فیزیوتراپی در دوران بارداری و پس از زایمان |‌ مزایا، روشها و عوارض

یکی از دوران های حساس در زندگی زنان، دوران بارداری می باشد. در این دوران زنان بیش از هر وقت نیاز به توجه و مراقبت دارند. چرا که علاوه بر خود باید از جنین داخل رحم نیز محافظت کنند. در دوران بارداری زنان باید به تغذیه، خواب و همچنین دیگر نکات مراقبتی توجه کنند تا در زمان زایمان و همچنین بعد از آن با خطر و مشکلات خاصی مواجه نشوند. گاهی در این دوران مشکلات خاصی در نواحی مختلف بدن به خصوص لگن، کمر و پاها به وجود آمده و موجب ناراحتی مادر می شود و یا ممکن است مادر به عارضه های قلبی، تنفسی، دیابتی و... مبتلا باشد که برای مراقبت بهتر و داشتن دوران حاملگی بی خطرتر و همچنین جهت تقویت جسم، حفظ روحیه و جلوگیری از افسردگی دوران بارداری و یا بعد از زایمان به خدمات فیزیوتراپی نیاز خواهد داشت. در این مقاله شما را با نقش و تاثیر فیزیوتراپی در دوران بارداری و همچنین مزایا، کاربردها و عوارض آن آشنا خواهیم کرد.

تغییرات اسکلتی در دوران بارداری

در دوران بارداری بدن مادر دچار تغییرات مختلفی از جمله تغییرات اسکلتی و هورمونی و همچنین تغییرات وزنی می شود. با رشد جنین در رحم، معمولا کشش عضلانی در نواحی شکم رخ می دهد. همچنین به دلیل وجود تغییرات هورمونی و همچنین افزایش وزن، مفاصل بدن مادر در نواحی لگن، کمر، زانو و دیگر اندام تحتانی فشار بیشتری متحمل می شوند. در این دوران با توجه به تغییرات ایجاد شده از جمله کشیدگی و فشردگی عضلات و بافت های مهم آن ها، ضعف های عضلانی و افتادگی لگن، رحم و مثانه، آسیب های لیگامانی و... در بدن مادر مشکلات و اختلالاتی به وجود می آید.

فیزیوتراپی در بارداری

دوره بارداری یکی از دوره های بسیار حساس در بین زنان بوده و در این دوره ممکن است مادر به عوارض مختلفی مبتلا شود و یا در صورت بیماری خاص، شدت بیماری و عارضه او افزایش یابد. در این دوران مادر به مراقبت های خاصی نیاز داشته و در صورت هرگونه ناراحتی باید مسئله را با پزشک معالج خود در میان بگذارد. فیزیوتراپی و توانبخشی در دوران بارداری به شکل های کاملا خاص و ایمنی انجام شده که بخش اعظم آن مربوط به تمرینات ورزشی فیزیوتراپی یا همان تمرین درمانی و تکنیک های دستی می باشد. فیزیوتراپیست در این دوران به مادر کمک می کند تا در صورت احساس ناراحتی در نواحی مختلف بدن از جمله زانو، کمر، لگن و...درد و ناراحتی او را تسکین داده و موجب بهبود و کنترل وضعیت مادر شود. در رابطه با این دوره باید گفت سلامت مادر و فرزند هر دو در این دوره به شدت مهم بوده و فیزیوتراپی باید طوری انجام بگیرد که به هیچکدام از آن ها آسیبی وارد نشود.

هزینه فیزیوتراپی در دوران بارداری

در رابطه با هزینه فیزیوتراپی در دوران بارداری این چنین می توان گفت که فاکتورها و عواملی بر افزایش و کاهش این هزینه تاثیر داشته و موجب تغییر آن می شود. این عوامل و فاکتورهای مهم عبارتند از:

1. محل فیزیوتراپی

   یکی از فاکتورهای بسیار مهم در تعیین هزینه و قیمت فیزیوتراپی در طول بارداری به محل انجام فیزیوتراپی یعنی مراکز درمانی و یا منزل فرد اختصاص دارد. در صورتی که فیزیوتراپی در منزل شخص باردار انجام شود، هزینه آن با فیزیوتراپی در کلینیک فیزیوتراپی تفاوت داشته و تا حدودی متغیر می باشد.

2. مهارت های فیزیوتراپیست

   یکی دیگر از فاکتورهای بسیار مهم در تعیین هزینه فیزیوتراپی، مهارت های فیزیوتراپیست و میزان تخصص او در بخش های مختلف می باشد. گاهی فیزیوتراپیست فقط در یک بخش مثل آموزش، مهارت بالایی داشته و گاهی علاوه بر این، در بخش ورزش و تمرین درمانی و همچنین انجام تکنیک های درمانی مختص به نواحی مختلف بدن نیز تخصص بالایی دارد. هر چقدر تخصص فیزیوتراپیست بیشتر باشد، دستمزد او نیز بیشتر بوده و هزینه فیزیوتراپی نیز به مراتب بالاتر خواهد رفت.

3. وضعیت سلامت مادر و فرزند

   وضعیت سلامت مادر و فرزند و عدم ابتلا به بیماری های خاص از جمله سرطان، بیماری های قلبی و عروقی، بیماری های تنفسی، مشکلات دیابت و فشار خون و.... موجب آسان شدن کار فیزیوتراپیست و همچنین کاهش تکنیک ها و خدمات مورد استفاده شده و در نهایت هزینه فیزیوتراپی را نیز کمتر خواهد کرد. در صورتی که مادر یا جنین دچار مشکلات و بیماری های خاصی باشند، روش ها و تکنیک های مورد استفاده درمانی و مراقبت های لازم شدید تر شده و ممکن است شخص باردار هر روز به جلسات فیزیوتراپی و خدمات مراقبتی آن نیاز پیدا کند، که در این صورت هزینه فیزیوتراپی نیز افزایش خواهد یافت.

4. تکنیک های درمانی

   تکنیک های درمانی با توجه به وضعیت مادر و جنین و همچنین ماه های بارداری تعیین می شود که در مواقع خاصی با تجویز پزشک ممکن است از الکتروتراپی نیز استفاده شود که این موضوع کار فیزیوتراپیست را حساس و سخت می کند. چرا که الکتروتراپی و اشعه و امواج وارد شده بر بدن مادر ممکن است به سلامت جنین آسیب برساند و فیزیوتراپیست باید تمام تلاش خود را در خصوص جلوگیری از آسیب به جنین و بهبود شرایط مادر انجام دهد. در نتیجه این تکنیک ها نیز می توانند موجب افزایش و کاهش هزینه فیزیوتراپی شوند.

5. خدمات فیزیوتراپیست

   کلیه خدمات فیزیوتراپی با توجه به نیاز و وضعیت مادر و جنین و همچنین تعداد جلسات فیزیوتراپی، آموزش ها و حتی مراقبت های صورت گرفته بر روی هزینه فیزیوتراپی در دوران بارداری تاثیر خواهند داشت.

6. بیمه

   در رابطه با فیزیوتراپی در دوران بارداری چنانچه مادر از وضعیت خوب و مطلوبی برخوردار نباشد و نیاز به خدمات فیزیوتراپی داشته باشد، بیمه می تواند بخشی از هزینه درمان فیزیوتراپی را با توجه به تعرفه تعیین شده بپردازد. اگر فیزیوتراپی در خانه انجام شود و مادر واجد شرایط مراجعه به مرکز درمانی باشد، بیمه هیچ مبلغی را تقبل نخواهد کرد.

7. مراکز درمانی خصوصی یا دولتی

   خصوصی و دولتی بودن مراکز درمانی در افزایش و کاهش هزینه فیزیوتراپی موثر بوده و مراکز خصوصی هزینه بیشتری را دریافت می کنند.

مزایا و فواید فیزیوتراپی در دوران بارداری

فیزیوتراپی از درمان های بسیار موثر و مفید در دوران بارداری بوده و اهمیت بالایی دارد. فیزیوتراپی در بخش های تمرینات ورزشی، آموزشی، مراقبتی و همچنین تکنیک های دستی، به بهبود وضعیت بدن مادر در طول بارداری کمک کرده و مزایای بسیاری به همراه دارد. این مزایا عبارتند از:

1. آسان تر شدن زایمان و کاهش احتمال سزارین
2. کنترل وزن در طول بارداری و جلوگیری از افزایش شدید وزن
3. کاهش مدت زمان زایمان و سریع بودن آن
4. کاهش استرس و حفظ روحیه مادر
5. افزایش استقامت قلبی و عروقی و جلوگیری از مشکلات تنفسی
6. کنترل، تسکین و کاهش ناراحتی و اختلالاتی از جمله خستگی، تورم اندام، درد عضلانی در پاها و کمر، اسپاسم و گرفتگی عضلانی، تهوع و استفراغ
7. ارائه آموزش های لازم و مراقبتی و همچنین نحوه برخورد با شخص باردار به اطرافیان
8. کاهش میزان خطر در زایمان و ایمن بودن آن
9. حفظ سلامت مادر و جنین در حد امکان

روش های فیزیوتراپی در دوران بارداری

فیزیوتراپی در دوران بارداری به بخش های زیر تقسیم بندی می شود:

1. تمرینات ورزشی و تمرین درمانی

   یکی از مهم ترین بخش های درمانی فیزیوتراپی در دوران بارداری، انجام تمرینات خاص و مناسب کششی، تقویتی و استقامتی قلبی و تنفس و... بوده که نواحی قلب، ریه، شکم، کمر، لگن و دیگر نواحی تحتانی بدن را درگیر کرده و به بهبود مشکلات و آسیب دیدگی های این نواحی می پردازد. این بخش ابتدا با توجه به مشکل و ناراحتی فرد باردار و توسط فیزیوتراپیست انجام گرفته و طبق برنامه تنظیم شده درمانی و ورزشی در هر جلسه فیزیوتراپی ارائه می شود. در ادامه چندین تمرین مهم ورزشی و فیزیوتراپی را به شما آموزش خواهیم داد:

   1. کشش بدن

      این تمرین به بهبود، تسکین و همچنین کاهش اسپاسم، درد و تورم در نواحی مختلف بدن کمک کرده و موجب آرامش فرد باردار می شود. در این تمرین ابتدا ایستاده و سپس دست های خود را به صورت صاف و تا جای ممکن بالا آورده و به یکدیگر قلاب کنید. سپس بدن را در جهت بالا کشیده و روی پنجه پاهای خود قرار بگیرید. سپس همان گونه که دست ها را به یکدیگر قلاب کرده اید، ابتدا به سمت راست خم شده و بدن را به سمت راست و پایین بکشید. سپس به حالت عادی برگشته و با سمت چپ این حرکت را انجام دهید و مجددا به حالت طبیعی برگردید. در این حرکت در نواحی دست ها، کمر، پاها و شکم کشش احساس خواهید کرد.

   2. کشش پا

      روی زمین به صورت صاف نشسته و پاهای خود را دراز کنید. در همین حالت کف دستان خود را در طرفین و روی زمین قرار دهید و در حالی که به کف دستان خود فشار وارد می کنید، پاهای خود را بدون خم شدن زانو به سمت جلو بکشید و در همان حالت که عضلات پا منقبض شده است، ۲ ثانیه بمانید و مجددا این حرکت را انجام دهید.

   3. پل

      برای انجام این تمرین ابتدا به پشت و روی زمین دراز بکشید. زانوهای خود را خم کرده و کف پاها را روی زمین قرار دهید، پاها را به صورت هم عرض با باسن قرار داده و در صورتی که راحت هستید این فاصله را کمی بیشتر کنید. در همین حالت دستان خود را در طرفین بدن خود به صورت صاف قرار داده و تاجای ممکن پاها را خم کنید. (در این حالت بهتر است پنجه های پا به پشت پاشنه برسند.) نفس بکشید و عمل دم را انجام دهید. حالا لگن را تا جای ممکن خم کنید. (در این حالت باید قسمت تحتانی کمر به زمین فشار وارد کند.) چندین ثانیه در این وضعیت بمانید و سپس عمل بازدم انجام داده و خیلی آرام ستون فقرات را به زمین نزدیک کنید. سپس بدن را ریلکس کرده و به حالت اول برگردید. این تمرین را چندین مرتبه انجام دهید.

   4. لانچ

      این تمرین به تقویت عضلات سرینی، باسن و همچنین عضلات مرکزی بدن کمک می کند. برای انجام این تمرین ابتدا بایستید. سپس یکی از پاهای خود را کمی جلوتر آورده و طوری که زانوی جلو و باسن زاویه ۹۰ درجه بسازند، قرار بگیرید. بازدم انجام داده و خیلی آرام به سمت جلو خم شوید و وزن خود را بر روی پای جلویی بیندازید. سپس باسن را به سمت جلو ببرید. (در این حالت در نواحی باسن و ران کشش احساس خواهید کرد.) می توانید جهت حفظ تعادل بدن از دیوار و یا صندلی بگیرید. این تمرین را حدود ۳۰ ثانیه انجام داده و سپس جای پاها را عوض کرده و مجددا تکرار کنید.

   5. بشین، پاشو

      این تمرین معمولا در ماه های آخر و نزدیک به زایمان بسیار مفید است و به داشتن زایمان آسان کمک می کند. در این تمرین ابتدا به صورت صاف و بدون خم کردن کمر خود بایستید و سپس به آرامی برا روی زانوها و پاهای خود در حالتی که فقط کف پا روی زمین باشد، روی کمر و لگن خود بنشینید. سپس مجددا بلند شوید و این حرکت را تکرار کنید.

   6. گربه، گاو

      برای انجام این تمرین ابتدا روی زمین و به صورت چهار دست و پا قرار بگیرید. (در این حالت باید، زانو تا سر انگشتان پاها و همچنین کف دست ها به طور کامل روی زمین قرار بگیرند و شانه نیز بالا تر از باسن باشد.) سپس در همان حالت نفس کشیده و عمل دم انجام دهید. کمر را به سمت داخل آورده و قوس ایجاد کنید، اما دقت داشته باشید که شانه ها همچنان رو به عقب و پایین کشیده شوند. (رو به رو را نگاه کنید. به این حالت، حرکت گاو می گویند.) حالا بازدم انجام داده و دستان خود را به سمت زمین فشار دهید. کمر را به طرف بیرون آورید و قوس خارجی تشکیل دهید و در همین وضعیت به شکم خود نگاه کنید. (این حالت نیز حرکت گربه است.) این حرکات را پشت سر هم انجام دهید و با توجه به برنامه فیزیوتراپیست تکرار کنید. این حرکت به بهبود درد و ناراحتی های کمر و همچنین جلوگیری از اسپاسم های عضلانی کمر و تسکین درد سیاتیک در دوران بارداری به شدت کمک می کند.

2. بخش آموزشی و مراقبتی

   یکی از بخش های مهم فیزیوتراپی زنان باردار به بخش آموزشی و مراقبتی اختصاص دارد. در این دوران در صورتی که مادر مریضی خاصی داشته باشد و به بیماری ها قلبی، تنفسی، دیابت، تومور و سرطان و... مبتلا باشد، بعد از بررسی و معاینات پزشک تحت نظر فیزیوتراپیست قرار می گیرد. فیزیوتراپیست با توجه به وضعیت سلامت مادر و مرحله و ماه بارداری نکات مراقبتی لازم را به مادر و اطرافیان او آموزش داده و تلاش می کند تا حد امکان درصد ایجاد خطر و ناراحتی برای مادر و جنین را کاهش دهد. همچنین در صورت وجود مشکلات و ناراحتی هایی که در دوران بارداری ایجاد شده و موجب ناراحتی در زانو، کمر، لگن و دیگر نواحی بدن مادر گشته، نیز به منظور بهبود وضعیت مادر خدماتی را ارائه خواهد داد. آموزش در خصوص نحوه بلند شدن و نشستن، راه رفتن و قدم زدن، خوابیدن، ماساژ دادن زانو و کمر و همچنین ورزش های مناسب در دوره بارداری و بعد از زایمان، مراقبت های لازم در خانه، حفظ وضعیت صحیح، ارتقا روحیه مادر و... از جمله مواردی است که فیزیوتراپیست به انجام آن می پردازد.

3. تکنیک های دستی

   فیزیوتراپی شامل تکنیک های مختلفی می شود و بخشی از آن به تکنیک های دستی مربوط می باشد:

   1. کایروپراکتیک

      مهم ترین و پرکاربرد ترین این تکنیک ها، کایروپراکتیک یا ماساژ ناحیه دردناک بدن بوده که در خصوص زنان باردار در قسمت کمر و نواحی تحتانی بدن انجام می گیرد. در این تکنیک فیزیوتراپیست محل مورد نظر را با کمک دستان خود و به شکل دوار ماساژ می دهد. با این کار به افزایش و بهبود جریان خون، کاهش و تسکین درد و تورم و بهبود وضعیت عضلانی فرد باردار و افتادگی لگن، مثانه و رحم نیز کمک می کند.

   2. حرکات کششی و تراکشن

      کشش بدن از جمله پاها و نواحی نیم تنه فوقانی و مرکز از جمله کمر از روش ها و تکنیک های خاصی دستی بوده که فیزیوتراپیست به کمک دست و باندها و نوارهای کشی و طبی انجام می دهد و به بهبود دردها عضلانی کمک و انعطاف پذیری بدن کمک می کند. همچنین در درمان افتادگی لگن، رحم و مثانه نیز تاثیر بسزایی دارد.

کاربردهای فیزیوتراپی در دوران بارداری

فیزیوتراپی در دوران باداری به دلایل مختلفی انجام شده و کاربردهای بسیار زیادی دارد. این روش با تکنیک های مختلف خود می تواند به بهبود بسیاری از عوارض و جلوگیری از ایجاد عوارض جدید در بدن شخص باردار کمک کند. کاربرد های فیزیوتراپی در دوران بارداری عبارتند از:

1. تسهیل زایمان و جلوگیری از زایمان زود رس

   یکی از کاربردهای فیزیوتراپی در دوران بارداری در بخش تاثیر آن حین زایمان و بعد از زایمان بوده که با انجام تکنیک های مختلف فیزیوتراپی (تمرین درمانی، کایروپراکتیک و...) تا حدود زیادی احتمال زایمان زود رس و یا سخت شدن زایمان و ایجاد خطر برای مادر و فرزند، کاهش می یابد.

2. کاهش درد و مشکلات ایجاد شده در کمر

   زنان بارداری به هنگام بارداری و حاملگی به دلیل تحمل وزن جنین خود، دچار اضافه وزن و فشار در نواحی کمر شده و در صورتی که به عوارضی از جمله فتق دیسک کمر و دیگر آسیب های کمر مبتلا باشد، فیزیوتراپیست می تواند به کمک تکنیک های ورزشی، تراکشن، تیپینگ و همچنین کایروپراکتیک به بهبود این مشکلات و کنترل آن ها کمک کرده و از شدت یافتن آن ها نیز جلوگیری کند.

3. کاهش درد و تورم و سایر مشکلات زانو و پاها

   وزن جنین و تحمل آن موجب ایجاد فشار به نواحی تحتانی بدن مادر از جمله زانوها شده و موجب تورم و درد زانوها و پاها می شود. این موضوع موجب ایجاد ناراحتی به هنگام راه رفتن شده و فیزیوتراپی با تکینک های مختلف خود به درمان این عارضه و کنترل آن می پردازد.

4. کاهش درد و افتادگی در رحم، مثانه و لگن

   از دیگر مشکلاتی که فیزیوتراپیست با استفاده از روش های مختلف می تواند به بهبود و کنترل آن و همچنین جلوگیری از تشدید یافتن آن پرداخته و کمک کند، دردهای لگن و مشکلاتی از جمله افتادگی رحم، مثانه و لگن در حین بارداری و یا بعد از زایمان است.

5. کنترل وضعیت تنفس و قلب مادر

   اگر مادر با مشکلات تنفسی و یا قلبی مواجه شده باشد و یا قبل از بارداری به این مشکلات مبتلا بوده باشد، فیزیوتراپیست با تمرینات و تکنیک های خاص فیزیوتراپی به بهبود وضعیت مادر و کنترل سلامت او و جنین کمک کرده و میزان خطرات احتمالی در دوران بارداری، زایمان و بعد از زایمان را کاهش می دهد.

6. درمان برخی از بیماری های خاص

   در صورتی که مادر به بیماری های خاص از جمله سرطان مبتلا باشد، فیزیوتراپیست می تواند با انجام تکنیک های مختلف و مراقبت های لازم به بهبود درد و ناراحتی ایجاد شده در بدن مادر و همچنین کنترل رشد تومورها و وضعیت سلامت مادر پرداخته و تا جای ممکن از جنین محافظت کنند. چرا که در بعضی مواقع بدن مادر به دلیل شیمی درمانی بسیار ضعیف بوده و این موضوع بر روی سلامت جنین نیز تاثیر می گذارد.

عوارض فیزیوتراپی در دوران بارداری

زنان باردار معمولا به دلیل تغییرات اسکلتی دچار ناراحتی های مختلفی در نواحی تحتانی بدن و همچنین کمر، شکم و... می شوند. بعد از مراجعه به پزشک مختصص جهت درمان و بهبود وضعیت مادر، معمولا درمان به روش های فیزیوتراپی توصیه و تجویز می شود. متاسفانه بسیاری از زنان به دلیل ترس از عوارض فیزیوتراپی و مضر بودن آن برای جنین، در درمان خود سهل انگاری کرده و بعد از بارداری دچار مشکلات و آسیب های عضلانی و همچنین در مواقعی آسیب های تنفسی و... می شوند. باید گفت فیزیوتراپی از بحث اشعه های مضر جدا بوده و روش های آن شامل تکنیک های ورزشی و دستی شده و نه تنها کاملا مطمئن می باشند، بلکه برای درمان و بهبود وضعیت زنان باردار در دوران بارداری و حتی بعد از زایمان نیز بسیار مفید خواهند بود. بخش مضری که در بیش از ۹۵ درصد موارد انجام نمی گیرد و می تواند برای جنین خطرات احتمالی به همراه داشته باشد، الکتروتراپی می باشد که البته در مواقع خاص و ضروری توسط فیزیوتراپیست ماهر و با تجویز پزشک انجام می شود.

محدودیت های فیزیوتراپی در دوران بارداری

فیزیوتراپی در دوران بارداری با ممنوعیت ها و محدودیت هایی همراه بوده و افراد باردار نمی توانند از تمامی خدمات فیزیوتراپی بهره مند شوند. این موضوع به ماه بارداری، وضعیت مادر و جنین و همچنین صلاح پزشک معالج بستگی دارد. موارد منع و محدودیت های فیزیوتراپی با استفاده از تکنیک های الکتروتراپی و تمرین درمانی شامل موارد زیر می شوند:

1. زنان بارداری که در ماه دوم و سوم بارداری قرار داشته و با خونریزی واژن مواجه هستند، نباید ورزش کنند.
2. زنان بارداری که جفت آن ها از حالت نرمال پایین تر بوده و یا احتمال زایمان زودرس در آنها بسیار زیاد است نیز نباید ورزش کنند.
3. زنان باردار با فشار خون بالا به دلیل بارداری و یا بیماری های حاد قلبی، ریوی، دیابتی و یا تیروئیدی نیز فقط می توانند از تکنیک های ورزشی که با توجه به وضعیت سلامت آن ها توسط فیزیوتراپیست تعیین و تنظیم شده استفاده کنند.
4. در صورت پارگی پرده جنینی و یا باز بودن گردن رحم زودتر و قبل از زایمان و یا عدم رشد مناسب جنین نیز نبایپ بدون تجویز پزشک از تکنیک های ورزشی استفاده شود.
5. اشعه و امواج مختلف برای جنین ضرر داشته و فقط با تجویز پزشک معالج در صورت نیاز می توان از تکنیک های الکتروتراپی استفاده کرد.
6. ورش های شدید که میزان حرارت بدن را افزایش می دهد از جمله سونا و تمرینات قدرتی به شدت مضر بوده و نباید انجام بگیرند.
7. ورزش های ضربه ای نیز از ورزش های ممنوعه بوده و به دلیل اینکه در حین ورزش احتمال ورود ضربه و یا افتادن شخص باردار وجود دارد، نامناسب و ممنوع بوده و نباید انجام بگیرد این ورزش ها شامل بسکتبال، تنیس والیبال و... می شوند.

مراقبت های لازم در دوران بارداری

در دوران بارداری فیزیوتراپیست، مراقبان و همچنین خود شخص باردار باید به چندین موضوع توجه داشته و دقت کنند:

1. به هیچ عنوان بدون تجویز فیزیوتراپیست ورزش نکنید و طبق برنامه فیزیوتراپیست به تکنیک های ورزشی بپردازید.
2. حتما بدن را قبل از انجام ورزش به صورت آرام و با احتیاط گرم و آماده کنید.
3. قبل از انجام تمرینات ورزشی مثانه خود را خالی کنید تا به عضلات کف لگن فشار وارد نشود.
4. در صورت ابتلا به هر عارضه خاصی حتما وضعیت خود را به پزشک و فیزیوتراپیست اطلاع دهید.
5. در دوران بارداری تمامی داروهای مصرفی باید طبق تجیوز پزشک معالج شما باشد. اگر داروی خاصی مصرف می کنید، حتما به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
6. حداقل ۸ لیوان آب در شبانه روز بنوشید و به هیچ عنوان اجازه ندهید که بدن با کمبود آب مواجه شود.
7. در صورت تجویز استراحت مطلق به هیچ عنوان فعالیت نکنید و تمامی فعالیت های خود را با کسب اجازه پزشک انجام دهید.
8. در صورت هرگونه ناراحتی بعد از تمرینات و ورزش های فیزیوتراپی حتما به فیزیوتراپیست و پزشک معالج خود اطلاع داده و در صورت حاد بودن وضعیت به طور اورژانسی به بیمارستان مراجعه کنید.

سوالات متداول

1. فیزیوتراپی در هفته چندم بارداری و به چه صورت انجام می شود؟

   به طور معمول زنان باردار بعد از تایید حاملگی خود به کلینیک فیزیوتراپی مراجعه کرده و تحت نطر فیزیوتراپیست قرار می گیرند. بهترین زمان مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی، هفته ۱۲ تا ۱۴ بارداری می باشد که معمولا زنان از هفته نهم تا هفته شانزدهم بارداری به فیزیوتراپیست مراجعه می کنند. فیزیوتراپیست نیز بعد از معاینه و بررسی های لازم در صورتی که فرد باردار شرایط خطرناک و ویژه ای داشته باشد، درمان های خاصی را برای او تعیین می کند و در صورت چاقی بیش از حد و یا لاغر بودن مادر (اختلالات تغذیه ای) او را به متخصص تغذیه نیز ارجاع می دهد. همچنین وضعیت و میزان سلامت و وزن جنین را نیز مورد بررسی قرار خواهد داد و در هر هفته میزان وزن و همچنین سلامت بدن جنین و مادر را نیز ثبت خواهد کرد.

2. بعد از ورزش و تمرین درمانی در صورت مشاهده چه علائمی باید به پزشک مراجعه شود؟

   بعد از انجام ورزش های ارائه شده توسط فیزیوتراپیست در صورتی که با علائم زیر مواجه شدید باید حتما ورزش را قطع کرده و به پزشک معالج خود مراجعه کنید:
   1. درد شدید در قفسه سینه، کمر و لگن
   2. انقباض و سفتی رحم
   3. سرگیجه و غش کردن
   4. نامنظم شدن ضربان قلب
   5. خونریزی واژن
   6. تند شدن نفس و افزایش دم و بازدم
   7. درد، التهاب و تورم در پشت ساق پا
   8. کاهش حرکات جنین و عدم احساس آن
   9. کوتاه شدن نفس و سخت راه رفتن
   10. خارج شدن مایع آمنیوتیک

3. فیزیوتراپی چه تاثیری بر روی جنین می گذارد؟

   فیزیوتراپی علاوه بر اینکه بر روی وضعیت سلامت مادر تاثیر بسزایی دارد و می تواند موجب کاهش ناراحتی و مشکلات ایجاد شده در بدن مادر شود، می تواند به بهبود رشد و تکامل و همچنین حفظ سلامت جنین نیز کمک کند. تکنیک های فیزیوتراپی به کنترل وزن جنین در ماه های بارداری، تکامل بخش های مختلف بدن از جمله ریه، قلب، مغز و رشد استخوان ها پرداخته و در نهایت به حفظ سلامت جنین در دوران بارداری و همچنین زایمان کمک می کند. تکنیک های فیزیوتراپی بر روی تحرک جنین در رحم مادر، نحوه قرارگیری جنین و عدم پیچ خوردگی بند ناف به دور گردن و خفگی جنین در رحم تاثیر داشته و همچنین می توانند به زایمان آسان و بی خطر و در نهایت کاهش عوارض جانبی در بدن جنین کمک کنند. یان نکته حائز اهمیت است که فیزیوتراپی برای جنین و مادر و حفظ سلامت هر دو بسیار لازم و مفید بوده و فقط در صورتی که از تکنیک های الکتروتراپی استفاده شود، می تواند سلامت جنین را به خطر بیاندازد و موجب ایجاد عوارض و مشکلاتی از جمله سرطان گردد. در نتیجه تنها اشعه ها و امواج مختلف برای بدن جنین مضر بوده و تکنیک های فیزیوتراپی هیچ خطری برای جنین نخواهند داشت.