهبود وضعیت بیمار و کاهش و تسکین درد مثانه کمک می کند.
این روش درمانی می تواند به بهبود عوارضی از جمله حالت تهوع و استفراغ بخصوص در کودکان، بهبود درد بیماران سرطانی، بهبود مشکلات و وضعیت معده، بهبود مشکلات و وضعیت قلب، بهبود عضلات و ناراحتی های ایجاد شده در صورت پرداخته و همچنین در دوران بارداری و بعد از ماه سوم با مشورت پزشک انجام بگیرد.
طول روند درمانی با طب سوزنی
فیزیوتراپیست و متخصص در زمینه طب سوزنی، با توجه به ناحیه آسیب دیده بدن و مشکل ایجاد شده می تواند سوزن ها را در ناحیه مورد نظر فرو کند. نقاطی که سوزن وارد آن ها می شود می توانند در هرکجا از بدن قرار داشته باشند. برای انجام این روش درمانی ابتدا با توجه به نقطه درمانی و در صورت نیاز لباس بیمار را درآورده و یک ملحفه سفید روی تخت می اندازد. سپس از بیمار می خواهد که روی آن دراز بکشد. بعد از آن به بیمار می گوید که عضلات بدن خود را شل کند و بدن را در حالت ریلکس قرار دهد. در مرحله بعد سوزن های استریل شده را برداشته و به صورت عمقی در نقاط مختلف مورد نظر فرو می کند. باید گفت این سوزن ها در سایزهای مختلفی وجود داشته و باریک و بلند هستند. ممکن است بعد از فرو بردن، بیمار احساس ناراحتی و درد داشته باشد. البته این ناراحتی و درد کم بوده و همانند فرو بردن آمپول در بدن می باشد. در بیشتر مواقع فرد بیمار اصلا فرو رفتن سوزن را حس نمی کند و این مسئله به قدرت تحمل درد، مهارت متخصص طب سوزنی یا فیزیوتراپیست و همچنین نقطه فرو بردن سوزن و حساسیت آن بستگی دارد. فیزیوتراپیست حدود ۵ تا ۲۰ سوزن را در نقاط مورد نظر فرو کرده و ممکن است گاهی آن ها را کمی حرکت دهد یا بچرخاند و حتی ممکن است هم زمان با طب سوزنی پالس های حرارتی و الکتریکی را نیز از طریق سوزن ها به بدن اعمال نماید. سپس بعد از حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه سوزن ها را به آرامی از بدن خارج می کند و در این حالت به طور معمول فرد احساس ناراحتی نخواهد کرد. کلینیک فیزیوتراپی رامتن با کادر درمانی حرفه ای خود، بهترین خدمات فیزیوتراپی و طب سوزنی همچنین درای نیدلینگ را در اختیار شما عزیزان قرار خواهد داد.
موارد منع طب سوزنی
طب سوزنی همان قدر که می تواند به بهبود وضعیت بدن و سلامت بدن کمک کند، می تواند برای بعضی از افراد نیز مضر و خطرناک باشد. بعضی از افراد نمی توانند از این روش درمانی بهره ببرند و با موارد ممنوعیت مواجه هستند. این افراد دارای شرایطی هستند که عبارت است از:
- مشکلات خونی: افرادی که اختلالات خونی از جمله هموفیلی، غلظت خون و.. دارند و از داروهای رقیق کننده خون یا انعقاد خون استفاده می کنند، نباید از روش درمانی طب سوزنی استفاده کنند، چرا که ممکن است دچار خونریزی شدید شوند.
- افرادی که در بدن خود دستگاه پیس میکر کار گذاشته اند (باطری در قلب دارند) و یا در بدن آن ها دستگاه های الکتریکی کارگداشته شده است، به دلیل تحریک سوزن و بروز مشکلات نمی توانند از این روش درمانی استفاده کنند.
تفاوت طب سوزنی با درای نیدلینگ یا سوزن خشک
اشتباهی که اکثر افراد مرتکب آن می شوند، این است که گمان می کنند درای نیدلینگ همان طب سوزنی است. در صورتی که این دو روش کاملا از هم جدا بوده و به شکل های مختلفی انجام می شوند. درای نیدلینگ یا درمان با سوزن خشک، پیشرفته تر و نوین تر از طب سوزنی می باشد. در این روش فیزیوتراپیست یک سوزن را چندین مرتبه در ناحیه نقاط ماشه ای به صورت عمقی فرو برده و به تحریک بافت های آسیب دیده می پردازد، درصورتی که در طب سوزنی چندین سوزن را به صورت سطحی و عمقی در نواحی مختلف بدن (نقاط حساس یا ماشه ای) فرو می برند. درای نیدلینگ تکنیکی است که در سال ۱۹۸۰ به عنوان روشی تخصصی و نوین وارد رشته فیزیوتراپی و درمان های ارتوپدی شد. این روش توسط فیزیوتراپیست انجام شده و با فرو بردن سوزن های بلند و باریک (مشابه با سوزن های طب سوزنی) در نقاط ماشه ای و حساس بدن همراه است در حالیه طب سوزنی از سال های دور و به عنوان طب موثر و سنتی شرق آسیا رواج داشته و ازدربار پادشاهان و امپراطوران گرفته تا مردم عادی برای درمان دردهای خود از این روش استفاده می کردند.
عوارض طب سوزنی
از آن جایی که بدن و مشکلات و عوارض ایجاد شده در هرشخص با دیگری متفاوت است، باید گفت این درمان در بعضی از افراد هیچ عارضه جانبی خاصی نداشته و ممکن است فقط کمی درد و سوزش موقت را به همراه داشته باشد. در صورتی که در بعضی دیگر از افراد این عوارض جانبی کمی شدید خواهد بود و در صورتی که بعد از گذشت چندین روز این عوارض شدت بگیرند و متوقف نشوند، حتما باید به فیزیوتراپیست اطلاع داد و به احتمال زیاد باید از انجام دوباره این روش درمانی پرهیز کرد. عوارض جانبی احتمالی این روش درمانی شامل موارد زیر می شوند:
- احساس خستگی و بی حالی: ممکن است بعد از انجام طب سوزنی فرد تا چندین ساعت الی سه شبانه روز در بدن خود احساس خستگی و بی حالی کند. این اتفاق طبیعی است اما در صورت طولانی شدن آن باید به فیزیوتراپیست یا متخصص طب سوزنی اطلاع دهید.
- شدت یافتن درد: بعد از درمان به طور معمول فرد کمی در نقاط دست، پا و روده بزرگ درد خواهد داشت، اما بعد از ۲۴ ساعت این درد کاهش یافته و متوقف می شود. در صورتی که این درد بیشتر از ۲۴ ساعت ادامه داشته باشد و تشدید شود، باید به فیزیوتراپیست یا متخصص طب سوزنی اطلاع داد.
- کبودی نقاط حساس بدن: این عارضه طبیعی بوده و به دلیل تجمع خون در ناحیه ای که سوزن وارد آن شده است، اتفاق می افتد. کبودی هیچ علامت هشدار دهنده ای نبوده و فقط از عوارض جانبی ورود سوزن به بدن است.
- پیچش عضلات: پیچش و یا اسپاسم عضلانی از دیگر عوارض ایجاد شده بعد از طب سوزنی بوده و ممکن است در حین انجام طب سوزنی نیز ایجاد شود. در این صورت بهتر است این مسئله را به متخصص طب سوزنی یا فیزیوتراپیست خود بگویید.
از دیگر عوارض جانبی که خیلی کم و به ندرت اتفاق می افتند می توان به خونریزی، عفونت، آلرژیک و مشکلات پوستی، غش و سرگیجه نیز اشاره کرد.
نکته: این روش درمانی خطری برای افراد ندارد و فقط در صورتی که توسط فرد بی تجربه و عادی صورت بگیرد و بر روی افرادی که مشکلات خاص دارند انجام شود، ممکن است خطرناک باشد و موجب ایجاد آسیب و عوارض شدید شود.
سوالات متداول
-
آیا طب سوزنی برای اطفال انجام می شود؟
بله از آنجایی که این درمان سنتی از زمان های گذشته تا به حال بوده و در سنین مختلف و برای بهبود وضعیت بدن از آن استفاده می شود، باید گفت محدودیت سنی نداشته و برای کودکان نیز مورد استفاده قرار می گیرد. اطفال و کودکانی که مشکلاتی از قبیل حالت تهوع و استفراغ دارند و یا دردهای شکمی و معده ای آن ها را اذیت می کنند، می توانند از این روش درمانی استفاده کنند و بدون هیچ نگرانی تحت درمان با طب سوزنی قرار بگیرند. -
هزینه هر جلسه طب سوزنی چقدر است؟
طب سوزنی می تواند توسط فیزیوتراپیست ها نیز انجام بگیرد و با توجه به عوامل تاثیرگذار، هزینه ای برای آن محاسبه و تعیین می شود. مهارت فیزیوتراپیست طول دوره درمانی و تعداد جلسات درمان، نوع و شدت عارضه ایجاد شده و... همگی می تواند موجب کاهش و یا افزایش هزینه این روش درمانی شوند. در حالت کلی نمی توان هزینه دقیق و قیمت مشخصی برای این روش درمانی مشخص کرد. شما می توانید جهت اطلاع از وضعیت خود و هزینه جلسات فیزیوتراپی و طب سوزنی با کلینیک فیزیوتراپی فوق تخصصی رامتن تماس بگیرید. -
هرجلسه طب سوزنی چقدر طول می کشد؟
در رابطه با طول هر جلسه طب سوزنی باید گفت این به مهارت متخصص طب سوزنی، شدت آسیب و عارضه ایجاد شده در بدن، سرعت عمل متخصص طب سوزنی و همچنین صلاح دید آن بستگی دارد، البته در حالت عادی می توان گفت هر جلسه طب سوزنی بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان می برد. اما معمولا جلسه اولیه حدود یک ساعت زمان می برد، چرا که بخشی از آن مربوط به بررسی مشکل بیمار، گفت وگو، توضیح درمورد روش کار و... می باشد. -
طب سوزنی توسط چه کسی انجام می شود؟
همانطور که در طول مقاله اشاره کردیم، این روش توسط متخصصین طب سوزنی و یا فیزیوتراپیست های متخصص در شاخه سنتی و طب سوزنی انجام می گیرد و هر کسی نمی تواند آن را انجام دهد. چرا که این روش نیز تخصصی و حساس بوده و شخص انجام دهنده آن باید حتما از نقاط حساس بدن و ارتباط آن با عوارض و نواحی مختلف بدن و همچنین نوع فرو بردن سوزن، تعداد سوزن ها، زمان درمان و... اطلاع کافی داشته باشد. لازم است بدانید یک اشتباه در فرو بردن سوزن در بدن می تواند موجب ایجاد عوارض و آسیب های بسیار شدید و جدی در بدن شود.
