پوکی استخوان |‌ علل، علائم، ورزشها و فیزیوتراپی پوکی استخوان

انسان بدن پیچیده ای دارد و ساختمان بدن انسان از اسکلت و استخوان ساخته شده است. استخوان ها از اجزای مهم و زنده بوده و می توانند به استحکام بدن، تعادل، داشتن هیکل زیبا و متناسب و همچنین تشکیل اندام هایی از جمله دست، پا و... بپردازند. این اجزا نیز ممکن است به دلایل مختلف از جمله، سوانح ورزشی، تصادفات و امراض مختلف دچار آسیب شوند. یکی از آسیب های شایع استخوان، پوکی استخوان (Osteoporosis)، تحلیل رفتگی و آسیب پذیری آن می باشد. در این مقاله شما را با عارضه پوکی استخوان، علل ایجاد آن، علائم بروز، روش های تشخیص، راه های درمانی آن از جمله فیزیوتراپی، تمرین درمانی و... آشنا کرده و به شرح آن خواهیم پرداخت.

پوکی استخوان چیست؟

حتما تاکنون بارها اسم پوکی استخوان را شنیده اید. پوکی استخوان یکی از عارضه های شایع استخوانی و اسکلتی بوده که می تواند در نواحی مختلف بدن موجب ایجاد ناراحتی و عوارض و همچنین آسیب های شدیدتر شود. استخوان یکی از بافت های زنده بدن بوده که در حالت طبیعی و در شرایط مساعد به طور مکرر و مداوم در حال جایگزینی با سلول های جدید می باشد و به استحکام بدن کمک می کند. استخوان از مواد معدنی تشکیل شده است. هنگامی که در تشکیل این بافت زنده اختلال ایجاد شود و مواد تشکیل دهنده استخوان از جمله مواد معدنی لازم و کافی نباشند، استخوان دچار پوکی شده و قابلیت حمایتی خود را از دست می دهد و در نهایت ضعیف می شود. با ضعیف شدن و پوک شدن استخوان، آسیب پذیری و شکنندگی آن در برابر کوچکترین ضربه افزایش یافته و در نهایت دچار شکستگی های حاد در نواحی مختلف بدن می شود. این عارضه بر سه نوع تقسیم می شود:

1. نوع اول: این نوع پوکی استخوان در زنان و بعد از دوران یائسگی ایجاد می شود و دلیل اصلی ایجاد آن تغییرات هورمونی می باشد.
2. نوع دوم: این نوع پوکی استخوان در زنان و مردان سالمند و در سنین بالای ۷۵ سال بیشتر اتفاق می افتد و علت ایجاد آن معمولا کهولت سن و تحلیل رفتگی استخوان و غضروف ها می باشد. این نوع پوکی استخوان معمولا باعث ناتوانی حرکتی طولانی مدت در فرد شده و گاهی با دردهای مزمن همراه می باشد.
3. نوع سوم: این نوع پوکی استخوان از نوع ثانویه بوده و می تواند در هر سنی بین زنان و مردان اتفاق بیفتد. علت ایجاد این نوع پوکی استخوان، بیماری و عوارضی است که از قبل در بدن بیمار وجود داشته و همچنین استفاده بیش از حد از داروهای استروئیدی می باشد.

علائم بروز پوکی استخوان

جالب است بدانید این عارضه برخلاف عوارض دیگر علامت و نشانه خاصی نداشته و تنها زمانی مشخص می شود که یکی از استخوان های بدن دچار شکستگی و یا ترک خوردگی شوند.

1. در بعضی از مواقع ممکن است فرد دچار دردهای شدید استخوانی از جمله کمر درد شود که این در مراحل حاد بیماری مشاهده خواهد شد.
2. ممکن است با گذشت زمان فرد دچار کوتاهی قد شود که این علامتی از متلاشی شدن مهره ها و استخوان های ستون فقرات می باشد.
3. افراد مبتلا به پوکی استخوان معمولا دچار شکستگی و آسیب استخوان های مچ دست، لگن و همچنین ستون فقرات و مهره ها می شوند و گاهی فقط با یک عطسه کوچک و یا یک سرفه ممکن است دچار شکستگی استخوان دنده و یا از بین رفتن یک بخش از استخوان های ستون فقرات شوند.
4. عدم جوش خوردگی آسان و سریع استخوان ها بعد از شکستگی نیز از علائم وجود پوکی استخوان می باشد.
5. معمولا استخوان های بدن این افراد با کوچکترین ضربه و فشار دچار ترک و شکستگی می شوند و این از نشانه های کاهش استحکام استخوان ها و پوک شدن آن ها می باشد.
6.  درد همراه با اسپاسم عضلات در اطراف مهره ها از دیگر علائم پوکی استخوان بوده و با تشدید فعالیت ها، شدت می یابد. البته باید گفت این درد به هنگام دراز کشیدن بر روی پشت بدن، کاهش پیدا می کند.
7. درد های حاد بعد از ۴ الی ۶ هفته از بین می روند و در صورت شکستگی و کیفوز به صورت مزمن بروز می یابند.
8. دردهای متغیری که گاهی بسیار شدید هستند و گاهی به طور خفیف در نواحی مختلف احساس شده و در ناحیه شکم گسترش می یابند.
9. دردهای حاد بعد از آسیب های جزئی از جمله زمین خوردن از دیگر علائم این عارضه می باشد.

علل ایجاد پوکی استخوان

پوکی استخوان موجب کاهش تراکم استخوان ها و آسیب پذیرتر شدن و در نهایت شکستگی آن ها می شود. این عارضه به دلایل مختلفی می تواند اتفاق بیفتد. عوامل موثر در بروز پوکی استخوان و علل ایجاد این عارضه عبارتند از:

1. کهولت سن

   با افزایش سن تحلیلی رفتگی و ضعف استخوان ها، غضروف و مفاصل شروع شده و در نتیجه ممکن است فرد به عارضه پوکی استخوان نیز مبتلا شود.

2. عوامل ژنتیکی

   عوامل ژنتیکی از زمان شکل گیری و تکامل جنین در رحم مادر وجود داشته و ممکن است موجب ایجاد و بروز مشکلات استخوانی از جمله پوکی استخوان در جنین بعد از تولد شوند. می توان گفت در صورتی که اعضای خانواده فرد به این عارضه مبتلا بوده باشند و این عارضه به صورت ارثی در چندین دوره و نسل تکرار شده باشد، احتمال ابتلای فرد به این عارضه افزایش میابد.

3. سطح هورمون های بدن

   در صورتی که هورمون های بدن به درستی تنظیم نشوند و سطح آن ها کاهش و یا افزایش بیش از حد داشته باشد، ممکن است موجب بروز عارضه پوکی استخوان شود.

4. بیماری ها

   بیماری هایی از جمله آرتروزها که با تحلیل رفتگی و فرسایش تدریجی مفصل، غضروف ها و استخوان ها همراه می باشند، موجب تضعیف استخوان ها و پوک شدن آن ها می شود و در نهایت به پوکی استخوان ختم می گردد.

5. قد و قامت کوتاه

   قامت کوتاه در بروز این عارضه بی تاثیر نبوده و معمولا افرادی که قامت کوتاهی دارند، استخوان های آسیب پذیرتر و ضعیف تری خواهند داشت. چرا که استخوان ها به حد کافی رشد نکرده اند و در مقابل ضربه و فشار آسیب پذیرتر می باشند.

6. عوامل محیطی

   عوامل محیطی و رفتارهای نادرست در زندگی از جمله مصرف سیگار و مواد مخدر، مصرف بیش از حد مواد الکلی می تواند به شدت بر روی استخوان ها و رشد آن ها تاثیر منفی بگذارد. در نتیجه استخوان ها پوک شده و فرد به پوکی استخوان مبتلا می شود.

7. داروهای مصرفی

   داروهای استروئیدی و هپارین از داروهایی هستند که مصرف مکرر و بیش از حد آن ها بر روی استخوان ها تاثیر منفی گذاشته و موجب پوکی استخوان و آسیب پذیرتر شدن آن ها می شود.

8. کمبود ویتامینD

   کمبود ویتامین D در سلامت استخوان ها و رشد و استحکام آن ها به شدت موثر بوده و در صورتی که بدن فرد با کمبود این ویتامین مواجه شود، میزان آسیب پذیرشدن و شکستگی استخوان ها بیشترخواهد بود.

9. رژیم غذایی نامناسب

   استفاده از مواد غذایی نامناسب و عدم استفاده از لبنیات و کلسیم کافی می تواند موجب بروز این عارضه شود. چرا که کلسیم به شدت برای استحکام و رشد استخوان ها لازم می باشد و کمبود آن موجب پوک شدن استخوان ها در سنین جوانی خواهد شد.

10. عدم انجام ورزش ها و تمرینات استقامتی

    ورزش های استقامتی به داشتن استخوان های محکم و قوی کمک کرده و از بروز پوکی استخوان و آسیب پذیری آسان استخوان ها جلوگیری می کند. افرادی که به این ورزش ها توجه نمی کنند و ورزش های استقامتی انجام نمی دهند، بیش از افراد دیگر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند.

تشخیص پوکی استخوان

همانطور که قبلا به این موضوع اشاره شد، پوکی استخوان عارضه ای بدون علامت و نشانه می باشد که در صورت حاد بودن شرایط بیمار به صورت درد و صدا دادن مفصل نمایان می شود. معمولا این عارضه بعد از شکستگی استخوان ها و با مراجعه به متخصص ارتوپدی مشخص می گردد. بعد از مراجعه بیمار جهت شکستگی و بررسی جوش خوردن استخوان و بررسی آن، پزشک با انجام چندین آزمایش میزان عارضه و علت جوش نخوردن و یا دیر جوش خوردن استخوان ها را مشخص می کند. این آزمایش ها به بررسی تراکم استخوان، پوکی استخوان و دیگر عوارض ایجاد شده در استخوان ها کمک می کند. در ادامه روش های تشخیصی پوکی استخوان عبارتند از:

1. عکس برداری با اشعه ایکس

   بعد از شکستگی استخوان و عکس برداری از ناحیه شکسته شده، پزشک متخصص ارتوپدی متوجه پوکی استخوان شده و جهت بررسی وضعیت استخوان های شکسته شده، علت آن و همچنین جوش خوردگی استخوان و همچنین تشخیص علت جوش نخوردن و یا دیر جوش خوردن آن، پزشک با استفاده از اشعه ایکس از ناحیه شکسته شده عکس برداری می کند.

2. ام آر آی

   در صورتی که پزشک نتواند به خوبی بیماری و علت شکستگی یا جوش نخوردن استخوان ها و درد و صدا دادن آن ها را تشخیص دهد، از روش ام آر آی استفاده می کند و در این روش می تواند میزان تراکم استخوان ها، آسیب دیدگی و همچنین سلامت و عدم سلامت آن ها (پوک شدن استخوان ها) را مورد بررسی قرار دهد.

3. آزمایش خون

   در صورتی که پزشک به پوکی استخوان مشکوک شود و تشخیص دهد که فرد مبتلا به این عارضه شده است، به منظور تشخیص قطعی و جدی تر، از بیمار آزمایش خون گرفته و میزان سطح کلسیم و هموگلوبین خون را بررسی می کند. سپس در صوررت پایین بودن آن جهت درمان پوکی استخوان اقدام می کند.

فیزیوتراپی پوکی استخوان

در رابطه با درمان این عارضه باید گفت، معمولا نمی توان به طور قطعی به بهبود این عارضه پرداخت، اما با انجام تکنیک های مختلف فیزیوتراپی و تمرین درمانی می توان تا حد قابل توجهی از تشدید این عارضه جلوگیری کرد و به بهبود و کنترل آن کمک کرد. فیزیوتراپی از درمان های موثر و کاربردی بوده که در بخش های مختلف و با توجه به شرایط و سلامت بیمار انجام می گیرد. ابتدا بعد از بررسی های لازم فیزیوتراپیست با توجه به شرایط بیمار، برنامه ای جامع و کامل تنظیم کرده و با تعیین تعداد جلسات و روش های درمانی، به بهبود وضعیت بیمار در کلینیک فیزیوتراپی می پردازد. این روش درمانی با تکنیک های مختلفی همراه می باشد. این تکنیک ها عبارتند از:

1. درمان با مگنت تراپی

   یکی از روش های درمانی کاربردی و موثر فیزیوتراپی و توانبخشی که می تواند تا حد قابل توجهی موجب کنترل و بهبود وضعیت پوکی استخوان بیمار شود، مگنت تراپی یا همان ایجاد میدان مغناطیسی در بدن می باشد. این روش درمانی به بالا بردن سطح انرژی کمک کرده و با سوخت و ساز بهتر بدن موجب شادابی، سرحالی، کاهش درد و خستگی و... می شود. در این روش فیزیوتراپیست با اعمال امواج مغناطیسی به داخل بدن بیمار موجب تحریک بافت ها و استخوان های ضعیف و آسیب دیده بدن شده و با ایجاد میدان مغناطیسی در بدن به حفظ استحکام آن ها و بهبود و ترمیم آن ها کمک می کند. باید گفت در بین درمان ها مگنت تراپی نتیجه مطلوب و بهتری به همراه داشته و می تواند موجب فعال سازی بافت های جدید و بالا بردن سطح کلسیم و استحکام استخوان ها کمک کند.

2. تمرینات ورزشی برای درمان پوکی استخوان

   بخش تمرین درمانی و ورزشی در رابطه با کنترل و بهبود عارضه پوکی استخوان بسیار موثر و کاربردی بوده و می تواند به قرارگیری صحیح بدن، هماهنگی اندام ها، تقویت عضلات، انعطاف پذیری بهتر، استحکام استخوان ها، سلامت قلب و عروق، کاهش فشار های عضلانی و.... کمک کند و از تشدید عارضه پوکی استخوان و تحلیل و از بین رفتگی آسان آن مقابل ضربه و فشارهای کوچک و جزئی جلوگیری کرده و همچنین به حفظ تعادل دینامیکی بدن، بهبود رشد و استحکام استخوان ها نیز کمک می کند. این بخش از درمان طبق شرایط و وضعیت بیمار، به وسیله برنامه تنظیم شده توسط فیزیوتراپیست ارائه می شود:

   • تمرینات قرارگیری صحیح بدن

     این بخش از تمرینات ورزشی در خصوص هماهنگ کردن نواحی مختلف بدن از سر تا نوک انگشتان پا انجام شده و به برقراری وضعیت مناسب در بدن کمک می کند. در نتیجه از آسیب دیدن استخوان ها تا حدی زیادی جلوگیری می کند. چرا که با قرارگیری صحیح بدن و هماهنگی نواحی مختلف آن، فشار بر روی استخوان ها و احتمال شکستگی آن ها کمتر می شود.

   • تمرینات استقامتی قلب و عروق

     این بخش از تمرینات با اصلاح وضعیت قرارگیری بدن به کاهش فشار بر قلب و عروق کمک کرده و موجب سلامت قلب و عروق می شود.

   • تمرینات تقویتی

     این بخش از تمرینات موجب تقویت عضلات، استخوان ها و... شده و با تقویت این عضلات، استخوان ها نیز تقویت شده و محکم تر خواهند شد. در نهایت در صورت وارد شدن هرگونه فشار بر آنها مقاومت کرده و در نهایت به راحتی شکسته نمی شوند.

   • تمرینات انعطاف پذیری و کششی

     این بخش از تمرینات به حفظ و همچنین بهبود کشش و انعطاف پذیری بدن کمک کرده و موجب کاهش فشار وارد شده بر استخوان ها می شوند. چرا که با انجام این تمرینات، عضلات سفت تر و محکم تر شده و روی استخوان ها را مانند یک محافظ می پوشانند و در نهایت با ورود ضربه به آن ها، استخوان ها دچار شکستگی نخواهند شد. (انعطاف پذیری عضلات موجب کاهش فشار وارد شده بر آن ها و آسیب استخوان ها می شود.)
     در ادامه برخی از تمرینات ورزشی مناسب برای پوکی استخوان را برایتان شرح می دهیم:

     • فشار به دست در مقابل دیوار

       برای انجام این تمرین ابتدا مقابل دیوار ایستاده و حدود ۴۰ الی ۵۰ سانتی متر از دیوار فاصله بگیرید. پاها را کمی باز کرده و دست های خود را به صورت صاف و بدون خم شدن آرنج، به اندازه عرض شانه باز کرده و بالا بیاورید. کف دستانتان را روی دیوار قرار دهید. آرنج را خم کنید و بدن خود را به سمت جلو خم کرده و به دیوار نزدیک شوید. سپس به حالت قبل برگشته و مجددا این تمرین را تکرار کنید. (با این کار به تقویت عضلات و استخوان های دست خود کمک خواهید کرد.)

     • چرخاندن مچ دست

       برای انجام این تمرین و تقویت عضلات مچ و ساعد دست شما می توانید از یک سطل آب و یا یک وزنه سبک استفاده کنید و به مرور زمان به وزن وزنه و یا سطل آب بیفزایید. ابتدا جلوی صندلی نشسته و پاها را به اندازه عرض باسن باز کنید. (زانوها باید بالای قوزک پا قرار بگیرند.) سپس ساعد دستان خود را روی ران قرار داده و سپس یک وزنه و یا سطل را طوری بگیرید که کف دستانتان رو به بالا قرار بگیرد. مچ دستان خود را مقابل زانو قرار داده و در ابتدا آن ها صاف کنید. سپس با یک حرکت، انشگتان دست و مچ را حلقه کنید و حدود ۲ ثانیه در این وضعیت بمانید. خیلی آرام دست خود را پایین آورید. این تمرین را مجددا و حدود ۱۰ مرتبه انجام دهید.

     • چهار دست و پا

       برای انجام این تمرین دست ها و زانوهایتان را روی زمین، فرش و یا تشک سفت و انگشتان دستان خود را به سمت جلو قرار دهید. مچ دست، شانه ها، باسن و زانو باید یک زاویه مناسب داشته باشند. شانه ها را هم سطح کرده و عضلات شکمتان را منقبض و سفت کنید. همچنین عضلات باسن را منقبض کرده و با حرکات آرام، بدون خم شدن بیش از حد کمر و یا حرکت دادن زانو و پاها، تا جای ممکن به کمک دست ها راه رفته و حرکت کنید. کمی صبر کنید و مجدد این حرکت را انجام دهید. (این حرکت حتما باید با تجویز فیزیوتراپییست و پزشک انجام شود.)

     • بالا بردن کمر، گردن و پاها

       برای انجام این تمرین ابتدا روی زمین و به صورت دمر قرار بگیرید. با استفاده از دست ها و بازو هایتان روی زمین به سمت جلو بروید و پاهای خود را صاف و کشیده نگه دارید. حدود چند سانتی متر پیشانی را از روی دست بالا آورده و فاصله دهید. پشت گردن را کشیده و چانه را به سمت بالا بیاورید. در این وضعیت ساعدها به طور مستقیم باید زیر شانه قرار بگیرند و کف دستان شما باید با آرنج در یک تراز و یک سطح باشد. (آرنج ها نیز روی زمین قرار بگیرند.) سپس خیلی آرام کمر، شانه ها و گردن را به سمت ساعد هل داده و دست ها را چند سانتیمتر به سمت بالا بکشید. در این حرکت پیشانی را روی زمین قرار داده و زانو، پاها و لگن را نیز روی زمین نگه دارید. ۵ ثانیه در این وضعیت بمانید و سپس به حالت قبلی خود برگردید. این تمرین را با تجویز فیزیوتراپیست و حدود ۸ الی ۱۰ مرتبه انجام دهید.

     • بالا بردن پا

       برای انجام این تمرین ابتدا روی زمین و به صورت دمر بخوابید. دست ها را زیر سرتان قرار داده و پاهایتان را به صورت صاف و مستقیم نگه دارید. عضلات باسن را منقبض کنید و تاجای ممکن پاهای خود را بکشید. در همین حالت یکی از پاها را به آرامی و مقدار کمی بالا بیاورید و از سطح زمین فاصله دهید. چند ثانیه پای خود را در این شرایط نگه داشته و خیلی آرام پایین آورید. (دقت داشته باشید در کل این حرکت باسن باید روی زمین قرار داشته باشد.) برای انجام این حرکت در حالتی که پا به سمت بالا قرار گرفته حدود ۵ ثانیه صبر کنید و بعد از پایین آوردن پا نیز مجددا ۵ ثانیه صبر کنید. به حالت قبل برگشته و این تمرین را با پای دیگر نیز انجام دهید. دقت داشته باشید این تمرین را با تجویز فیزیوتراپیست و روزانه حدود ۱۰ مرتبه با هر پا انجام دهید.

     • حرکت تعادلی قرار گیری پاها در پشت یکدیگر

       برای انجام این تمرین ابتدا در جهت پهلو نزدیک به یک دیوار بایستید و در صورتی که نمی توانید تعادل خود را برقرار کنید، حتما با کمک یکی از دستان خود دیوار را گرفته و تعادل را برقرار سازید. یکی از پاها را طوری جلوی پای دیگرتان قرار دهید که پاشنه پا، با انگشتان پای عقب تماس پیدا کند. تا جای ممکن بی حرکت بمانید و جهت حفظ تعادل همچنان پای خود را بی حرکت نگه دارید. این تمرین را مجددا تکرار کنید و این دفعه جای پاهایتان را عوض کنید.

     • نوسان فلامینگو

       برای انجام این تمرین ابتدا بایستید و برای حفظ تعادل و ایجاد تکیه گاه مناسب از یک صندلی کمک بگیرید. یکی از پاهای خود را تا جای ممکن از صندلی فاصله داده و دور کنید، سپس به آرامی و با احتیاط آن را سر جای اول برگردانده و مجددا این حرکت را به صورت یک نوسان رفت و برگشتی تکرار کنید. بعد از اینکه حدود ۱۰ مرتبه این حرکت را انجام دادید، به حالت قبل برگشته و مجددا این تمرین را حدود ۱۰ مرتبه با پای دیگر انجام دهید.

     • ورود فشار به پا

       برای انجام این تمرین ابتدا روی صندلی و در جلوترین قسمت آن نشسته و پاهایتان را به صورت صاف و مستقیم دراز کنید. یک باند کشی گرفته و به کمک دستان خود، زیر قسمت میانی پا و در سطح زانو نگه دارید. پا را از سطح زمین فاصله داده و بلند کنید. دست ها را در جهت باسن کشیده و پاشنه پا خود را تاجایی که پا صاف شود و با سطح زمین فاصله داشته باشد، از خود دور کنید. خیلی آرام و حدود ۵ ثانیه در این وضعیت مانده و سپس به حالت قبل بازگردید. این تمرین را با تجویز فیزیوتراپیست، حدود ۶ الی ۸ مرتبه تکرار کنید.

عوارض پوکی استخوان

پوکی استخوان موجب اختلال در فعالیت بدن شده و با عوارض مختلفی همراه می باشد:

1. ممکن است این بیماری با عوارضی از جمله کاهش قد و خمیده شدن ستون فقرات همراه شود.
2. شکستگی سریع استخوان های بدن (لگن، دست، پا، ستون فقرات و...) با کوچکترین ضربه و عدم جوش خوردن آسان و سریع آن ها از عوارض این بیماری می باشد.
3. اختلال در خوابیدن و بی خوابی شبانه به علت درد استخوان ها از دیگر عوارض این بیماری بوده که بر روی توان جسمی و سلامت بدن فرد تاثیر می گذارد.
4. کاهش توان جسمی و عدم انجام اکثر فعالیت های ورزشی به دلیل کاهش استحکام استخوان ها و پوک بودن آن از دیگر عوارض این بیماری است.
5. از دیگر عوارض و آسیب هایی که به دلیل پوکی استخوان در بدن ایجاد می شوند، می توان به خرابی سریع دندان ها، تغییر شکل ستون فقرات، مشکلات تنفسی و.... اشاره کرد.

کنترل و پیشگیری از پوکی استخوان

در رابطه با کنترل پوکی استخوان، جلوگیری از پیشرفت و یا بروز این عارضه به چندین راه حل می توان اشاره کرد:

1. مصرف مواد غذایی مغذی و مفید از جمله مواد سرشار از کلسیم و ویتامین های D
2. کاهش مصرف مواد غذایی ناسالم و حاوی کافئین
3. استفاده از داروهای تقویت کننده استخوان و مکمل های استخوانی با اجازه پزشک معالج
4. انجام ورزش های منظم و فعالیت های بدنی مناسب و کافی
5. کنترل وزن با توجه به کاهش و یا افزایش وزن با رسیدن به وزن ایده آل

سوالات متداول

1. فرد مبتلا به پوکی استخوان بعد از شکستگی استخوان، جهت جوش خوردن استخوان چه کارهایی باید انجام دهد؟

   افراد مبتلا به پوکی استخوان بعد از شکستگی و آسیب استخوان باید سریعا به پزشک مراجعه کنند و بعد از گچ گیری جهت بهبود وضعیت درد از داروهای تجویز شده و مسکن ها استفاده کرده و به هیچ عنوان ناحیه آسیب دیده را حرکت ندهند. بعد از باز کردن گچ نیز، فرد طبق تجویز پزشک از آتل استفاده کرده و به فیزیوتراپیست مراجعه می کند. فیزیوتراپیست با انجام تکنیک های مختلف به درمان ناحیه آسیب دیده کمک کرده و موجب جوش خوردن استخوان ها می شود. همچنین در دوران نقاهت، فرد می تواند از مکمل های تقویتی استخوان و عضلات استفاده کند. مصرف کلسیم جهت استحکام استخوان ها و همچنین ویتامین D و E به بهبود سریع وضعیت بیمار کمک کرده و از تشدید عارضه پوکی استخوان و عدم جوش خوردن استخوان جلوگیری می کند. در نتیجه در این دوران مهم ترین امر مراقبت های بیمار و انجام روش های درمانی مناسب می باشد.

2. عارضه پوکی استخوان در بین چه کسانی شایع تر می باشد؟

   با توجه به انواع پوکی استخوان می توان اینگونه گفت، این عارضه در بین زنان و در دوران یائسگی بیشتر می افتد. همچنین افرادی که زندگی ناسالمی دارند، بیش از حد از مشروبات الکی و مواد مخدر استفاده می کنند و یا در نشستن، ایستادن، راه رفتن ، خوابیدن و کار کردن حالت مناسب و استاندارد بدن را رعایت نمی کنند، افرادی که دچار کمبود ویتامین D و کلسیم می باشند و همچنین افرادی که دچار عوارضی از جمله آرتروز و تحلیل رفتگی غضروف ها و مفاصل هستند، بیش از دیگر افراد به این عارضه مبتلا می شوند. در ضمن این عارضه در بین سالمندان و افراد بالای ۷۵ سال نیز شایع تر بوده و می تواند موجب شکستگی حاد استخوان های لگن، پا و... شود و در نهایت به دلیل عدم جوش خوردگی، بیمار را زمین گیر کرده و یا موجب مرگ بیمار شود.