امروزه دغدغه بسیاری از محصلان در مقاطع اول دبیرستان و دانشگاه بخصوص در مقطع لیسانس (کارشناسی) انتخاب رشته مناسب می باشد. افراد به دنبال رشته هایی آسان، پر سود، با بازار کار عالی و درآمد زیاد بوده و همواره در انتخاب رشته تحصیلی به فکر استعداد، توانایی و علاقه خود می باشند. در این جا به معرفی رشته فیزیوتراپی که یکی از رشته های کاربردی شاخه تجربی با بازرار کار خوب می باشد، می پردازیم.
فیزیوتراپی چیست؟
فیزیوتراپی (Physical therapy) یکی از شاخه های رشته تجربی و پزشکی بوده و در زیر مجموعه گروه یک تجربی قرار می گیرد. این رشته تحصیلی طی ۴ سال در دوره کارشناسی طول کشیده و می تواند بعد از آن نیز در مقاطع بالاتر و در شاخه های بیشتر آن را ادامه داد. فیزیوتراپی از دو کلمه عوامل فیزیک و درمان تشکیل شده است. بخشی از این رشته توسط حرکات فیزیکی فیزیوتراپیست و بر روی بدن مراجعه کنندگان و بیماران صورت گرفته و بخش دیگری با استفاده از تکنیک های درمانی خاص و توسط دستگاه های متفاوت انجام می گیرد. آنچه در این رشته حائز اهمیت است، این است که در این رشته مواد شیمیایی و داروها جایی نداشته و علاوه بر درمان آسیب ها و بیماری های مختلف ایجاد شده در افراد، می تواند موجب جلوگیری از آسیب و ناتوانی افراد در برابر حوادث و تصادفات و همچنین کاهش احتمال جراحی ناحیه آسیب دیده بدن شود. فیزیوتراپی یک رشته توانبخشی بوده و توان و قدرت بدنی فرد را به او بر می گرداند. باید گفت این رشته از رشته های ستاره دار رشته تجربی بوده و ۷۰ درصد افراد از جنسیت های زن و مرد می توانند در این رشته قبولی کسب کرده و در دانشگاه مشغول به تحصیل شوند.
فیزیوتراپیست چه وظایفی دارد؟
- فیزیوتراپیست به کمک ابزارهای الکترونیکی و با استفاده از حرکات پزشکی و فیزیکی به افزایش عملکرد ناحیه آسیب دیده بدن فرد، افزایش انعطاف پذیری، رفع معلولیت ها و.... می پردازد.
- فیزیوتراپیست با توجه به وضعیت آسیب دیدگی بیمار، ناحیه آسیب دیده، شرایط کلی سلامتی بیماری و سوابق بیماری ها و نوع و شدت آسیب دیدگی با استفاده از روش های مختلف دستی و تکنولوژیکی، برنامه های تمرینی و تکنیکی را تنظیم کرده و به درمان بیمار می پردازد.
- فیزیوتراپیست آمورزش های لازم بعد از انجام جراحی هایی از جمله جراحی پا، استفاده از عصا، بلند شدن و نشستن و مراقبت های لازم را به بیمار و مراقب او داده و در این دوران خدمات متفاوتی را به بیمار ارائه می دهد.
- در طول دوران درمان، فیزیوتراپیست باید وضعیت بیمار را مورد بررسی قرار داده و پیشرفت ها و موارد دیگر را در نظر بگیرد.
- تعیین ساعت و تعداد جلسات فیزیوتراپی نیز بر عهده فیزیوتراپیست می باشد.
- فیزیوتراپیست در بخش های الکتروتراپی، آب درمانی، منوال تراپی و... فعالیت کرده و با توجه به تخصص خود شروع به کار می کند.
برای قبولی در رشه فیزیوتراپی باید چه درس هایی خوانده شود؟
همانطور که گفته شد، فیزیوتراپی در زیرگروه یک قرار گرفته و برای قبولی در این رشته داوطلبان باید بر روی دروس شیمی و زیست شناسی تسلطه داشته باشند. چرا که زیست شناسی از مهم ترین دروس رشته های تجربی و پزشکی بوده و در کنکور تجربی ضریب ۴ دارد. شیمی نیز در این کنکور، ضریب ۳ را به خود اختصاص داده است و از دروس مهم این رشته می باشد. بعد از زیست و شیمی، داوطلب باید در دروس فیزیک و ریاضی نیز قوی باشد، البته این دروس از اهمیت کمتری برخوردارند. درمورد دروس زمین شناسی باید گفت که در فیزیوتراپی زمین شناسی هیچ ضریبی نداشته و بر خلاف رشته های داروسازی، این درس در قبولی فیزیوتراپی هیچ تاثیری نمی گذارد.
دانشجوهای رشته فیزیوتراپی چه توانایی هایی باید داشته باشند؟
دانشجوی فیزیوتراپی علاوه بر استعداد، هوش و علاقه به رشته فیزیوتراپی، باید از یکسری توانایی نیز برخوردار باشد که شامل موارد زیر می باشند:
- روابط اجتماعی خوبی داشته باشد و بتواند با بیماران ارتباط دوستانه برقرار کند.
- در درس زیست بسیار قوی باشد، چرا که قرار است بر روی اعضای مختلف بدن انسان کار کند.
- در درس فیزیک قوی باشد چرا که باید با دستگاه های الکتریکی متنوع کار کند.
- قدرت بدنی بالا و خوب و دست های قوی داشته باشد، چرا که باید به روش های درمانی دستی بپردازد.
دروس تخصصی فیزیوتراپی
دروس تخصصی این رشته عبارتند از:
- آشنایی با اصول توانبخشی و طب فیزیکی ( اعصاب، قلب و عروق، جراحی، ارتوپدی، روماتولوژی، تنفس و...)
- کینزیولوژی و بیومکانیک
- حرکت درمانی
- الکتروتراپی
- اندام های مصوعی و وسایل کمکی
- ماساژ و اصول درمان های دستی
- کارآموزی
- زبان تخصصی
دروس پایه فیزیوتراپی
دروس پایه این رشته عبارتند از:
- فیزیک برای فیزیوتراپی
- روانشناسی عمومی و معلولین
- آناتومی اعصاب
- فیزیولوژی
- نورولوژی
- کمک های اولیه
- رشد روانی و حرکتی کودک
- ژنتیک
- بیماری های قلبی و عروقی
- بیماری های تنفسی
- جراحی عمومی
- بافت شناسی
- آسیب شناسی
- استخوان شناسی
بازار کار فیزیوتراپی
با توجه به کاربرد این رشته در زندگی و اهمیت بالای آن و همچنین درصد فارغ التحصیلان این رشته، در حال حاضر بازار کار و فرصت های شغلی خوبی وجود داشته و در صورتی که فرد از مهارت های بالایی برخوردار باشد، پیدا کردن کار نسبت به رشته های دیگر آسان می باشد. در حال حاضر ۱۵ دانشگاه دولتی این رشته را داشته و دانشگاه های آزاد، غیرانتفاعی و پیام نور این رشته را ندارند. در کشورهایی از جمله آمریکا، استرالیا و... این رشته جایگاه خوبی از نظر شغل و درآمد داشته و رشد استخدامی آن نسبتا بالا می باشد. همین موضوع نشان می دهد که فیزیوتراپی چقدر کاربردی و پر اهمیت است.
کاربرد فیزیوتراپی در زندگی چیست؟
فیزیوتراپی نوعی درمان غیرتهاجمی، مفید، کاربردی و ایمن بوده و می تواند به رفع بسیاری از مشکلات فرد کمک کند. کاربردهای این درمان عبارتند از:
- درمان و بهبود شکستگی ها و دررفتگی های نواحی مختلف بدن
- درمان و بهبود خشکی، سفتی، گرفتگی و اسپاسم عضلانی
- درمان و بهبود آسیب های بعد از جراحی ها
- افزایش گردش خون
- تحریک و ترمیم بافت های نواحی مختلف
- ترمیم پارگی های تاندون ها و رباط ها
- افزایش دامنه حرکتی
- افزایش انعطاف پذیری
- بهبود و درمان بیماری های استخوانی- عضلانی از جمله آرتروز زانو، روماتیسم، نرمی استخوان، سندرم تونل کارپال، آسیب های روتاتور کاف شانه، آسیب های شانه یخ زده، سردرد گردنی، آسیب های کمر، آسیب های لگن، درد فک و صورت و....
- بهبود بعد از جراحی
- درمان آسیب هایی که در طی سوانح و فعالیت های ورزشی ایجاد می شود.
- تسکین و کاهش درد و تورم در نواحی مختلف بدن
ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر رشته فیزیوتراپی
این رشته تحصیلی در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تدریس می شود. مقطع اول به مدت ۴ سال و دارای ۱۴۲ واحد بوده و دانشجو در طی این مقطع به عنوان یک فیزیوتراپیست تربیت شده و دروس تئوری و عملی را می گذراند. از سال سوم مشغول به کار ورزشی شده و بعد از فارغ التحصیلی، افراد واجد شرایط در سازمان های نظام پزشکی عضو شده و در بیمارستان ها، کلینیک ها و... شروع به کار و فعالیت می کنند. بعد از اتمام کارشناسی، دانشجو در صورت تمایل می تواند مقطع کارشناسی ارشد را حدود ۲ سال طی کرده و به عنوان یک فیزیوتراپیست حرفه ای مشغول به کار شود. بعد از این دوره نیز دانشجو می تواند در مقطع دکتری ادامه تحصیل داده و در یکی از زمینه ها و شاخه های فیزیوتراپی (زمینه های عصبی، قلبی و عروقی، ریوی، اسکلتی و...) به عنوان یک متخصص فیزیوتراپیست متبحر فعالیت کند.
در چه مقطعی می توان مرکز و کلینیک فیزیوتراپی تاسیس کرد؟
برای گرفتن مجوز تاسیس کلینیک فیزیوتراپی به مدرک لیسانس فیزیوتراپی نیاز است. فرد باید حداقل مدرک کارشناسی لیسانس را داشته باشد و همچنین بعد از گذراندن ۷ الی ۸ سال از طب فیزیکی با کسب مدرک تخصص می توان در آزمون دستیاری شرکت کرده و پروانه مرکز فیزیوتراپی را کسب کرد. البته لازم به ذکر است که بدانید تنها یک مجوز برای مرکز فیزیوتراپی تعلق می گیرد.
رشته فیزیوتراپی چه معایبی دارد؟
فیزیوتراپی بسیار کاربردی و مهم بوده و مثل خدمات پزشکی ضروری و مورد نیاز می باشد. حجم بالای مطالب درسی، نیاز به مطالعه زیاد، مسئول بودن در قبال جان و سلامت بیمار و ایجاد آسیب های بدنی در خود فرد فیزیوتراپیست (به دلیل انجام ماساژ و فعالیت های مختلف) از معایب این رشته درمانی می باشد.
درآمد رشته فیزیوتراپی و فیزیوتراپیست در ایران و خارج از ایران چگونه است؟
هرچه مهارت فیزیوتراپیست بیشتر باشد و در دانشگاه معتبرتری تحصیل کرده باشد، با توجه به میزان رضایت افراد مراجعه کننده و موفقیت های کسب کرده، می تواند در سطح بالاتری قرار گرفته و درآمد بهتری کسب کند. این رشته در کشورهای خارجی ازجمله استرالیا، سوییس، آمریکا و... از اهمیت بالایی برخوردار بوده و در صورت تحصیل در این رشته و در دانشگاه معتبر و شروع کار در مرکز درمانی بزرگ و شناخته شده به درجات بالاتر رسیده و درآمد های بهتر و بیشتری کسب کنید.
